Δευτέρα 27 Ιουνίου 2011

Δίοδοι διαφυγής από το Αφγανιστάν

Tου David Ignatius - Aρθρογράφου της Washington Post

Το επιχείρημα εντός της κυβέρνησης Ομπάμα για μια μεγάλη, άμεση απόσυρση στρατευμάτων από το Αφγανιστάν μέσα στον επόμενο χρόνο ακολουθεί την παρακάτω λογική: Προκαλέσαμε τον θάνατο του Μπιν Λάντεν, επιτύχαμε τον κεντρικό στόχο για τον οποίο στείλαμε τα στρατεύματά μας το 2001, μας προσφέρεται ένα εισιτήριο εξόδου και πρέπει να το αξιοποιήσουμε.

Το αντεπιχείρημα των επιτελών της κυβέρνησης προειδοποιεί πως μια εσπευσμένη αποχώρηση αποτελεί εγγύηση αποτυχίας. Οι ΗΠΑ θα επαναλάβουν το ίδιο λάθος που έκαναν τη δεκαετία του 1980, όταν ύστερα από την προσφορά χρημάτων και οπλισμού στους Αφγανούς αντάρτες, με στόχο την ήττα της Σοβιετικής Ενωσης, η Αμερική αποχώρησε διακριτικά, αφήνοντας κενό εξουσίας, το οποίο εκμεταλλεύθηκαν τοπικοί πολέμαρχοι.

Κάπου στη μέση αυτής της διαμάχης βρίσκεται ο πρόεδρος Ομπάμα. «Θα ξεκινήσουμε τη μετάβαση της εξουσίας αυτό το καλοκαίρι», δήλωσε την περασμένη Δευτέρα, προσθέτοντας πως «με τη δολοφονία του Μπιν Λάντεν και με την άμβλυνση της δυναμικής των Ταλιμπάν, επιτύχαμε πολλούς από τους στόχους που υποσχεθήκαμε να εκπληρώσουμε πριν από 10 χρόνια». Αυτό που ξέχασε να προσθέσει, ωστόσο, είναι τι σημαίνουν αυτές οι δηλώσεις από πολιτική σκοπιά.

Αναπόφευκτα, αυτή η συζήτηση είναι εν μέρει ένα παιχνίδι αριθμών. Οι υποστηρικτές της ταχείας απόσυρσης ζητούν ένα χρονοδιάγραμμα για την απομάκρυνση και των 30.000 στρατιωτών που εστάλησαν το 2009, με απόφαση του προέδρου. Οι υπέρμαχοι της «παραμονής στο έδαφος» υποστηρίζουν μια περιορισμένη μείωση των δυνάμεων, περίπου 5.000 στρατιωτών, θεωρώντας πως οι συνθήκες δεν επιτρέπουν κάτι παραπάνω. Τέλος, οι πιο μετριοπαθείς προτείνουν περιορισμό των στρατευμάτων, που μόλις αγγίζει τα πέντε ψηφία, της τάξεως των 10.000 στρατιωτών.

Το πρόβλημα όλων αυτών των επιχειρημάτων είναι ότι στερούνται σαφούς στρατηγικής. Πιστεύουν πραγματικά οι υποστηρικτές της παραμονής των στρατευμάτων πως το αφγανικό κράτος θα είναι αρκετά ισχυρό έτσι ώστε να σταθεί μόνο του το 2014; Αυτή η πρόταση δεν ακούγεται ρεαλιστική στους πολιτικούς αναλυτές. Νιώθουν άραγε άνετα οι υπέρμαχοι της ταχείας απόσυρσης των δυνάμεων στην προοπτική ενός Αφγανιστάν στα πρότυπα της δεκαετίας του 1990, έρμαιο των περιφερειακών δυνάμεων της Ινδίας και του Πακιστάν; Αυτό το σενάριο θυμίζει τη συνταγή αστάθειας και αποτυχίας που ακολουθήθηκε στη νοτιοανατολική Ασία.

Το θέμα είναι προφανές. Ο αριθμός των στρατευμάτων που θα αποσυρθούν πρέπει να είναι συνάρτηση του στρατηγικού σχεδίου, και όχι αντίστροφα. Οι τρεις μεταβλητές που εξετάζουν οι Αμερικανοί πολιτικοί, η απομάκρυνση των στρατευμάτων, η αποκατάσταση των σχέσεων με τους Ταλιμπάν και η χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών στο Πακιστάν, είναι αλληλένδετες και άρρηκτα συνδεδεμένες. Η ερώτηση που προκύπτει είναι: τι επιπτώσεις θα είχε η αλλαγή μιας μεταβλητής σε όλες τις υπόλοιπες;

