H Kίνα εξαρτάται από το μέλλον των Ηνωμένων Πολιτειών

Του David Barboza
The New York Times

Όσο δυσοίωνες κι αν φαίνονται για τους Αμερικανούς οι διαπραγματεύσεις στην Ουάσιγκτον για το χρέος και το έλλειμμα, το αδιέξοδο είναι εξίσου δυσάρεστο και για την Κίνα. Ως κορυφαίος ξένος πιστωτής των ΗΠΑ –με κρατικά ομόλογα αξίας 1,5 τρισ. δολαρίων στην κατοχή της– η Κίνα υπήρξε σφοδρός επικριτής της πολιτικής ασωτίας της Ουάσιγκτον. «Ελπίζουμε να υιοθετήσει η αμερικανική κυβέρνηση υπεύθυνες πολιτικές ώστε να εγγυηθεί τα συμφέροντα των μετόχων», δήλωνε πριν από μερικές εδβομάδες εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών. Το Πεκίνο θα προτιμούσε να απαλλαγεί από μέρος του αμερικανικού χρέους που κατέχει. Όμως, σε αυτή την οικονομική εκδοχή Ψυχρού Πολέμου –υποστηρίζουν οι αναλυτές– αμφότερες οι πλευρές φοβούνται αμοιβαία καταστροφή.

Ένας λόγος που οι ΗΠΑ θα ήθελαν να αποφύγουν στάση πληρωμών είναι ότι έτσι θα αποξένωναν την Κίνα, η οποία αγοράζει σε σταθερή βάση ομόλογα του αμερικανικού Δημοσίου. Το Πεκίνο έχει ήδη επενδύσει πάρα πολλά σε αμερικανικό χρέος για να κάνει κάτι διαφορετικό από το να συνεχίσει να αγοράζει, να κατέχει και να διαμαρτύρεται. Όπως τονίζουν αναλυτές, αν το Πεκίνο υπαινισσόταν, έστω, ότι ίσως επιχειρούσε να πωλήσει μέρος του αμερικανικού χρέους του, «άλλες χώρες μπορεί να έκαναν το ίδιο», ενώ μια τέτοια ενέργεια θα μείωνε την αξία του κινεζικού χαρτοφυλακίου. «Για την Κίνα, αυτό θα ήταν οικονομική καταστροφή».

Η Κίνα ενεπλάκη σε αυτή την κατάσταση υποκύπτοντας στα δικά της οικονομικά συμφέροντα. Για να στηριχθεί ως κορυφαία οικονομία εξαγωγών του κόσμου, εστίασε σε πολιτικές που ενθαρρύνουν τις εγχώριες δαπάνες και διατηρούν χαμηλά την αξία του νομίσματός της. Αποτέλεσμα, τεράστια πλεονάσματα στο εμπορικό ισοζύγιο και στο τρεχουσών συναλλαγών. Η Κίνα έχει συγκεντρώσει συναλλαγματικά αποθέματα άνω των 3 τρισ. δολαρίων, πολύ περισσότερα από οποιαδήποτε άλλη χώρα. Τα περισσότερα είναι σε δολάρια και ανακυκλώνονται στις ΗΠΑ με επενδύσεις σε ομόλογα και άλλους τίτλους δολαρίου, ακόμα και μετοχές. Και παρότι μέρος των αποθεμάτων της είναι τοποθετημένο σε ευρωπαϊκά και ιαπωνικά ομόλογα, οι συγκεκριμένες αγορές δεν έχουν αρκετό μέγεθος ή ρευστότητα για να απορροφήσουν τον κύριο όγκο των αυξανόμενων ξένων αποθεμάτων της Κίνας. Το Πεκίνο έχει δημιουργήσει κρατικό επενδυτικό κεφάλαιο για να τοποθετήσει μέρος των αποθεμάτων στο εξωτερικό. Έχει επίσης ενθαρρύνει τις κινεζικές εταιρείες να επεκταθούν εκτός των συνόρων και να αγοράσουν ορυχεία και φυσικούς πόρους. Όμως, ακριβώς επειδή η Κίνα διαθέτει τεράστιες ποσότητες συναλλάγματος που δεν μπορεί να απορροφηθεί αλλού, η συντριπτική πλειονότητα συνεχίζει να διοχετεύεται στην αμερικανική αγορά ομολόγων.

Το Πεκίνο διαμαρτυρήθηκε επανειλημμένως τα τελευταία χρόνια για τη νομισματική πολιτική της Ουάσιγκτον. Τώρα, οι επιλογές του μπορεί να είναι περιορισμένες. Οι Αμερικανοί ελπίζουν πως η Κίνα θα ενισχύσει περαιτέρω την εγχώρια κατανάλωση και θα αυξήσει τις άμεσες επενδύσεις στις ΗΠΑ. Οι Κινέζοι, ότι οι ΗΠΑ θα αντιμετωπίσουν το πρόβλημα του χρέους και θα διατηρήσουν την αξία του δολαρίου. Η Κίνα εξαρτάται όλο και περισσότερο από το μέλλον των ΗΠΑ. Όμως, αυτό μπορεί να είναι καλό για αμφότερες τις πλευρές...