Σε θολό τοπίο η επόμενη μέρα Αιγύπτου, Τυνησίας

Για τους δύο λαούς προέχει η διασφάλιση του μακροπρόθεσμου της αλλαγής

The Economist

Η Τυνησία είναι μικρή και νοικοκυρεμένη. Η βορειοαφρικανική χώρα διαθέτει μια μεγάλη και συνάμα μορφωμένη μεσαία τάξη, καθώς και μια μακροχρόνια παράδοση χαμηλών τόνων στην πολιτική. Στον αντίποδα, η Αίγυπτος είναι μεγάλη και χαοτική. Οι λιγοστοί της πλούσιοι και τα εκατομμύρια των φτωχών της ζουν κυριολεκτικά σε διαφορετικούς κόσμους, ενώ το πολυπληθέστερο κράτος του αραβικού κόσμου έχει ήδη υπομείνει έναν ολόκληρο αιώνα πολέμων και αλλαγές στην ιδεολογική του κατεύθυνση πριν από την τριακονταετή κυριαρχία του Χόσνι Μουμπάρακ. Παρά ταύτα, οι επαναστάσεις στις δύο αυτές χώρες, μολονότι εξελίχθηκαν με διαφορά τριάντα περίπου ημερών, εξελίχθηκαν κατά τρόπο παρόμοιο. Το ίδιο θολή ήταν και η κατάληξη της πολιτικοκοινωνικής αναταραχής στις δύο χώρες, με τους Αιγύπτιους να ακολουθούν τους Τυνήσιους σ' έναν ακόμα πιο περίπλοκο νέο κόσμο.

Τύνιδα και Κάιρο παραμένουν εξαιρετικά ανήσυχοι τόποι. Ο ενθουσιασμός της αποκαθήλωσης των μισητών δικτατόρων έχει πλέον καταλαγιάσει. Το ίδιο ισχύει και για το συναίσθημα της ανακούφισης, διότι οι φόβοι διολίσθησης των δύο χωρών στην ανομία δεν επαληθεύτηκαν. Για τον παθιασμένο πυρήνα των επαναστατών στις δύο πρωτεύουσες -από τους ισλαμιστές μέχρι τους πιο φιλελεύθερους- αυτό που προέχει είναι η διασφάλιση του μακροπρόθεσμου της αλλαγής. Για τους εργαζόμενους των κατώτερων κοινωνικά στρωμάτων, ωστόσο, η δίψα για πολιτικά οφέλη δεν αρκεί για να απαλύνει τον οικονομικό πόνο. Σε Τύνιδα και Κάιρο, οι επιχειρήσεις υποχρεώνονται να αντιμετωπίσουν την περιορισμένη ζήτηση με μειώσεις μισθών και οι ιδιοκτήτες επιθυμούν διακαώς την τάξη, αλλά και το προβλέψιμο.

Εντούτοις τόσο στην Τυνησία, όσο και στην Αίγυπτο οι επαναστάσεις συνεχίζονται και επιπλέον παράγουν ακόμα αποτελέσματα. Στην Τυνησία, ο τελευταίος πρωθυπουργός που διόρισε ο αποκαθηλωμένος πρόεδρος, Ζιν Ελ Αμπιντίν Μπεν Αλι, Μοχάμεντ Γκανουτσί υποχρεώθηκε σε παραίτηση μετά τo νέο κύμα διαδηλώσεων στις 27 Φεβρουαρίου. Την παραίτησή τους υπέβαλαν, επίσης, πέντε ακόμα υπουργοί, μεταξύ των οποίων και δύο από κόμματα της αντιπολίτευσης. Πλέον, επικεφαλής της μεταβατικής κυβέρνησης, η οποία θα οδηγήσει τη χώρα στις εκλογές του Ιουλίου, είναι ο 84χρονος πρώην υπουργός Εξωτερικών, Μπεγί Καΐντ Σεμπσί. Η πρώτη, μάλιστα, κίνηση του κ. Σεμπσί ήταν να άρει την απαγόρευση λειτουργίας του ισλαμικού κόμματος και να απελευθερώσει τους τελευταίους πολιτικούς κρατουμένους. Τα περιουσιακά στοιχεία της οικογένειας Μπεν Αλι έχουν «παγώσει» και ένα τμήμα τους δεσμεύτηκε ήδη από το κράτος.

Τα ίδια βήματα ακολούθησε και ο πανίσχυρος αιγυπτιακός στρατός. Το Συμβούλιο των 18 στρατηγών που διοικούν τη χώρα συγκρότησαν ειδική επιτροπή για την αναθεώρηση του Συντάγματος και ανέλαβαν να προετοιμάσουν το έδαφος για τις εκλογές του Αυγούστου. Την περασμένη Πέμπτη δε, υποχρέωσαν τον διορισμένο από τον κ. Μουμπάρακ πρωθυπουργό και πτέραρχο ε. α, Αχμέντ Σαφίκ, ικανοποιώντας σχετικό αίτημα των αντιπολιτευτικών ομάδων για κάθαρση της εξουσίας. Παράλληλα, δεκάδες στελέχη του πρώην καθεστώτος, συμπεριλαμβανομένου και του κ. Μουμπάρακ αναμένονται να ανακριθούν για υποθέσεις διαφθοράς.

Ο τουρισμός

Παρ' όλα αυτά, τα νεανικά κινήματα που ξεκίνησαν την επανάσταση εξακολουθούν να μην εμπιστεύονται τους στρατηγούς και να ανησυχούν πως ο χρόνος κυλά προς όφελος των εναπομείναντων μελών του πρώην καθεστώτος. Την ίδια στιγμή, η Αίγυπτος έχει περιέλθει σε δεινή οικονομική θέση. Ο τουρισμός, ο οποίος αποτελεί τον κινητήριο μοχλό της, έχει ισοπεδωθεί και το κρατικό χρέος δεν έχει σταματήσει να διογκώνεται. Παράλληλα, το 1 εκατ. των Αιγυπτίων που επαναπατρίζονται λόγω των συνθηκών στη Λιβύη θα προστεθούν, στη συντριπτική τους πλειοψηφία στις στρατιές των ανέργων. Επιστρέφουν σε μια πολύ διαφορετική χώρα, διεγερμένη μεν από την επανάσταση, αλλά με πολλά και σοβαρά προβλήματα.