ΑΡΝΗΘΗΚΑΜΕ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΤΟΥ ΟΗΕ Η Κύπρος παραβίασε τα ψηφίσματα του ΣΑ

Ο Πρόεδρος Χριστόφιας έχει ήδη καταλήξει στο δικό του πόρισμα για την τραγωδία στο Μαρί: Φταίνε οι τεχνοκράτες που δεν διαχειρίστηκαν σωστά την πολιτική απόφαση για φύλαξη του φορτίου. Στην ομιλία του που έκανε στη συγκέντρωση του Προεδρικού, ανάμεσα στους «κορυφαίους εθνικούς στόχους» προσδιόρισε και την «αντιμετώπιση των γραφειοκρατικών αδιεξόδων του κράτους», ενώ δεσμεύτηκε ότι οι ευθύνες «θα αποδοθούν» και όχι «θα αναληφθούν». Οι έρευνες, λοιπόν, αναζητούν τεχνοκράτες για να τους αποδοθούν ευθύνες και όχι πολιτικούς για να τις αναλάβουν.

Το ότι υπάρχουν ευθύνες στην κρατική μηχανή είναι ηλίου φαεινότερο. Τα δύο πορίσματα που έχει δημοσιεύσει η εφημερίδα Πολίτης , των Ελλήνων και των Βρετανών εμπειρογνωμόνων, εκεί καταλήγουν. Ωστόσο, σύμφωνα με νέα στοιχεία που αποκαλύπτει σήμερα ο «Πολίτης», πέρα από τις ευθύνες του αναποτελεσματικού κράτους υπάρχουν και οι πολιτικές ευθύνες της ηγεσίας, η οποία παρέδωσε ένα άκρως επικίνδυνο φορτίο σ’ έναν αναποτελεσματικό κρατικό μηχανισμό να το φυλάξει και αρνήθηκε με γινάτι και πείσμα κάθε προσφορά βοήθειας από πιο σοβαρά κράτη για την ασφαλή φύλαξη και καταστροφή του.

Όχι μία, αλλά δύο φορές το Συμβούλιο Ασφαλείας παρότρυνε, γραπτώς, την Κυβέρνηση της Κύπρου να συνεργαστεί με άλλες χώρες που είχαν την εμπειρία για την ασφαλή φύλαξη και καταστροφή του φορτίου, αλλά η Κυβέρνηση αρνήθηκε να συνεργαστεί. Επίσης, ενόσω τα πυρομαχικά αλλοιώνονταν και εκρήγνυντο στο εσωτερικό των εμπορευματοκιβωτίων, μια διαδικασία που σύμφωνα με τους Βρετανούς εμπειρογνώμονες βρισκόταν σε εξέλιξη για μήνες πριν την έκρηξη, ειδική επιτροπή εμπειρογνωμόνων του Συμβουλίου Ασφαλείας ζήτησε να επισκεφθεί την Κύπρο για να τα επιθεωρήσει. Η Κυβέρνηση –με πολιτική απόφαση– το αρνήθηκε διότι δεν ήθελε να δει ο ΟΗΕ τι είχαν μέσα.

Εδώ γεννάται ένα πελώριο ερώτημα: Γιατί ο Πρόεδρος Χριστόφιας δεν ήθελε να αφήσει ειδικούς να κάνουν αυτοψία στο φορτίο; Μήπως το φορτίο δεν ήταν το ίδιο με αυτό που είχε αρχικά δηλωθεί στον ΟΗΕ; Μήπως υπήρχε υλικό που δεν έπρεπε να το δει κανείς; Την περασμένη Κυριακή γράψαμε στον «Πολίτη» για τρία εμπορευματοκιβώτια στα οποία η ΚΔ, στην επιστολή της στον ΟΗΕ, έγραφε ότι δεν ήξερε τι είχαν μέσα. Τι έγιναν αυτά τα τρία εμπορευματοκιβώτια; Έχουν στοιβαχτεί με τα άλλα και ανατινάχθηκαν, ή φυλάχθηκαν χωριστά στην Παλόδεια, σύμφωνα με κάποιες δημοσιογραφικές πληροφορίες; Υπάρχουν αυτά τα τρία εμπορευματοκιβώτια, ή βρήκαν το δρόμο τους προς το Ιράν; Γιατί η Κύπρος παραβίασε ακόμη και υποχρεωτικά ψηφίσματα του ΣΑ, αρνούμενη κάθε συνεργασία με τον ΟΗΕ για το επικίνδυνο φορτίο, μέχρι που εξερράγη και προκάλεσε την πελώρια καταστροφή;

