Διευρύνονται οι στρατιωτικοί δεσμοί Βρετανίας-Γαλλίας

Του John F. Burns
The New York Times

Λονδίνο – Οι συμφωνίες που υπέγραψαν Βρετανία και Γαλλία την Τρίτη υπερβαίνουν κατά πολύ την μέχρι σήμερα συνεργασία τους στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ τα τελευταία 60 χρόνια. Οι συμφωνίες προνοούν την δημιουργία κοινής εκστρατευτικής δύναμης, κοινή χρήση των αεροπλανοφόρων τους και συνδυασμένες προσπάθειες για βελτίωση της ασφάλειας και της αποτελεσματικότητας των πυρηνικών τους όπλων.

Οι συμφωνίες που υπογράφηκαν στο Λονδίνο από τους πρωθυπουργούς Ντέιβιντ Κάμερον και Νικολά Σαρκοζί, αποτελούν ορόσημο στις σχέσεις των δύο χωρών που για αιώνες ενεπλάκησαν σε αιματηρές αντιπαραθέσεις στα πεδία των μαχών της Ευρώπης. Αμφότεροι οι ηγέτες απέφυγαν επιμελώς να αναφερθούν σε ιστορικά γεγονότα, ώστε να μην χαλάσουν το κλίμα εγκαρδιότητας που κυριάρχησε στην τελετή.

Το σύμφωνο συνεργασίας προνοεί την δημιουργία νέας κοινής στρατιωτικής δύναμης πεζικού, ναυτικού και αεροπορίας αποτελούμενης από 5.000 άνδρες, που θα αναπτύσσεται όταν ξεσπούν διεθνείς κρίσεις. Η διοίκηση της δύναμης θα είναι εκ περιτροπής. Προνοείται επίσης η εναλλαγή της χρήσης των αεροπλανοφόρων τους ώστε να εξυπηρετούν Γαλλικά, Βρετανικά και Αμερικανικά αεροσκάφη.

Προς ανταλλαγή πυρηνικών μυστικών
Έκπληξη προκάλεσε ωστόσο η συμφωνία πυρηνικής συνεργασίας, αφού και τα δύο κράτη δεσμεύονται να μοιραστούν ορισμένα από τα πλέον απόρρητα μυστικά τους. Αν και οι δύο ηγέτες τόνισαν ότι η Γαλλική δύναμη κρούσης, η εκτόξευση δηλαδή πυρηνικών πυραύλων από το έδαφος, τον αέρα και την θάλασσα, και οι αντίστοιχοι βαλλιστικοί πύραυλοι της Βρετανίας θα παραμείνουν στην κυριότητα της κάθε χώρας, συμφώνησαν στην εγκαθίδρυση κοινών ερευνητικών κέντρων, ένα σε κάθε χώρα, για διεύρυνση της έρευνας στα πυρηνικά τους οπλοστάσια.

Το σύμφωνο συνεργασίας, διάρκειας 50 χρόνων, ενδέχεται να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο οι δύο χώρες σχεδιάζουν την υποδομή των στρατιωτικών τους δυνάμεων, διενεργούν πολέμους και ανταγωνίζονται για την εξασφάλιση υλικοτεχνικής υποδομής από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Στόχος είναι επίσης να δοθεί στα δύο στρατηγεία μεγαλύτερη αγοραστική δύναμη ώστε να τύχει υποστήριξης η παραπαίουσα Ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία. Ο κ. Κάμερον επικεντρώθηκε στα οικονομικά οφέλη, τονίζοντας ότι οι συμφωνίες θα έχουν ως αποτέλεσμα την εξοικονόμηση «εκατομμυρίων στερλινών», γεγονός που ενισχύει την πρόθεση του να προβεί σε περικοπές 60 δισεκατομμυρίων δολαρίων στον αμυντικό προϋπολογισμό.

Όχι απομόνωση της Γερμανίας
Προηγούμενες προσπάθειες για στρατιωτική συνεργασία Βρετανίας-Γαλλίας δεν είχαν αίσιο αποτέλεσμα. Στα τέλη της δεκαετίας του ’90, η υπόσχεση Τόνι Μπλερ και Ζακ Σιράκ για ενίσχυση της μεταξύ τους συνεργασίας ναυάγησε λόγω των διαφωνιών τους στον πόλεμο του Ιράκ. Και στις δύο χώρες υπάρχουν επίσης σημαντικές πολιτικές δυνάμεις οι οποίες τάσσονται εναντίον της όποιας στενής στρατιωτικής συνεργασίας.

Μετά την ανάληψη της πρωθυπουργίας από τον Κάμερον και την προώθηση δραστικών περικοπών στην άμυνα, ο ίδιος ανακάλυψε στο πρόσωπο του Σαρκοζί έναν πρόθυμο συνεταίρο. Βρετανία και Γαλλία διαθέτουν τα μεγαλύτερα στρατιωτικά κονδύλια στην Ευρώπη, δαπανώντας μαζί περισσότερα από τα μισά από ότι και τα 27 κράτη-μέλη. Ταυτόχρονα και οι δύο κυβερνήσεις φρόντισαν επιμελώς να ξεκαθαρίσουν ότι η συνεργασία δεν αποσκοπεί στην απομόνωση της Γερμανίας.

