Νέο αμερικανικό αμυντικό δόγμα

Των Christopher Drew και Elizabeth Bumiller
The New York Times

Ριζικό επαναπροσδιορισμό του αμερικανικού αμυντικού δόγματος, μέσω του νέου αμυντικού προϋπολογισμού των ΗΠΑ, ανακοίνωσε πρόσφατα ο υπουργός Άμυνας Ρόμπερτ Γκέιτς, με σημαντικές μειώσεις πολλών συμβατικών οπλικών συστημάτων, αλλά και την ενίσχυση με δισεκατομμύρια δολάρια άλλων προηγμένων τεχνολογιών και την στρατολόγηση περισσότερων στρατιωτών για την αντιμετώπιση των εξεγέρσεων σε Ιράκ και Αφγανιστάν. Την ίδια στιγμή, το νέο αμυντικό δόγμα των ΗΠΑ απομακρύνεται από την προετοιμασία για υποθετικό πόλεμο εναντίον μεγάλων συμβατικών στρατών, όπως της Κίνας ή της Ρωσίας.

Οι πρωτοβουλίες του υπουργού προκάλεσαν ήδη έντονες αντιδράσεις βουλευτών, που επιθυμούν να ευνοηθούν οι εκλογικές τους περιφέρειες από το μισό τρισ. δολάρια του ετήσιου αμυντικού προϋπολογισμού των ΗΠΑ. Ο νέος προϋπολογισμός ακυρώνει την κατασκευή των πολυδάπανων νέων προεδρικών ελικοπτέρων, καθώς και του νέου συστήματος δορυφορικών τηλεπικοινωνιών. Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση Ομπάμα σχεδιάζει να καθυστερήσει την ανάπτυξη νέου βομβαρδιστικού αεροσκάφους μεγάλης ακτίνας δράσης, αλλά και να παραγγείλει μόλις τέσσερα από τα υπερσύγχρονα –αλλά πανάκριβα– μαχητικά αεροσκάφη F-22.

Ο κ. Γκέιτς ανακοίνωσε, ωστόσο, ότι προτίθεται να αυξήσει τον αριθμό στρατεύσιμων στο πεζικό και τους πεζοναύτες, δίνοντας παράλληλα τέλος στις μειώσεις προσωπικού σε ναυτικό και αεροπορία. Νέα κεφάλαια, ύψους 2 δισ. δολαρίων, θα ενισχύσουν τις ικανότητες αντικατασκοπείας και ηλεκτρονικής παρακολούθησης, με τη χρήση νέων μη επανδρωμένων αεροσκαφών «Πρέντατορ» και «Ρίπερ», που ήδη αξιοποιούνται στο Αφγανιστάν και το Ιράκ για βομβαρδισμούς. Η νέα φιλοσοφία, την οποία προωθεί ο κ. Γκέιτς στο Πεντάγωνο αφορά τη βελτίωση των μεθόδων επιλογής και αγοράς στρατιωτικού εξοπλισμού, ώστε αυτός να ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες των στρατιωτών στο πεδίο της μάχης.

Σκληρές αποφάσεις
Παρ’ όλα αυτά, ο υπουργός παραδέχθηκε ότι θα είναι δύσκολο, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης και της ανησυχίας πολλών μελών του Κογκρέσου για ενδεχόμενες απώλειες θέσεων εργασίας, «να ληφθούν σκληρές και μόνιμες αποφάσεις για συγκεκριμένα οπλικά συστήματα και αμυντικές προτεραιότητες». Ειδικοί των αμυντικών θεμάτων ανέφεραν ότι ο Ρόμπερτ Γκέιτς μοιάζει έτοιμος να πιέσει προς την κατεύθυνση της αναστολής πολλών προβληματικών αμυντικών προγραμμάτων, ύστερα από μακρά περίοδο στρατιωτικών δαπανών–ρεκόρ. Άλλοι αναλυτές επεσήμαναν, όμως, ότι πρόεδροι και υπουργοί Άμυνας αναγκάστηκαν να υπαναχωρήσουν από αντίστοιχες πρωτοβουλίες εξορθολογισμού των αμυντικών δαπανών, προβλέποντας ότι η κυβέρνηση θα αντιμετωπίσει ασφυκτικές πιέσεις για τη διάσωση των προγραμμάτων κατασκευής του μαχητικού αεροσκάφους F-22 και του μεταγωγικού αεροσκάφους C-17.
Ο Αντριου Κρεπίνεβιτς, ειδικός των αμυντικών θεμάτων στο Κέντρο Στρατηγικών Μελετών της Ουάσιγκτον, αναφέρει ότι τα μέτρα του κ. Γκέιτς δεν μπορούν να χαρακτηρισθούν δρακόντεια. Αν και ο υπουργός επέλεξε να δώσει μεγαλύτερη έμφαση στην κατασκευή μικρότερων, ταχέων σκαφών για το Πολεμικό Ναυτικό, η συνέχιση των προγραμμάτων κατασκευής μεγάλων πλοίων σημαίνει ότι ο αριθμός των αεροπλανοφόρων –και των στόλων που τα συνοδεύουν– θα παραμείνει στα 11 ακόμη και μετά το 2040.