Σ’ αυτά τα ερωτήματα, που δεν αφορούν την ανεπάρκεια των τεχνοκρατών αλλά πολιτικές αποφάσεις, είναι σε θέση οι έρευνες που διεξάγονται να δώσουν απαντήσεις;

Ας βάλουμε ξανά τα γεγονότα, σε σχέση με αυτή την πτυχή της τραγωδίας, στη σειρά:
Είναι πλέον τεκμηριωμένο ότι η Κυβέρνηση δεν ήθελε να συνεργαστεί με τη διεθνή κοινότητα για την παράδοση του επικίνδυνου φορτίου σε τρίτη χώρα. Αυτό προκύπτει από τα τηλεγραφήματα του Wikileaks, ενώ επιβεβαιώνεται και από το πρακτικό της συνομιλίας που είχε ο Μάρκος Κυπριανού με τον υπουργό Εξωτερικών της Συρίας, τον Ιούλιο του 2009, όταν επισκέφθηκε τη Δαμασκό για να προετοιμάσει την επίσκεψη του Προέδρου Χριστόφια στη Συρία. Ο Κυπριανού, σύμφωνα με το πρακτικό που δημοσίευσε η εφημερίδα «Σημερινή», είπε στον Σύρο ομόλογό του ότι η Κύπρος «αντιστάθηκε σε πιέσεις να το αποστείλει (το φορτίο) σε τρίτη χώρα».

Όπως προκύπτει από το ίδιο πρακτικό και επιβεβαιώνεται από το Wikileaks, η ΚΔ δεν ήθελε καν να κατάσχει το φορτίο και το έκανε μόνο μετά από φορτικές πιέσεις του ΣΑ και της ΕΕ. Αφού το πλοίο αγκυροβόλησε στη Λεμεσό, η ΚΔ αποτάθηκε γραπτώς, στις 3 Φεβρουαρίου 2009, στην Επιτροπή Κυρώσεων κατά του Ιράν του ΣΑ και ζήτησε καθοδήγηση.
Στην επιστολή της η ΚΔ, όπως το ομολόγησε και ο Μάρκος Κυπριανού στις επαφές του στη Συρία, «επέδειξε ελαστικότητα στη νομική ερμηνεία του φορτίου». Δηλαδή, με διάφορους νομικισμούς, η ΚΔ προσπάθησε να εξαιρέσει το φορτίο από τις κυρώσεις κατά του Ιράν, υιοθετώντας τη θέση της Συρίας και του Ιράν ότι το ψήφισμα του ΣΑ που απαγόρευε στο Ιράν να εξάγει όπλα, αναφερόταν μόνο σε πυρηνικά και όχι σε συμβατικά όπλα.


Θύμωσε η Μόσχα

Η Κύπρος εισηγήθηκε στην Επιτροπή Κυρώσεων είτε να της επιτραπεί να αφήσει το φορτίο να πάει στη Συρία, είτε να το στείλει πίσω στο Ιράν. Σύμφωνα με τα Wikileaks, η ΚΔ βρισκόταν σε επαφή με τη Μόσχα και ζητούσε τη γνώμη της για το πώς να χειριστεί το ζήτημα. Οι Αμερικανοί φοβήθηκαν ότι η Μόσχα ενδεχομένως να μπλόκαρε οποιαδήποτε απόφαση της Επιτροπής Κυρώσεων, η οποία αποτελείται από τα μέλη του ΣΑ και αποφασίζει με ομοφωνία. «Θα είναι καταστροφή αν οι Ρώσοι μπλοκάρουν την ανάληψη δράσης», ανέφερε σ’ ένα σχετικό τηλεγράφημά του ο Αμερικανός πρέσβης στη Λευκωσία.

