Αντικομμουνιστική έκρηξη στη Μολδαβία

Της Ellen Barry
The New York Times

Περίπου 10.000 νέοι Μολδαβοί εμφανίσθηκαν αιφνιδίως πριν από δύο σχεδόν εβδομάδες, για να επιτεθούν εναντίον κυβερνητικών κτιρίων και να συγκρουσθούν με την αστυνομία, διαμαρτυρόμενοι για το αποτέλεσμα των εκλογών που ανέδειξε το Κομμουνιστικό Κόμμα του προέδρου Βορονίν, στην πρώτη θέση με 50% των ψήφων.

Η λαοθάλασσα των νέων διαδηλωτών αντικατοπτρίζει το χάσμα των γενεών, που εμφανίζει η κοινωνία της χώρας, ενώ οι διαδηλωτές αξιοποίησαν τα εργαλεία της γενιάς τους, όπως τα μηνύματα SMS, το Facebook και το Twitter, καλώντας τους συνομήλικούς τους να βγουν στον δρόμο και επιτρέποντας στους χρήστες του Διαδικτύου από όλο τον κόσμο να παρακολουθήσουν σε πραγματικό χρόνο την εξέλιξη της διαμαρτυρίας τους.

Η κυβέρνηση διέκοψε αμέσως την παροχή Διαδικτύου στην πρωτεύουσα Κισινάου, ενώ ο πρόεδρος Βορονίν χαρακτήριζε τους διαδηλωτές «φασίστες, μεθυσμένους από το μίσος». Παρ' όλα αυτά, η Κεντρική Εκλογική Επιτροπή ανακοίνωσε ότι θα επιτρέψει στα κόμματα της αντιπολίτευσης να εξετάσουν τους εκλογικούς καταλόγους.

Παρατηρητές από την Ε.Ε. και τον ΟΑΣΕ χαρακτήρισαν αξιόπιστη την εκλογική διαδικασία, διατηρώντας ωστόσο επιφυλάξεις σχετικά με την παρέμβαση κρατικών λειτουργών στη διαδικασία. Η πολιτική αντιπαράθεση αποκαλύπτει το χάσμα στην κοινωνία της χώρας. Η κατάρρευση της ΕΣΣΔ, που ευνόησε σημαντικά πολλά κράτη της Αν. Ευρώπης, έφερε στο διάβα της οικονομικά προβλήματα και πολιτική αστάθεια για τη Μολδαβία. Το 2001, οργισμένοι κάτοικοι ψήφισαν υπέρ της επανόδου των κομμουνιστών και των κοινωνικών τους προγραμμάτων. Η Μολδαβία παρέμεινε, όμως, πολύ φτωχή και οι νέοι της συνέχισαν να εγκαταλείπουν τη χώρα, αναζητώντας καλύτερη τύχη στο εξωτερικό. Η νεολαία στη χώρα θεώρησε ότι ο καλύτερος δρόμος προς την οικονομική σταθερότητα και την προσέγγιση με τη Δύση, περνά μέσα από τις στενότερες σχέσεις με τη Ρουμανία. Η παγκόσμια οικονομική κρίση, ωστόσο, εξαφάνισε τις θέσεις εργασίας στο εξωτερικό, υποχρεώνοντας πολλούς νέους Μολδαβούς να επιστρέψουν.

Πώς άρχισε η κρίση
Η κρίση άρχισε όταν μέλη δύο οργανώσεων νεολαίας, των «Χάιντ Παρκ» και «Σκέψου Μολδαβικά», απηύθυναν κάλεσμα σε εκδήλωση με κεντρικό σύνθημα: «Δεν Είμαι Κομμουνιστής». Η Ναταλία Μοράρ, ηγετικό στέλεχος της οργάνωσης «Σκέψου Μολδαβικά», χαρακτήρισε την πρωτοβουλία με τον ακόλουθο τρόπο στο μπλογκ της: «Έξι άνθρωποι, δέκα λεπτά για σκέψη και λήψη αποφάσεων, πολλές ώρες μετάδοσης των μηνυμάτων μας σε δίκτυα, όπως το Facebook, τα μπλογκ, τα μηνύματα SMS και το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο».


Ο πρόεδρος Βορονίν εξέδωσε ανακοίνωση, σύμφωνα με την οποία πίσω από τις διαδηλώσεις κρύβεται «ρουμανικός δάκτυλος», σε συνεργασία με τα κόμματα της αντιπολίτευσης, ενώ χαρακτήρισε τις διαμαρτυρίες ως «αντισυνταγματικό πραξικόπημα».

Τεχνολογία και πολιτική
Την επιτυχία των διαδηλώσεων αποδίδουν πολλοί στη χρήση καινοτόμων τεχνολογιών, όπως οι ιστοσελίδες Twitter και Facebook. «Κανείς δεν περίμενε τέτοια συμμετοχή. Καμία πολιτική οργάνωση στη Μολδαβία δεν θα μπορούσε να οργανώσει κάτι τέτοιο. Πρόκειται για επιτυχία του Διαδικτύου», λέει ο ειδικός των νέων τεχνολογιών και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, Γιεβγκένι Μοροζόφ.

Τις θέσεις του Μολδαβού προέδρου υποστήριξε -όπως αναμενόταν- η Μόσχα. Η ρωσική πρεσβεία στο Κισινάου εξέδωσε ανακοίνωση, σύμφωνα με την οποία «ομάδα ακτιβιστών» εμφανίσθηκε έξαφνα στο μέσον ειρηνικής διαδήλωσης, δίνοντας διαταγή επίθεσης εναντίον κρατικών κτιρίων. Ο Ρώσος πρόεδρος Μεντβέντεφ είχε τηλεφωνική συνομιλία με τον Μολδαβό ομόλογό του, κατά την οποία «συζήτησαν τις μαζικές ταραχές που ξέσπασαν, με πρόσχημα διαφωνίες γύρω από το εκλογικό αποτέλεσμα».

Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ τόνισε τη «βαθιά ανησυχία» της Μόσχας, ενώ απηύθυνε έκκληση στην Ε.Ε. και τις ΗΠΑ να σεβασθούν την εθνική ακεραιότητα της Μολδαβίας. «Ελπίζω ότι η ρουμανική ηγεσία θα φροντίσει οι σημαίες της χώρας της να πάψουν να χρησιμοποιούνται ως σύμβολα διαμαρτυρίας».