ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ

του Ανδρέα Πενταρά*

Στη καθημερινή πρακτική, όταν ένας πολίτης ή μια εταιρεία δημιουργεί μια επένδυση κάποιας αξίας, φροντίζει να την εξασφαλίσει από κακόβουλες ενέργειες επίδοξων κλεφτών, εμπρηστών, ψυχικά διαταραγμένων κλπ. Τέτοια μέτρα είναι η περίφραξη, οι πόρτες ασφαλείας, ο συναγερμός, οι εσωτερικές και εξωτερικές κάμερες, άλλα μέτρα και σε κάποιες περιπτώσεις φρούρηση από ιδιωτικές εταιρείες ασφάλειας.

Φαίνεται όμως ότι αυτή η καθημερινή πρακτική δεν ισχύει για το κράτος της Κυπριακής Δημοκρατίας, το οποίο πρόκειται να δημιουργήσει τη μεγαλύτερη επένδυση που έκαμε ποτέ. Την εξόρυξη του φυσικού αερίου στο οικόπεδο 12 της Κυπριακής ΑΟΖ αξίας 60 δισεκατομυρίων δολλαρίων περίπου, χωρίς καμιά απολύτως δυνατότητα προστασίας τόσο των εγκαταστάσεων εξόρυξης όσο και των οδών μεταφοράς του φυσικού αερίου είτε προς τη Κύπρο είτε προς άλλες χώρες. Και τούτο, γιατί η Κύπρος δεν διαθέτει τα μέσα εκείνα (ναυτικές και αεροπορικές δυνάμεις) με τα οποία θα μπορούσε να παρέξει μια στοιχειώδη ασφάλεια στο χώρο άσκησης των κυριαρχικών της δικαιωμάτων. Πολύ περισσότερο, όταν ήδη έχουν διατυπωθεί απειλές από τη Τουρκία, η οποία από το έτος 2006 έχει εκφράσει έντονες αντιδράσεις στις προσπάθειες της Κύπρου για ανεύρεση υδρογονονθράκων εντός της Κυπριακής ΑΟΖ. . Εάν κρίνουμε δε, τη στάση της Τουρκίας που τήρησε εδώ και 40 χρόνια απέναντι στις ενέργειες της Ελλάδας για ανεύρεση υδρογονονθράκων στο Αιγαίο, μπορούμε με ασφάλεια να συμπεράνουμε ότι κάτι ανάλογο θα συμβεί και στη περίπτωση της Κύπρου. Η Ελλάδα, παρά το γεγονός ότι έχει το διεθνές δίκαιο με το μέρος της - όπως και η Κύπρος - και παρά το γεγονός ότι διαθέτει μια σημαντική στρατιωτική ισχύ, εν τούτοις, εξ αιτίας των αντιδράσεων της Τουρκίας, όχι μόνο δεν μπόρεσε να εκμεταλλευτεί τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων εντός της Ελληνικής υφαλοκρηπίδας, αλλά, λόγω της διαμάχης αυτής προέκυψαν τα σημερινά δισεπίλυτα προβλήματα όπως το casus belli στη περίπτωση επέκτασης των χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια, η αμφισβήτηση των 10 μιλίων εθνικού εναέριου χώρου, οι γκρίζες ζώνες, η απαίτηση της Τουρκίας για έρευνα – διάσωση στο μισό Αιγαίο κλπ. Πέραν βέβαια των κρίσεων του 1976, του 1987 και του 1996 οι οποίες έφεραν τις δύο χώρες στα πρόθυρα του πολέμου. Με βάση αυτές τις δοκιμασμένες πρακτικές, εκτιμούμε ότι η Τουρκία δεν θα επιτρέψει ούτε καν τις έρευνες στα οικόπεδα της Κυπριακής ΑΟΖ προτού λυθεί το Κυπριακό.