Ο Ούρμπανσικ συζήτησε το θέμα με τον δεύτερο στην ιεραρχία της ρωσικής πρεσβείας στη Λευκωσία, Shcherbakov, ο οποίος του είπε πως η Μόσχα ένιπτε τας χείρας της στην υπόθεση του πλοίου Monchegorsk. Αν και το πλοίο ήταν ρωσικής ιδιοκτησίας, οι ευθύνες για τη διαχείριση του ζητήματος, είπε ο Ρώσος διπλωμάτης, ανήκαν στην Κύπρο που είχε το πλοίο γραμμένο στο νηολόγιό της. Επίσης, ο Shcherbakov χαρακτήρισε αβάσιμες τις πληροφορίες στον Τύπο ότι η Ρωσία πίεζε την Κύπρο να αφήσει το πλοίο να πάει στη Συρία.

Οι Ρώσοι ενοχλήθηκαν επειδή η Κύπρος τούς αναμείγνυε στην υπόθεση του Monchegorsk, και στις 3 Φεβρουαρίου ο μόνιμος αντιπρόσωπος της Ρωσίας στα Ηνωμένα Έθνη, Churkin, διαμαρτυρήθηκε σφόδρα για την εντύπωση που δινόταν ότι η Ρωσία ασκούσε πιέσεις πάνω στην Κύπρο και ότι της υπαγόρευσε τι να κάνει. Η θέση της Ρωσίας, όπως τη διαβίβασε ο Churkin στον μόνιμο αντιπρόσωπο της Κύπρου στα ΗΕ, Μηνά Χατζημιχαήλ, ήταν ότι τα ψηφίσματα του ΣΑ και το διεθνές δίκαιο πρέπει να εφαρμόζονται και αυτό πρέπει να γίνει και σε αυτήν την περίπτωση, με την εφαρμογή των κυρώσεων που έχει επιβάλει στο Ιράν το ΣΑ.

Μετά την αποστασιοποίηση της Ρωσίας, η Κύπρος άλλαξε στρατηγική. Ο διευθυντής του διπλωματικού γραφείου του Χριστόφια, Λεωνίδας Παντελίδης, είπε στους Αμερικανούς: «Αναζητούμε μια διέξοδο από αυτόν τον μπελά» και αναφέρθηκε στις σκέψεις που έκανε για να σταλεί το φορτίο στη Μάλτα. Γιατί η Λευκωσία πρότεινε τη Μάλτα ενώ είχε ήδη πρόταση από τη Γερμανία; Μήπως επειδή η Μάλτα δεν είναι μέλος του ΝΑΤΟ και ο Χριστόφιας είχε συνειδησιακό πρόβλημα να παραδώσει τα εκρηκτικά του Ιράν σε ΝΑΤΟϊκή χώρα;

Η Κύπρος -μετά την αποστασιοποίηση της Μόσχας- δήλωνε έτοιμη να δώσει το φορτίο σε τρίτη χώρα αν είχε την κάλυψη του ΟΗΕ. Στις 6 Φεβρουαρίου η Επιτροπή Κυρώσεων έδωσε ενδιάμεση απάντηση στο ερώτημα της Λευκωσίας, με την οποία ο ΟΗΕ ικανοποιούσε το αίτημα της ΚΔ και της πρόσφερε διπλωματική κάλυψη, προκειμένου να δώσει το επικίνδυνο φορτίο σε τρίτη χώρα. Αναφέρει συγκεκριμένα η απάντηση:

«Η Επιτροπή παροτρύνει την Κύπρο να κρατήσει το φορτίο για περαιτέρω έλεγχο ή μέχρι να αποφασιστεί η διάθεσή του και την ενθαρρύνει να διερευνήσει εναλλακτικές λύσεις για άλλα κράτη μέλη που θα τη βοηθήσουν στην αποθήκευση, ασφαλή φύλαξη ή τη διάθεση του υλικού».

