Τη σημερινή εποχή, η υγεία μιας οικονομίας περνάει σε μεγάλο βαθμό από τις τράπεζες.
Επιμέλεια: Μάνος Χατζαντωνάκης
Η κατάσταση που επικρατεί στον χώρο των τραπεζών της Ινδίας είναι αρκετά παρόμοια με τις καταστάσεις που πέρασε ο κόσμος στη διάρκεια της στεγαστικής κρίσης στις ΗΠΑ και της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη (η οποία συνεχίζεται). Οι αίθουσες συσκέψεων των ινδικών πιστωτικών ιδρυμάτων γεμίζουν πολύ συχνά πλέον με αναλυτές και επενδυτές που κοιτάζουν διεξοδικά τα νούμερα για δουν σε τι βαθμό είναι οι τράπεζες εκτεθειμένες σε ληξιπρόθεσμα χρέη.
Οι επικεφαλής των τραπεζών επιμένουν ότι παρά το γεγονός πως «υπάρχουν θέματα», τα πάντα είναι υπό έλεγχο.
Η κατάσταση όμως απαιτεί κάποια βαθύτερη ανάλυση. Με την οικονομία της Ινδίας να επιβραδύνεται - καθώς ο ρυθμός ανάπτυξής της μπορεί να μειωθεί ακόμη και κάτω από το 8% φέτος, από 10% - και τα επιτόκια να αυξάνονται, οι δανειζόμενοι θα αντιμετωπίσουν σίγουρα μεγαλύτερη πίεση.
Οι τράπεζες της χώρας παρουσιάζουν ιδιαίτερα μεγάλη ανάπτυξη για αρκετά χρόνια, και αυτό είναι συχνά σημάδι ότι η πειθαρχία χαλαρώνει. Το συνολικό ποσό των δανείων που χορηγούν έχει σχεδόν τριπλασιαστεί από το 2005.
Η (κεντρική) Αποθεματική Τράπεζα της Ινδίας, που ρυθμίζει τη λειτουργία των εμπορικών τραπεζών και καθορίζει τα επιτόκια, έχει υπάρξει ιδιαίτερα αποτελεσματική. Το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων έχει μειωθεί από περίπου 20% του συνόλου το 1995 σε λιγότερο από 3% σήμερα.
Αλλά, η κεντρική τράπεζα δεν είναι ούτε αλάθητη ούτε «πεντακάθαρη». Την περίοδο μεταξύ 2005 και 2008, ορισμένες ξένες τράπεζες και αρκετές εγχώριες βρέθηκαν στο επίκεντρο μιας μίνι έξαρσης μη εξασφαλισμένων δανείων προς καταναλωτές που είχε σύντομα κακή έκβαση. Παράλληλα, από την έναρξη της παγκόσμιας χρηματοοικονομικής κρίσης, η κεντρική τράπεζα της Ινδίας έχει με σιωπηρό τρόπο βγάλει από τη δύσκολη θέση αρκετές ινδικές τράπεζες, μια κατάσταση που βέβαια δεν συγκρίνεται με τις τεράστιες διασώσεις χρηματοοικονομικών και πιστωτικών ιδρυμάτων στη Δύση από τις κυβερνήσεις. Ωστόσο, αυτό δείχνει ότι η κεντρική τράπεζα προτιμά να μην εμφανίζει τις ζημίες στο τραπεζικό σύστημα εάν νομίζει ότι απειλείται η σταθερότητα.
Το 2008, για παράδειγμα, επιτράπηκε στις τράπεζες να αναδιαρθρώσουν «αδύναμα» δάνεια χωρίς να τα αναγνωρίσουν ως ληξιπρόθεσμα χρέη. Αυτά αποτελούν σήμερα το 3% με 4% του συνόλου των χορηγήσεων. Κατά άλλες πληροφορίες, επιτράπηκε επίσης στις τράπεζες να αποφύγουν να καταγράψουν ζημίες από δάνεια που είχαν δοθεί στον παραπαίοντα εθνικό αερομεταφορέα Air India (κάτι σαν την «Ολυμπιακή»).