Και είναι εδώ που θα έπρεπε η κυβέρνηση να είχε προβεί σε μελέτες και αναλύσεις για το πως αντιμετώπιζε ένα τέτοιο ζωτικό για τα εθνικά μας συμφέροντα πρόβλημα. Θα προχωρήσει ΄΄ξυπόλητη στα αγκάθια΄΄ για έρευνες και εκμετάλλευση και ότι ήθελε προκύψει; Ή μήπως θα έπρεπε να μελετήσει τρόπους εξουδετέρωσης των απειλών της Τουρκίας; Και ο μόνος τρόπος κατά την άποψή μας να υπερπηδηθεί το εμπόδιο της Τουρκικής απειλής εναντίον των προσπαθειών για ανεύρεση φυσικού αερίου, είναι η στρατηγική συνεργασία με το Ισραήλ. Να υπογραφεί δηλαδή μια συμφωνία ανάθεσης εξολοκλήρου των ερευνών και της εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου στο οικόπεδο 12 από το Ισραήλ, με όρους και προϋποθέσεις που θα διασφαλίζουν πλήρως τα συμφέροντα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Το Ισραήλ είναι η μόνη χώρα στη περιοχή η οποία διαθέτει τα μέσα (στόλο, πολεμική αεροπορία, κλπ) που μπορούν αποτελεσματικά να προστατεύσουν τόσο τα σημεία ερευνών και εξόρυξης όσο και τις οδούς μεταφοράς είτε προς τη Κύπρο είτε προς άλλες χώρες. Θα πρέπει να αναφέρουμε ότι στο χώρο των ερευνών του Λεβιάθαν από την Αμερικανική εταιρεία Nobble, το Ισραήλ έχει κηρύξει ως απαγορευμένη, μια ζώνη ακτίνας 5 χιλιομέτρων την οποία επιτηρούν σε 24-ωρη βάση ναυτικές και αεροπορικές δυνάμεις. Σημειώνουμε δε, ότι το Ισραήλ τη τελευταία δεκαετία ενίσχυσε το στόλο του με 5 Γερμανικά υποβρύχια τύπου ΄΄DOLFIN΄΄. Με δεδομένο ότι το Ισραήλ δεν αντιμετωπίζει καμιά αξιοσημείωτη ναυτική απειλή από τα γειτονικά του κράτη, είναι φανερό για ποιό σκοπό αγόρασε τα υποβρύχια αυτά.

Στη περίπτωση που θα ευοδωθεί μια τέτοια στρατηγική συνεργασία με τη Κύπρο, η ασφάλεια που θα παρέξει το Ισραήλ τόσο στις εγκαταστάσεις εξόρυξης όσο και στις γραμμές μεταφοράς (θαλάσσιοι αγωγοί και τάνκερς) στην ανατολική Μεσόγειο, θα αποτελέσει ένα φραγμό στα νεοοθωμανικά οράματα του Νταβούτογλου και του Ερντογάν για τη ΄΄Μεσογειακή στρατηγική΄΄ της Τουρκίας που δεν είναι άλλη από την άσκηση στρατιωτικού ελέγχου στην ανατολική λεκάνη της Μεσογείου. Προϋπόθεση επιτυχίας αυτής της στρατηγικής της Τουρκίας είναι η εκ μέρους της κάλυψη του κενού ασφάλειας που ήδη υπάρχει στο χώρο αυτό και θα ενταθεί με τη λύση του Κυπριακού και τη προωθούμενη από τη κυβέρνηση Χριστόφια πλήρη αποστρατιωτικοποίηση της Κύπρου. Η παρουσία των αεροναυτικών δυνάμεων του Ισραήλ μέσα από διακρατικές συμφωνίες με τη Κυπριακή Δημοκρατία εντός της Κυπριακής ΑΟΖ, ακυρώνει στη πράξη τη στρατηγική αυτή της Τουρκίας και ενισχύει την ασφάλεια και κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας.

*Υποστράτηγος ε.α.