Την περασμένη Κυριακή ο «Π» δημοσίευσε το τηλεγράφημα που έστειλε ο μόνιμος αντιπρόσωπος της Κύπρου στα ΗΕ στο υπουργείο Εξωτερικών για τη συνάντηση που είχε με τον πρόεδρο της Επιτροπής Κυρώσεων και πρόεδρο τότε του ΣΑ, πρέσβη της Ιαπωνίας στον ΟΗΕ, κατά την οποία του δόθηκε και του επεξηγήθηκε η απάντηση της Επιτροπής Κυρώσεων στα ερωτήματα που του υπέβαλε η ΚΔ, το οποίο ούτε διαψεύστηκε, ούτε αμφισβητήθηκε από κανέναν.
Επεξηγώντας του την απόφαση της Επιτροπής Κυρώσεων, ο Ιάπωνας διπλωμάτης απέρριψε όλους τους νομικισμούς και ελιγμούς της κυπριακής πλευράς. Του είπε πως:

Υπάρχει ξεκάθαρη παραβίαση του εμπάργκο.
Τα συμβατικά όπλα σαφώς συμπεριλαμβάνονται στο καθεστώς κυρώσεων.
Δεν αποτελεί επιλογή η επιστροφή του πλοίου στο Ιράν.
Αντίθετα, το φορτίο πρέπει να κατακρατηθεί.
Η Κύπρος πρέπει να αρχίσει διαβουλεύσεις για να βρει τρίτη χώρα που να είναι διατεθειμένη να παραλάβει το φορτίο και την παρότρυνε να κάνει διαβουλεύσεις με την ΕΕ.


Ο Χριστόφιας μετάνιωσε

Στις 12 Φεβρουαρίου η ΚΔ ενημέρωσε γραπτώς την Επιτροπή Κυρώσεων του ΣΑ ότι η πρόθεσή της ήταν να απαλλαγεί από το φορτίο, διότι δεν είχε τη δυνατότητα να το διαχειριστεί. Στις 20 Μαρτίου, με νέα επιστολή της, η ΚΔ ενημέρωσε ξανά την Επιτροπή Κυρώσεων ότι θα κρατούσε το φορτίο.
Η πολιτική απόφαση για διατήρηση του φορτίου λήφθηκε σε επίπεδο Προέδρου της Δημοκρατίας, ο οποίος έδωσε οδηγίες να φυλαχθεί και να μην καταστραφεί. Πώς ένας Πρόεδρος αλλάζει άποψη για ένα σημαντικό θέμα από τη μια μέρα στην άλλη; Πώς αποφασίζει να κρατήσει ένα φορτίο, το οποίο δεν μπορούσε να διαχειριστεί;
Το ερώτημα αυτό μόνο ο ίδιος ο Χριστόφιας μπορεί να το απαντήσει. Οι εκδοχές είναι δύο:

1. Η Ρωσία, επισήμως, συμπορεύτηκε με το υπόλοιπο ΣΑ διότι η παραβίαση ήταν εξόφθαλμη, όμως παρασκηνιακά συμβούλευσε τον Πρόεδρο Χριστόφια να μην εφαρμόσει την απόφαση. Οι λόγοι δεν είναι περίπλοκοι. Η Συρία είναι ο πιο σημαντικός σύμμαχος της Ρωσίας στη Μέση Ανατολή και ήθελε να την εξυπηρετήσει. Όμως, αντί να βάλει βέτο στο ΣΑ, χρησιμοποίησε την Κύπρο.