Το σύνολο των προβλέψεων που κρατείται έναντι των μη εξυπηρετούμενων δανείων είναι στην Ινδία χαμηλότερο από ό,τι σε άλλες χώρες, ιδιαίτερα για τις κρατικές τράπεζες που υπερισχύον στον κλάδο. Αυτό σημαίνει ότι το «σωσίβιο» των τραπεζών είναι μικρότερο, πριν οι ζημίες αγγίξουν και βλάψουν τα κεφάλαιά τους.
Πάντως, η απόσταση από μια απλώς επιβραδυνόμενη οικονομία έως ένα συστημικό πρόβλημα κρίσης δανείων είναι μεγάλη. Η Ινδία ως χώρα δεν έχει μεγάλα χρέη: το δημόσιο χρέος της είναι στο 55% του ΑΕΠ της, οι τραπεζικές πιστώσεις είναι πολύ χαμηλότερες από ό,τι στην Κίνα, για να μην αναφερθούν οι πιο πλούσιες χώρες. Ο δανεισμός γίνεται κυρίως από τις τράπεζες, που σημαίνει ότι ο κίνδυνος από τα προβλήματα που κρύβονται στη σκιά του χρηματοοικονομικού συστήματος είναι μικρός.
Χρηματιστές και αναλυτές δεν δείχνουν να ανησυχούν ιδιαίτερα για την ικανότητα των οφειλετών να μπορούν να αποπληρώνουν τις δόσεις τους. Ένα πρόσφατο τεστ αντοχής που αφορούσε τις συνθήκες επιβράδυνσης που φοβούνται οι οικονομολόγοι έδειξε ότι οι τράπεζες συνολικά δεν θα πάθαιναν μεγάλη ζημιά.
Τα ανοδικά επιτόκια όμως θα «βασανίσουν». Ο επικεφαλής της τράπεζες HSBC στην Ινδία αναφέρει ότι αυξάνεται σημαντικά ο αριθμός των εταιρειών που δανείζονται από το εξωτερικό σε δολάρια, καθώς τους έρχεται φθηνότερα από τον εγχώριο δανεισμό, ακόμη και με το κόστος συναλλάγματος.
Κάτι άλλο όμως που θα μπορούσε επίσης να βλάψει τις τράπεζες είναι τα σκάνδαλα στα οποία εμπλέκονται ορισμένες μεγάλες εταιρείες από τηλεπικοινωνιακές έως μεταλλευτικές, που είναι πελάτες τους. Στην περίπτωση που οι αρχές «στριμώξουν» τις εταιρείες αυτές, η αξιοπιστία τους ενδέχεται να πληγεί και κατ' επέκταση να πλήξει και τις τράπεζες.
Μια άλλη εστία προβληματισμού για την υγεία των τραπεζών είναι τα δάνεια για έργα υποδομών, από δρόμους έως εργοστάσια ηλεκτρισμού. Πολλά από τα έργα αυτά έχουν παραμείνει στάσιμα ή εξαρτώνται από πελάτες του δημοσίου που έχουν αβέβαιη τραπεζική σχέση με το κράτος. Τα δάνεια υποδομών έχουν αυξηθεί με ταχύ ρυθμό και έχουν φτάσει στο 15% του συνόλου, που όμως αν και δεν είναι αρκετό για να «γονατίσει» τις τράπεζες, είναι αρκετό για να προξενήσει σοβαρά προβλήματα σε ορισμένες από αυτές, εάν οι ζημίες δεν κατανεμηθούν ομοιόμορφα.
Μπορεί η Ινδία να μην έχει το εύρος των προβλημάτων με τα ληξιπρόθεσμα δάνεια που έχουν οι πλούσιες χώρες του κόσμου, ή ακόμη και η Κίνα, αλλά όπως συμβαίνει σήμερα παντού, οι τράπεζες είναι ο καθρέφτης της οικονομίας μιας χώρας.
www.kathimerini.gr με πληροφορίες από Economist
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούνται οι φίλοι που καταθέτουν τις απόψεις τους να χρησιμοποιούν ψευδώνυμο για να διευκολύνεται ο διάλογος. Μηνύματα τα οποία προσβάλλουν τον συγγραφέα του άρθρου, υβριστικά μηνύματα ή μηνύματα εκτός θέματος θα διαγράφονται. Προτιμήστε την ελληνική γλώσσα αντί για greeklish.