Ας πάρουμε το ζήτημα της πολιτικής συμφιλίωσης με τους Ταλιμπάν. Αν ο Ομπάμα ανακοίνωνε μια μεγάλη απόσυρση στρατευμάτων, θα ήταν άραγε οι ηγέτες της οργάνωσης διατεθειμένοι να κάνουν διπλωματικές παραχωρήσεις; Μάλλον όχι, εκτός και αν οι Ταλιμπάν είναι μια μεταμφιεσμένη φιλανθρωπική οργάνωση. Ο οποιοσδήποτε σκεπτικιστής της διπλωματικής προσέγγισης (όπως ισχυρίζεται πως είναι ο αντιπρόεδρος, Τζο Μπάιντεν) θα πρόσταζε αποχώρηση, ανεξάρτητα από την επίδρασή της στο ούτως η άλλως κενό γράμμα της διπλωματίας. Αλλά αν κάποιος πιστεύει στην αξία των διαπραγματεύσεων, τότε θα πρέπει να σκεφτεί και τη στρατιωτική παρουσία που τις ενισχύει.

Η αμερικανική διοίκηση έχει ήδη αρχίσει μυστικές συνομιλίες με στελέχη των Ταλιμπάν. Εάν αυτή η κίνηση θέλει να θεωρείται σοβαρή, πρέπει να κινηθεί προς κάτι πιο πρακτικό: την κατάπαυση του πυρός ή μια τοπική προσαρμογή. Οι ΗΠΑ πρέπει να δείξουν στους Ταλιμπάν πως οι συνομιλίες μπορούν να ικανοποιήσουν τα αιτήματά τους, και οι εκπρόσωποι των Ταλιμπάν πρέπει να αποδείξουν πως είναι αξιόπιστοι συνομιλητές.

Η ίδια, ρεαλιστική λογική πρέπει να εφαρμοστεί και στο ερώτημα της χρήσης των μη επανδρωμένων αεροσκαφών Predator. Τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη είναι ένα ανεκτίμητο όπλο εναντίον της Αλ Κάιντα, αφού επιτρέπουν την ασφαλή πρόσβαση στην επικίνδυνη περιοχή του Βόρειου Ουαζιριστάν. Ωστόσο, αν η χρήση τους θεωρείται τόσο αμφιλεγόμενη από την κυβέρνηση του Πακιστάν, ώστε να εμποδίζει το Ισλαμαμπάντ να παίξει κάποιο εποικοδομητικό ρόλο στη συμφιλίωση, τότε η πολιτική αυτή ενδέχεται να πρέπει να μεταβληθεί.

Ο Λευκός Οίκος έχει ήδη επαναπροσδιορίσει τον ρόλο των αεροσκαφών Predator, αλλά προς το παρόν δεν σχεδιάζει καμία αλλαγή στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ. Συνεχίζει να ελπίζει πως η βελτιωμένη αντιτρομοκρατική συνεργασία με το Πακιστάν θα οδηγήσει σε αποτελεσματικότερη χρήση των μη επανδρωμένων αεροσκαφών, και στη μεγαλύτερη χρήση εναλλακτικών τακτικών.

Εν τέλει, ο στρατηγικός στόχος των ΗΠΑ είναι η δημιουργία ενός περιφερειακού πλαισίου για τη μετα-αμερικανική εποχή στο Αφγανιστάν. Αυτό προϋποθέτει, κατ’ επέκταση, μια συντονισμένη προσπάθεια από τις κυβερνήσεις της Ινδίας, του Πακιστάν, του Αφγανιστάν και των ΗΠΑ για μια πολιτική διευθέτηση του αφγανικού προβλήματος. Η πρόκληση που αντιμετωπίζει ο Ομπάμα, καθώς σκέφτεται την απόσυρση των στρατευμάτων του, είναι να ενισχύσει αυτή την «περιφερειακή» διαδικασία, όχι να την ανακόψει. Οι ηγέτες του Αφγανιστάν, του Πακιστάν και της Ινδίας θέλουν ομόφωνα να αποσυρθούν τα αμερικανικά στρατεύματα – όχι όμως σε περίπτωση που αυτό δημιουργήσει νέο κενό εξουσίας, που θα τους κάνει πιο ευάλωτους.

«Δεν πρόκειται να κάνουμε καμία βεβιασμένη κίνηση», ανέφερε ο Ομπάμα τη Δευτέρα, συνοψίζοντας την πολιτική του. Ας ελπίζουμε ότι αυτό σημαίνει μια στρατηγική εξόδου, που θα εξασφαλίζει το μέλλον του Αφγανιστάν.
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_world_1_26/06/2011_447247

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Παρακαλούνται οι φίλοι που καταθέτουν τις απόψεις τους να χρησιμοποιούν ψευδώνυμο για να διευκολύνεται ο διάλογος. Μηνύματα τα οποία προσβάλλουν τον συγγραφέα του άρθρου, υβριστικά μηνύματα ή μηνύματα εκτός θέματος θα διαγράφονται. Προτιμήστε την ελληνική γλώσσα αντί για greeklish.