2. Οι ιδεολογικοί προσανατολισμοί του Προέδρου, ο οποίος είναι μεν ηγέτης κράτους μέλους της ΕΕ, όμως η ψυχή του είναι στον Τρίτο Κόσμο.


Όποιοι κι αν ήταν οι λόγοι, όπως προκύπτει από πλειάδα εγγράφων, ο Χριστόφιας, ο οποίος διαχειριζόταν προσωπικά το ζήτημα διά του διευθυντή του διπλωματικού του γραφείου Λεωνίδα Παντελίδη, έδωσε οδηγίες να φυλαχθεί το φορτίο για πολιτικούς λόγους. Οι πολιτικοί λόγοι ήταν σε ισχύ μέχρι την έκρηξη της 11ης Ιουλίου.

Συνεργάτες του Προέδρου έλεγαν ότι ο λόγος ήταν ο κίνδυνος αναβάθμισης των σχέσεων Συρίας – ψευδοκράτους και η ατμοπλοϊκή γραμμή Λατάκειας – Αμμοχώστου. Μάλλον η αιτιολογία αυτή είναι το πρόσχημα, καθώς στις συνομιλίες που είχε ο Μάρκος Κυπριανού στη Δαμασκό, οι Σύροι ήταν κυνικοί και θεωρούσαν τα δύο ζητήματα εντελώς ασύνδετα μεταξύ τους.

Σύμφωνα με το πρακτικό της συνάντησης του Κυπριανού με τον Άσαντ, ο Σύρος Πρόεδρος υποστήριξε ότι «η Συρία δεν έχει νομική υποχρέωση να τερματίσει την ατμοπλοϊκή σύνδεση και το θέμα είναι πολιτικό, αφού, όπως είπε, δεν μπορούν να απαγορεύσουν τη δυνατότητα σε άτομα να επενδύσουν στα κατεχόμενα».

Το ίδιο κυνικός ήταν ο Άσαντ και στο ζήτημα του ψηφίσματος της Γενικής Συνέλευσης για τα υψώματα Γκολάν, στο οποίο η Κύπρος έσπαζε την κοινή γραμμή της ΕΕ, τηρώντας αποχή. «Εάν η Κυπριακή Δημοκρατία επιθυμεί να υποστηρίζει τη Συρία στο θέμα του ψηφίσματος της ΓΣ του ΟΗΕ ‘The Syrian Golan’, τότε θα πρέπει να το πράττει λόγω συνείδησης και δεν υφίσταται θέμα οποιασδήποτε ανταλλαγής»!

Το ΣΑ επιμένει

Όταν η ΚΔ ενημέρωσε το ΣΑ ότι θα κρατήσει τα εκρηκτικά, η Επιτροπή Κυρώσεων έγραψε ξανά στην Κύπρο και επέμεινε στην αρχική άποψή της, ότι θα έπρεπε να ζητηθεί αρωγή από τρίτο κράτος:
«Η επιτροπή ενθαρρύνει τη ΚΔ να συνεχίσει την κράτηση του φορτίου εν αναμονή περαιτέρω έρευνας». Επιπλέον, ανέφερε ότι «θα εκτιμούσε προσπάθειες της ΚΔ να διερευνήσει εναλλακτικές λύσεις με άλλα κράτη μέλη ή αρμόδιες περιφερειακές οργανώσεις για να τη βοηθήσουν στην αποθήκευση, φύλαξη ή διάθεση του φορτίου».

Η αναφορά σε περιφερειακές οργανώσεις παρέπεμπε στον ΟΑΣΕ, που θα μπορούσε να αναλάβει την καταστροφή του φορτίου.

Η Κύπρος, που αρχικά παραδέχτηκε ότι δεν είχε τη δυνατότητα να διαχειριστεί το επικίνδυνο φορτίο, τελικά αποφάσισε να το κρατήσει με πολιτική απόφαση και αγνόησε, για δεύτερη φορά, τις υποδείξεις του ΣΑ να ζητήσει αρωγή από τρίτα κράτη.