Ενώ ο Ρόμπερτ Γκέιτς περιόρισε τον συνολικό αριθμό αεροσκαφών F-22 (με κόστος 150 εκατ. δολάρια το ένα) σε 187, υποσχέθηκε να επισπεύσει τις δοκιμές άλλου υπερσύγχρονου μαχητικού, του F-35, διατηρώντας τα σχέδια κατασκευής 2.443 από αυτά. Ανάλογη στάση τήρησε ο υπουργός Άμυνας και στο θέμα του συστήματος αγορών, που επιτρέπει την ανεξήγητη εκτίναξη των τιμών, που πληρώνει ο στρατός για τον εξοπλισμό του. Παρ’ ότι ο κ. Γκέιτς δεσμεύθηκε να εξορθολογίσει το σύστημα, ανακοίνωσε την πρόσληψη δεκάδων χιλιάδων δημοσίων υπαλλήλων για τον έλεγχο των εξοπλιστικών συμβολαίων. «Ο φαύλος κύκλος μειοδοτικών διαγωνισμών και συμβολαίων, που εφαρμόζεται ήδη πολλές δεκαετίες, ενισχύει την περιπλοκότητα και επιμηκύνει τον χρόνο παράδοσης αναγκαίων αμυντικών συστημάτων», είπε ο υπουργός ενώπιον του Κογκρέσου.

Επηρεάζεται το Πολεμικό Ναυτικό
Οι μεταρρυθμίσεις που προωθεί ο υπουργός Άμυνας κ. Γκέιτς θα σημάνουν ότι το Πολεμικό Ναυτικό θα διαθέτει πλέον λιγότερα μεγάλα πλοία και τη μείωση του αριθμού των ταξιαρχιών του στρατού, χωρίς ωστόσο να μειωθεί ο αριθμός του μάχιμου προσωπικού. Αυτό θα επιτευχθεί με συγχωνεύσεις τμημάτων του πεζικού και των πεζοναυτών. Την ίδια ώρα, το Πεντάγωνο σχεδιάζει να ενισχύσει τις αερομεταφερόμενες με ελικόπτερα μονάδες του στρατού και τις ειδικές δυνάμεις με τη στρατολόγηση 2.800 ανδρών σε αυτές.

Οι δαπάνες για συστήματα αντιπυραυλικής άμυνας θα μειωθούν κατά 1,4 δισ. δολάρια, ενώ ο κ. Γκέιτς πρότεινε την αύξηση της χρηματοδότησης προγραμμάτων ανάπτυξης αντιπυραυλικών συστημάτων μέσου και μικρού βεληνεκούς, την ανάπτυξη συστημάτων αναχαίτισης πυραύλων σε σκάφη του Πολεμικού Ναυτικού, αλλά όχι σε επίγειες βάσεις στην Αλάσκα, όπως σχεδίαζε η κυβέρνηση Μπους. Ο υπουργός ανακοίνωσε επίσης ότι σχεδιάζει την αναστολή προγράμματος κατασκευής νέας κατηγορίας αντιτορπιλικών, αόρατων στα ραντάρ επιφανείας, με κόστος 3 δισ. δολάρια για κάθε πρόγραμμα.

Πρωτοτυπία αποτέλεσε μάλιστα το γεγονός ότι ο κ. Γκέιτς επέλεξε να παρουσιάσει τις προτάσεις του για τον αμυντικό προϋπολογισμό απευθείας στο Κογκρέσο, προτού τις υποβάλει για έγκριση στο Λευκό Οίκο. Ο Δημοκρατικός γερουσιαστής του Μίσιγκαν Καρλ Λέβιν, πρόεδρος της Επιτροπής Άμυνας της γερουσίας, ανέφερε ότι ο κ. Γκέιτς, που έχει υπηρετήσει οκτώ προέδρους και των δύο κομμάτων, θέλησε με τον τρόπο αυτό να προσφέρει πολιτική κάλυψη στον πρόεδρο Ομπάμα, συγκεντρώνοντας πάνω στο Πεντάγωνο τις επικρίσεις για τις σχεδιαζόμενες περικοπές.