Οι δύο χώρες συμφώνησαν ακόμη σε κοινό πρόγραμμα κατασκευής ανταλλακτικών, συντήρησης και εκπαίδευσης των πληρωμάτων για το στρατιωτικό μεταγωγικό αεροσκάφος Έαρμπας Α400Μ, το δαπανηρό και εκτός προϋπολογισμού πρόγραμμα που στόχο έχει να ανταγωνιστεί την Αμερικανική κυριαρχία στην αγορά των βαρέων μεταγωγικών. Δεσμεύθηκαν επίσης να εργαστούν από κοινού για την ανάπτυξη της νέας γενιάς τηλεκατευθυνόμενων μη-επανδρωμένων αναγνωριστικών αεροσκαφών.

Στον κατάλογο των συμφωνιών περιλαμβάνονται ακόμη κοινά προγράμματα ανάπτυξης της τεχνολογίας για εφαρμογή σε μελλοντικά πυρηνικά υποβρύχια και στρατιωτικούς δορυφόρους, ως επίσης και προγράμματα για αντιμετώπιση των ναρκών και των υποβρύχιων οπλικών συστημάτων.

Ικανοποίηση αλλά και επικρίσεις
Η ικανοποίηση για τις συμφωνίες ήταν έκδηλη στις δηλώσεις των δύο ηγετών.
«Σήμερα ανοίγουμε ένα νέο κεφάλαιο στην μακρά ιστορία συνεργασίας Βρετανίας και Γαλλίας στην άμυνα και την ασφάλεια,» δήλωσε ο κ. Κάμερον. Από πλευράς του ο κ. Σαρκοζί τόνισε ότι «οι συμφωνίες καταδεικνύουν το επίπεδο της εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο κρατών, το οποίο δεν έχει ποτέ υπάρξει προηγουμένως».

Η συμφωνία που έτυχε επίκρισης από Βρετανούς στρατιωτικούς εμπειρογνώμονες αφορά την κοινή χρήση των αεροπλανοφόρων, που θα περιοριστούν σε ένα για κάθε χώρα. Η μετατροπή τους ώστε να δέχονται εκατέρωθεν αεροσκάφη ερμηνεύθηκε από τους δύο ηγέτες ως προσπάθεια διεύρυνσης της δυνατότητας τους να αναπτύσσουν αεροπορικές δυνάμεις και εξοικονόμησης τεράστιων κονδυλίων. Τον Οκτώβριο η Βρετανία αποφάσισε να επανασχεδιάσει το νέο της αεροπλανοφόρο, που θα καθελκυστεί το 2020, ώστε να δέχεται επίσης Γαλλικά και Αμερικανικά αεροσκάφη.

Βρετανοί σκεπτικιστές υποστήριξαν ότι οι στρατιωτικές επιχειρήσεις που απαιτούν την χρήση αεροπλανοφόρου ενδέχεται να αποτύχουν αν η Βρετανία θα πρέπει να βασίζεται στην άδεια της Γαλλίας για χρήση του αεροπλανοφόρου της. Προς υποστήριξη της θέσης τους επικαλούνται τον πόλεμο για τα νησιά Φόκλαντ όταν η Γαλλία τάθηκε εναντίον της ανακατάληψης των νησιών και η Αργεντινή χρησιμοποίησε Γαλλικούς πυραύλους εναντίον των Βρετανικών σκαφών.

Ο κ. Σαρκοζί απέρριψε την κριτική ως αναχρονιστική. «Μπορείτε να φανταστείτε την Γαλλία να παραμένει άπραγη και να δηλώνει ότι δεν την αφορά;». Παρομοίως και ο κ. Κάμερον απέρριψε ισχυρισμούς ότι η Βρετανία υπονομεύει την στενή στρατιωτική της συνεργασία με την Ουάσιγκτον. «Είμαι σίγουρος ότι θα ήθελαν να αξιοποιήσουμε δεόντως τα κονδύλια μας εξοικονομώντας όσα περισσότερα μπορούμε».

Στη Γαλλία, η Μαρίν Λε Πεν, αντιπρόεδρος του εθνικιστικού Εθνικού Μετώπου, αποκάλεσε τον Σαρκοζί «νεκροθάφτη της πολιτικής Ντε Γκολ για ανεξαρτησία», προσθέτοντας ότι «η Γαλλία παραδίδεται στους Αγγλοσάξονες και στον μεγάλο αδελφό, την Αμερική». Στο Λονδίνο, δεξιές εφημερίδες επέκριναν τον κ. Κάμερον ότι εμπιστεύεται την ασφάλεια της Βρετανίας στους Γάλλους, ενώ αντίθετα στο Κοινοβούλιο η συμφωνία έτυχε γενικά θετικής αντιμετώπισης.