Μια πολιτική απόφαση ήταν αρκετή για να εξασφαλίσει την ασφαλή φύλαξη ενός τόσο επικίνδυνου φορτίου; Ο Πρόεδρος αναφέρεται σήμερα σε «γραφειοκρατικά αδιέξοδα» του κράτους. Έπρεπε να ανατιναχθεί το Βασιλικό για να διαπιστωθεί το πρόβλημα;

Μετά την έκρηξη, η αστυνομία ζήτησε και πήρε πόρισμα από τους Βρετανούς για τα αίτια της έκρηξης και είχε τεκμηριωμένη απάντηση σε 48 ώρες. Άρα το κράτος ξέρει τα όριά του και τις αδυναμίες του. Αν αποφάσιζε το κράτος, θα αποδεχόταν την τεχνογνωσία από ξένες χώρες. Όμως οι αποφάσεις ήταν πολιτικές και λήφθηκαν με πολιτικά και ιδεολογικά κριτήρια.

Η ΚΔ «γράφει» το ΣΑ

Η ΚΔ όχι μόνο δεν συμμορφώθηκε με ΚΑΜΙΑ από τις οδηγίες του ΣΑ, αλλά σταμάτησε να συνεργάζεται με την Επιτροπή Κυρώσεων, μιμούμενη την πρακτική του Ιράν, που δεν απαντούσε καν στις επιστολές της.

Όταν ο Μάρκος Κυπριανού θα συναντούσε τη Χίλαρι Κλίντον, τον Απρίλιο του 2009, στο ενημερωτικό σημείωμα που της ετοίμασε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ αναφερόταν ότι η συνεργασία της Κύπρου με την Επιτροπή Κυρώσεων «γινόταν με μισή καρδιά».

Σύμφωνα με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας με τα οποία επιβλήθηκαν οι κυρώσεις κατά του Ιράν και ιδρύθηκε η Επιτροπή Κυρώσεων που επέβλεπε την εφαρμογή τους, τα κράτη μέλη είχαν υποχρέωση να δώσουν λεπτομερή αναφορά στο ΣΑ για το περιεχόμενο κάθε κατασχεθέντος φορτίου.

Η ΚΔ κράτησε το φορτίο για να μην δώσει πληροφορίες! Όπως είπε ο Μάρκος Κυπριανού στις συνομιλίες που είχε στη Δαμασκό, «η Κυπριακή Δημοκρατία φρόντισε να κρατήσει το φορτίο στην κατοχή της ώστε να έχει τον μεγαλύτερο δυνατό έλεγχο επ’ αυτού». Για ποιο λόγο και για ποιου τα συμφέροντα η Κύπρος ήθελε να έχει τον έλεγχο σ’ ένα επικίνδυνο φορτίο, επιβάλλοντας συσκότιση για το περιεχόμενό του, κατά παράβαση υποχρεωτικών ψηφισμάτων του ΣΑ;

Οι μόνες πληροφορίες που έδωσε η Κύπρος στον ΟΗΕ περιέχονταν στην πρώτη επιστολή που έστειλε στην Επιτροπή Κυρώσεων και ζήτησε οδηγίες, στις 3 Φεβρουαρίου 2009. Οι πληροφορίες αυτές ήταν πολύ γενικές και στηρίζονταν στον δειγματοληπτικό έλεγχο που είχαν κάνει στο φορτίο μεσοπέλαγα οι Αμερικανοί.

