Tο τέλος της πυρηνικής αναγέννησης;

Η καταστροφή στη Φουκουσίμα επαναφέρει στο προσκήνιο τα επιχειρήματα κατά της χρήσης της πυρηνικής ενέργειας

Tης Θαλειας Kαρταλη

«Φουκουσίμα: Το τέλος της Πυρηνικής Αναγέννησης;» είναι ο τίτλος άρθρου που εμφανίστηκε στην ιστοσελίδα του περιοδικού ΤΙΜΕ (HYPERLINK http://www.TIME. com) την περασμένη Δευτέρα, την ώρα που η Ιαπωνία και ο υπόλοιπος κόσμος είχε μόλις αρχίσει να αντιλαμβάνεται ότι ίσως να βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια νέα πυρηνική καταστροφή. «Πυρηνική αναγέννηση;» θα αναρωτηθούν πολλοί, κυρίως όσοι βίωσαν το αντιπυρηνικό κίνημα της δεκαετίας του ’70 και του ’80, μέσα από το οποίο γεννήθηκαν περιβαλλοντικές οργανώσεις, όπως η Greenpeace, και πολιτικά κόμματα, όπως το Κόμμα των Πρασίνων στη Γερμανία.

Κι όμως, με τις μνήμες από την καταστροφή του Τσερνόμπιλ -η 25η επέτειος της οποίας πλησιάζει- να σβήνουν σιγά σιγά, και τις ανησυχίες από τις κλιματικές αλλαγές εξαιτίας του φαινομένου του θερμοκηπίου να αυξάνονται σταδιακά, η «λύση» της πυρηνικής ενέργειας είχε τα τελευταία χρόνια πάψει να δαιμονοποιείται, δημιουργώντας την αίσθηση ότι με τη βοήθεια της σύγχρονης τεχνολογίας μπορούσαν να ξεπερασθούν οι φόβοι ενός νέου πυρηνικού ατυχήματος. Ακόμη και κάποιοι μετριοπαθείς περιβαλλοντολόγοι είχαν αρχίσει να ξεπερνούν τη σφοδρή αντίθεσή τους στη χρήση της πυρηνικής ενέργειας, προτάσσοντας την αντιμετώπιση των καταστροφικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, προκαλώντας βέβαια τη μήνιν κάποιων άλλων που εξακολουθούσαν να πιστεύουν ότι οι κίνδυνοι που δημιουργούνται από την περίπτωση πυρηνικού ατυχήματος αλλά και το πρόβλημα των πυρηνικών αποβλήτων εξακολουθούσαν να ξεπερνούν κατά πολύ το πλεονέκτημα της καθαρής ενέργειας.

Ενα είδος εμφυλίου έμοιαζε να έχει ξεσπάσει στους κόλπους του περιβαλλοντικού κινήματος, βασικός πυλώνας του οποίου υπήρξε κατά τις προηγούμενες δεκαετίες το αντιπυρηνικό κίνημα. Το 2005 ο γνωστός περιβαλλοντολόγος συγγραφέας και ιδρυτής της επιθεώρησης «Τhe Whole Earth Catalogue», Στιούαρτ Μπραντ, σε άρθρο του στην επιστημονική επιθεώρηση «Τechnology Review» το οποίο εκδίδεται από το πανεπιστήμιο MIT, προέβλεπε ότι το περιβαλλοντικό κίνημα σύντομα θα αναθεωρούσε την άποψή του για την πυρηνική ενέργεια, σημειώνοντας μάλιστα ότι κάποιοι από τους πιο γνωστούς περιβαλλοντολόγους, όπως ο συνιδρυτής της Greenpeace Πάτρικ Μουρ, καθώς και ο Χιου Μοντεφιόρε της οργάνωσης Friends of the Earth, είχαν ήδη αρχίσει να τάσσονται υπέρ της χρήσης της.

Πιο πρόσφατα, τον Νοέμβριο του 2010, το βρετανικό κανάλι Channel 4 πρόβαλε ένα ντοκιμαντέρ με τίτλο, «Πού έκανε λάθος το Πράσινο Κίνημα», το οποίο έδινε έμφαση στη χρήση της πυρηνικής ενέργειας ως πράσινη εναλλακτική λύση. Ο δημιουργός του, συγγραφέας και περιβαλλοντολόγος, Μαρκ Λίνας, υπογράμμιζε μεταξύ άλλων, ότι κατά την επίσκεψή του στο Τσερνόμπιλ, είχε διαπιστώσει πως η Φύση στην περιοχή γύρω από το ατύχημα είχε επανέλθει πλήρως, και ότι βάσει έκθεσης του ΟΗΕ που είχε δημοσιευθεί το 2006, οι άνθρωποι που τελικώς μολύνθηκαν από ραδιενέργεια στο χειρότερο πυρηνικό ατύχημα που είχε συμβεί μέχρι σήμερα, ήταν πολύ λιγότεροι από όσους αρχικά υπολογίζονταν.

