Esther Duflo
Η Πάλη κατά της Φτώχειας
Εκδόσεις Πόλις, 2010
Της Βασιλικής Χρίστη
Η Εστέρ Ντυφλό γεννήθηκε στο Παρίσι το 1972. Σπούδασε οικονομικά και ιστορία στην Ecole normale superieure και στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης (MIT). Είναι καθηγήτρια των οικονομικών της ανάπτυξης στο MIT, όπου ίδρυσε και διευθύνει το «Εργαστήρι κατά της φτώχειας». Παράλληλα διδάσκει στην Ecole d’Economie de Paris. Το βιβλίο «Η πάλη κατά της φτώχειας» είναι το εναρκτήριο μάθημα που έδωσε στο College de France, εγκαινιάζοντας τη διεθνή έδρα «Γνώση κατά της φτώχειας», στις 8 Ιανουαρίου 2009. Τα επόμενα δύο βιβλία, που ετοιμάζονται από τον ίδιο εκδοτικό οίκο στα ελληνικά, “Le developpement humain” («Ανθρώπινη ανάπτυξη») και “La politique de l’autonomie” («Η πολιτική της αυτονομίας») (Seuil, 2009) και που συμπεριλαμβάνονται στην παρούσα παρουσίαση, προήλθαν από τον ίδιο κύκλο μαθημάτων τον Ιανουάριο του 2009.
«Το 2005, 1,4 δισεκατομμύρια άνθρωποι ζούσαν με λιγότερο από ένα δολάριο την ημέρα.» Έτσι ξεκινά το μάθημά της στο College de France η 38χρονη οικονομολόγος. Αν η φτώχεια μπορεί να ξεπεραστεί με επενδύσεις πλούσιων χωρών στις φτωχές, με αναπτυξιακή βοήθεια, αλλά και με την οικονομική ανάπτυξη αυτών των χωρών, μένει να αποδειχθεί. Αλλά αν δεν μπορούμε να ξεριζώσουμε τη φτώχεια, τουλάχιστον όχι άμεσα, μπορούμε να κάνουμε πιο εύκολη τη ζωή αυτών που υφίστανται τις συνέπειές της. Ο οικονομολόγος μπορεί να είναι, εκτός από καθαρός επιστήμονας ή θεωρητικός των μαθηματικών μοντέλων, ένας τεχνικός που συνδυάζει την αποκτηθείσα γνώση από την εμπειρία του παρελθόντος με την πειραματική μέθοδο, δηλαδή τη δοκιμή νέων τρόπων για την αντιμετώπιση ειδικών προβλημάτων, όπως το «μοντέλο Grameen» για την παροχή μικροδανείων στους φτωχούς.
Αυτό που χρειάζεται, λοιπόν, είναι ένας δημιουργικός πειραματισμός: η υποβολή στη βάσανο του πειράματος μιας γενικής αλήθειας (ή υπόθεσης) – επηρεάζει η τιμή τη χρήση των λιπασμάτων στην Ινδία ή των κουνουπιέρων στη Κένυα; Τι ρόλο παίζει η ποσόστωση για την εκλογή γυναικών στα περιφερειακά συμβούλια; Σε ποιο βαθμό οι απουσίες των δασκάλων (ή των νοσηλευτών) στις αγροτικές περιοχές επηρεάζουν την απόδοση των κρατικών προγραμμάτων για την επέκταση της εκπαίδευσης και της υγειονομικής περίθαλψης; Πώς εμφανίζεται και πώς μπορεί να αποθαρρυνθεί η διαφθορά στην κατασκευή δρόμων στην Ινδονησία; Αυτά και άλλα πολλά εξετάζονται στις πολυάριθμες επιτόπιες έρευνες που γίνονται από την Ντιφλό και τους συνεργάτες της (και όχι μόνο) και παρουσιάζονται στις σελίδες αυτών των βιβλίων. Η θεωρία και οι γόνιμες ιδέες συνδυάζονται, δοκιμάζονται και αξιολογούνται. Αν έχουν αποτελέσματα, ακόμα και αν αυτά προκαλούν την έκπληξη, μπορούν να προχωρήσουν, αλλιώς εγκαταλείπονται (ή υποβάλλονται σε νέα δοκιμή). Σκοπός είναι η μείωση των επιπτώσεων της φτώχειας με στοχευμένες παρεμβάσεις.
Από την άλλη, η μελέτη των επιπτώσεων της φτώχειας μπορεί να επιτρέψει να κατανοήσουμε πώς θα περιοριστεί μόνιμα η φτώχεια. Πρόκειται, ουσιαστικά, για την εφαρμογή μικροοικονομικών αρχών σε μακροοικονομικά μοντέλα. Πόσο πιο κατανοητά γίνονται τα οικονομικά όταν αφορούν το δικό μας νοικοκυριό, τη δική μας συμπεριφορά ως οικονομικά υποκείμενα, το δικό μας μικρόκοσμο – από τα μικρά ξεκινούν τα μεγάλα!
Στη «Μάχη κατά της φτώχειας», παρουσιάζονται τα οικονομικά ως κοινωνική επιστήμη, περιγράφεται η πειραματική μέθοδος και τα αποτελέσματά της. Στην «Ανθρώπινη ανάπτυξη», η προσοχή επικεντρώνεται στην υγεία και την εκπαίδευση, ως οι σημαντικότερες παράμετροι της ανάπτυξης, κατά γενική παραδοχή. Στην «Πολιτική της αυτονομίας», τέλος, στο μικροσκόπιο τίθεται η πρόσβαση των φτωχών σε μηχανισμούς χρηματοδότησης, όπως η Grameen Bank του Νομπελίστα Μοχάμεντ Γιούνους (μικροπίστωση), και η σχέση της διακυβέρνησης με τη διαφθορά.
Κλείνοντας, είναι μεγάλος ο πειρασμός να μην παρατεθούν τα λόγια της ίδιας της συγγραφέως: «Στόχος μου είναι να ασκώ τα οικονομικά ως αληθινά κοινωνική επιστήμη. Μια επιστήμη αυστηρή, δίκαιη, σοβαρή. Μια επιστήμη του ανθρώπου, με όλο τον πλούτο και την πολυπλοκότητά της. Αλλά και μια επιστήμη ανθρωπιστική, εύθραυστη και σεμνή. Μια επιστήμη ανθρώπινη, τελικά: γενναιόδωρη, φιλόδοξη, στρατευμένη.»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούνται οι φίλοι που καταθέτουν τις απόψεις τους να χρησιμοποιούν ψευδώνυμο για να διευκολύνεται ο διάλογος. Μηνύματα τα οποία προσβάλλουν τον συγγραφέα του άρθρου, υβριστικά μηνύματα ή μηνύματα εκτός θέματος θα διαγράφονται. Προτιμήστε την ελληνική γλώσσα αντί για greeklish.