Η απαίτηση της Επιτροπής Κυρώσεων ήταν να γίνει λεπτομερής καταγραφή. Η ΚΔ αγνόησε παντελώς αυτές τις προτροπές και μέχρι την ανατίναξη του φορτίου δεν έδωσε απολύτως καμιά πληροφορία. Όπως κατέθεσε στην επιτροπή Άμυνας της Βουλής ο διευθυντής του διπλωματικού γραφείου του Χριστόφια, Λεωνίδας Παντελίδης, η ΚΔ δεν γνώριζε καν τι περιείχαν επακριβώς τα εμπορευματοκιβώτια, αλλά τα στοίβαξε σαν σαρδέλες στον ήλιο, έξω από τον κύριο ηλεκτροπαραγωγικό σταθμό της χώρας!


Η ΚΔ δεν επέτρεψε στον ΟΗΕ να επιθεωρήσει το φορτίο

Όπως έγραψε η εφημερίδα Πολίτης την περασμένη Κυριακή, το ΣΑ ίδρυσε τον Νοέμβριο του 2010 την Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων (Panel of Experts), η οποία συμβούλευε την Επιτροπή Κυρώσεων για θέματα που είχαν να κάνουν με την αρμοδιότητά της. Η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων είχε αναλάβει δέσμευση έναντι του ΣΑ να καταθέσει σε έξι μήνες έκθεση για την εφαρμογή των κυρώσεων.

Όπως αναφέρεται στην απόρρητη έκθεση στην οποία ο «Πολίτης» έχει στην κατοχή του, οι εμπειρογνώμονες επισκέφθηκαν όλες τις χώρες που είχαν κατάσχει φορτία από το Ιράν. Στις 28 Ιανουαρίου 2011 η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων έστειλε επιστολή στην Κύπρο και ζήτησε να επισκεφθεί τη χώρα και να επιθεωρήσει το κατασχεθέν φορτίο. Η επιτροπή ήταν έτοιμη να συζητήσει ημερομηνίες διευθέτησης της επίσκεψής της στην Κύπρο, όμως η Κυβέρνηση δεν απάντησε καν στο αίτημα. Σύμφωνα με στοιχεία που ο «Π» κατέχει, η πολιτική απόφαση ήταν να αναβληθεί αυτό το ταξίδι όσο γίνεται. Ο γ.δ. του ΥΠΕΞ Νίκος Αιμιλίου δήλωσε στον «Π» της περασμένης Κυριακής ότι η επίσκεψη θα γινόταν μετά τις βουλευτικές εκλογές.

Η δικαιολογία αυτή είναι αστεία, καθώς δεν μπορούν να έχουν καμιά σχέση οι βουλευτικές εκλογές με την επίσκεψη μιας ομάδας εμπειρογνωμόνων του Συμβουλίου Ασφαλείας, για να επιθεωρήσουν ένα κατασχεθέν φορτίο.

Το ζήτημα υπαγόταν στο υπουργείο Εξωτερικών, όμως το διαχειριζόταν το διπλωματικό γραφείο του Προέδρου Χριστόφια. Και η πολιτική απόφαση του Χριστόφια ήταν ευθύς εξαρχής να δίνονται στον ΟΗΕ οι μίνιμουμ πληροφορίες για το περιεχόμενό του. Αυτός ήταν και ο λόγος που αναβάλλονταν όλες οι αποφάσεις και οι τεχνοκράτες δεν ήταν σε θέση να δράσουν. Εάν καταστρεφόταν το φορτίο –όπως ζητούσε η ΕΦ– θα έπρεπε να ενημερωθεί η Επιτροπή Κυρώσεων, η οποία θα ζητούσε λεπτομερή έκθεση, ίσως και φυσική παρουσία, κάτι που η Κυβέρνηση σε πολιτικό επίπεδο ήθελε να αποτρέψει.

Σύμφωνα με την έκθεση που ετοίμασαν οι εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ, έγιναν επισκέψεις σε όλες τις χώρες όπου κατασχέθηκαν φορτία που ενέπιπταν στις κυρώσεις κατά του Ιράν. Η μόνη χώρα που αρνήθηκε να τους δεχτεί ήταν η Κύπρος! (εκκρεμούν μόνο δύο επισκέψεις σε Τουρκία και Ισραήλ, αλλά αφορούν εντελώς πρόσφατα περιστατικά). Και αυτό καταγράφεται στην έκθεσή τους.