«Ενα ατύχημα σε κάποιον απο τους γερασμένους πυρηνικούς αντιδραστήρες της Ρωσίας θα αρκούσε βεβαίως για να τα ανατρέψει όλα, και να σφραγίσει για πάντα το ταμπού της χρήσης πυρηνικής ενέργειας. Ολα εξαρτώνται από την τεχνολογική εξέλιξη για την ασφαλή χρήση της πυρηνικής ενέργειας», σημείωνε το 2005 ο Στιούαρτ Μπραντ.

Επιστρέφουν οι φόβοι

Κι όμως, το επόμενο πυρηνικό ατύχημα σημειώθηκε στην πιο προηγμένη τεχνολογικά χώρα του κόσμου. Το γεγονός ότι προκλήθηκε από μια ασύλληπτη φυσική καταστροφή, έναν σεισμό τεράστιας ισχύος και το καταστροφικό τσουνάμι που ακολούθησε, αποδεικνύει ότι ακόμη και η πιο προηγμένη τεχνολογία αδυνατεί να αποτρέψει μια πυρηνική καταστροφή. Τα επιχειρήματα κατά της χρήσης πυρηνικής ενέργειας επιστρέφουν, δίνοντας νέα πνοή στο εξασθενημένο αντιπυρηνικό κίνημα, το οποίο αναμφίβολα θα φουντώσει και πάλι, φρενάροντας την αισιοδοξία της πυρηνικής βιομηχανίας ότι οι αντιδράσεις των περιβαλλοντικών οργανώσεων ανήκαν στο παρελθόν.

H Φουκουσίμα θα αποτελέσει αναμφίβολα το νέο ορόσημο στην ιστορία του αντιπυρηνικού κινήματος.

Δεν υποχωρεί από τα σχέδιά της η Τουρκία

Προβληματισμό, πάντως, προκαλεί η εμμονή της τουρκικής κυβέρνησης να προχωρήσει στην κατασκευή πυρηνικών εργοστασίων στη χώρα. Οι πρόσφατες δηλώσεις του Τούρκου υπουργού Ενέργειας Τανέρ Γιλντίζ ότι «ο ισχυρός σεισμός και το τσουνάμι που ακολούθησε δεν πρόκειται να επηρεάσουν τα σχέδια μας για την κατασκευή δύο πυρηνικών εργοστασίων στην Τουρκία», δεν αφήνουν κανένα περιθώριο αμφιβολίας ότι η Τουρκία -παρά το γεγονός ότι βρίσκεται σε μια από τις πιο σεισμογενείς περιοχές του κόσμου- συμπαρατάσσεται με τις χώρες εκείνες που δεν θεωρούν πως το πυρηνικό ατύχημα στη Φουκουσίμα αποτελεί επαρκή λόγο για να αναθεωρήσουν τα σχέδιά τους. Παρά τις έντονες αντιδράσεις περιβαλλοντολόγων, τόσο στην Ελλάδα και στην Κύπρο, όσο και στην ίδια την Τουρκία, η Αγκυρα εμφανίζεται αποφασισμένη να προχωρήσει στην κατασκευή του πυρηνικού εργοστασίου στην περιοχή του Ακουγιού, κοντά στο λιμάνι της Μερσίνης. Την κατασκευή έχει αναλάβει ένα ρωσοτουρκικό κονσόρτσιουμ, γεγονός που επίσης έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις, καθώς η ρωσική τεχνολογία θεωρείται από πολλούς ξεπερασμένη. Η έναρξη της κατασκευής του εργοστασίου, προϋπολογισμού 20 δισ. δολαρίων, έχει προγραμματιστεί για τις αρχές του 2013. Εν αμφιβόλω, ωστόσο, τίθενται τα σχέδια της τουρκικής κυβέρνησης για την κατασκευή ενός δεύτερου εργοστασίου, στη Μαύρη Θάλασσα, την υλοποίηση των οποίων επρόκειτο να αναλάβουν από κοινού ο ιαπωνικός κολοσσός Toshiba και η ΤΕPCO (Tokyo Electric Company), που διαχειρίζεται το εργοστάσιο στη Φουκουσίμα. Η Αγκυρα είχε ξεκινήσει τους τελευταίους μήνες συνομιλίες με τις ιαπωνικές εταιρείες για την κατασκευή του πυρηνικού εργοστασίου στη Σινώπη. Συνολικά, η Τουρκία έχει ανακοινώσει πως σχεδιάζει την ολοκλήρωση της κατασκευής τριών εργοστασίων πυρηνικής ενέργειας έως το 2013.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_world_1_19/03/2011_436302