Οι εμπειρογνώμονες πήγαν στη Νιγηρία, στη Μάλτα, στο Ισραήλ, στην Κορέα και στη Σιγκαπούρη. Σε όλες τις περιπτώσεις πραγματοποίησαν φυσικό έλεγχο στα φορτία που κατασχέθηκαν, τα φωτογράφησαν και έκαναν έκθεση για την κατάστασή τους. Στις 18 με 20 Μαρτίου οι εμπειρογνώμονες ήταν στο Ισραήλ και ζήτησαν επανειλημμένα να επισκεφθούν και την Κύπρο, χωρίς ανταπόκριση.

Σύμφωνα με την έκθεση των Βρετανών εμπειρογνωμόνων οι οποίοι ερεύνησαν τα αίτια της έκρηξης (Πολίτης 22/7/11), «το φούσκωμα που παρατηρήθηκε σε δύο εμπορευματοκιβώτια ήταν αποτέλεσμα των αυταναφλέξεων, οι οποίες συνέβαιναν σε περίοδο πολλών ημερών, αν όχι μηνών». Αν, δηλαδή, η Κυβέρνηση επέτρεπε στους εμπειρογνώμονες να επιθεωρήσουν το φορτίο, θα διαπιστωνόταν η κατάσταση στην οποία βρισκόταν και το κακό θα αποτρεπόταν. Όμως, το Προεδρικό έκλεισε την πόρτα στους ξένους εμπειρογνώμονες και άφησε 98 εμπορευματοκιβώτια με εκρηκτικά στο έλεος του χρόνου, στον πιο ζωτικό χώρο της κυπριακής οικονομίας.

Όλες οι πληροφορίες συγκλίνουν στο ότι το Προεδρικό είχε διαμορφώσει μια πολιτική, σύμφωνα με την οποία δεν έπρεπε να διαταραχθεί το στάτους κβο του επικίνδυνου φορτίου. Ούτε να ανοιχτεί, ούτε να καταστραφεί, ούτε να το δουν οι εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ, ούτε καν να μετακινηθεί σε άλλο χώρο.

Η πολιτική αυτή εφαρμοζόταν με ιερή ευλάβεια. Σύμφωνα με έγγραφο που δημοσίευσε η εφημερίδα «Φιλελεύθερος» (21/7/11), μόλις πρόσφατα είχαν κατακυρωθεί προσφορές για την ανακαίνιση της Ναυτικής Βάσης. Αρχικά, μέρος της ανακαίνισης ήταν και ο στίβος μάχης, όπου είχαν τοποθετηθεί τα εμπορευματοκιβώτια. Όμως, με πολιτική απόφαση του Προεδρικού αποφασίστηκε να μην γίνει κανένα έργο στο στίβο μάχης για να μην μετακινηθούν τα εμπορευματοκιβώτια.

Υπενθυμίζεται ότι, λίγες μέρες πριν την έκρηξη κι ενώ τα εμπορευματοκιβώτια είχαν φουσκώσει, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Άμυνας ζητούσε μελέτες για την επικινδυνότητά τους για να πείσει τον Χριστόφια να πάρει την πολιτική απόφαση να αγγιχτεί το επικίνδυνο φορτίο. Συνεπώς, δεν ήταν τα «γραφειοκρατικά αδιέξοδα» που προκάλεσαν την τραγωδία, αλλά η εμμονή του Προέδρου Χριστόφια να μην μάθει η Δύση τι είχε μέσα το επικίνδυνο φορτίο, φέρνοντας την Κύπρο σε ρήξη με το ΣΑ και την ΕΕ, προς όφελος του Ιράν, της Συρίας και ίσως της Ρωσίας που τον χρησιμοποιούσε.

Πηγή: Εφημερίδα «ΠΟΛΙΤΗΣ»