Τρίτη 21 Ιουνίου 2011

«Οι ΗΠΑ θέλουν καταστολή ή αφομοίωση των Αράβων»

Στον ΧΡΟΝΗ ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΟΥ

Οι εξελίξεις στον αραβικό κόσμο έχουν εισέλθει σε έναν νέο κύκλο, καθώς είναι πλέον σαφές ότι η νεοϊμπεριαλιστική λογική και στρατηγική των ΗΠΑ και των άλλων δυτικών δυνάμεων έχει επιστρέψει με δριμύτητα στην περιοχή.

Αυτό ισχυρίζεται ο διακεκριμένος παλαιστίνιος καθηγητής Αραβικής Πολιτικής και Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια Τζόζεφ Μασάντ, ο οποίος είναι μια από τις εξέχουσες ακαδημαϊκές φυσιογνωμίες στον χώρο της αραβικής πολιτικής και έχει δημοσιεύσει πληθώρα σημαντικών έργων, με τον αείμνηστο Edward Said να χαρακτηρίζει ένα από τα έργα του, το «Colonial Effects», ως «μια εργασία αυθεντικής πνευματικής λαμπρότητας».

Τα δικτατορικά καθεστώτα της Μέσης Ανατολής που δεν έχουν ακόμα ανατραπεί στηρίζονται όλο και περισσότερο στην ωμή βία, ενώ, στις χώρες όπου ανατράπηκαν δικτάτορες, οι θρησκευτικές συγκρούσεις (Αίγυπτος) και οι σκληροπυρηνικοί ισλαμιστές (Τυνησία) έχουν ξαναέρθει στην επιφάνεια. Είναι το ποτήρι μισογεμάτο ή μισοάδειο στον αραβικό κόσμο;


Η κατάσταση στις αραβικές χώρες χαρακτηρίζεται σήμερα τόσο από την αντεπανάσταση, που πατρονάρεται από το καθεστώς της Σαουδικής Αραβίας και τις Ηνωμένες Πολιτείες, όσο και από τις εξεγέρσεις των αραβικών λαών ενάντια στις υποστηριζόμενες από τις ΗΠΑ δικτατορίες. Ενώ ο αμερικανο-σαουδαραβικός άξονας πιάστηκε απροετοίμαστος από τις τυνησιακές και αιγυπτιακές εξεγέρσεις, γρήγορα διαμόρφωσε σχέδια έκτακτης ανάγκης για να αντιμετωπιστούν οι εξεγέρσεις αλλού, ειδικά στο Μπαχρέιν και το Ομάν, αλλά επίσης στην Ιορδανία και την Υεμένη, καθώς επίσης και για να τεθούν υπό έλεγχο οι εξεγέρσεις στη Λιβύη και αργότερα στη Συρία.

Σε ποιο βαθμό οι θρησκευτικές διενέξεις καθορίζουν τις εξελίξεις;


Μέρος της αμερικανο-σαουδαραβικής στρατηγικής ήταν να ενισχυθεί ο θρησκευτικός σεκταρισμός, ειδικά η εχθρότητα απέναντι στον σιισμό, με την ελπίδα να σταματήσει την παλίρροια των εξεγέρσεων. Αυτός ο σεκταρισμός έχει στόχο όχι μόνο το Ιράν αλλά επίσης τους άραβες σιίτες στο Μπαχρέιν, στο Ιράκ, στον Λίβανο, στη Σαουδική Αραβία, ακόμη και στο Ομάν και στη Συρία, ενώ ενθαρρύνει ταυτόχρονα τον αντιχριστιανικό φανατισμό στην Αίγυπτο. Τα καθεστώτα του Σαντάτ και του Μουμπάρακ ενθάρρυναν για δεκαετίες τους αντιχριστιανούς φανατικούς. Μέρος της σημερινής αντεπαναστατικής στρατηγικής είναι να αναζωογονηθούν αυτές οι σεκταριακές δυνάμεις για τη διάσπαση της αιγυπτιακής ενότητας και την επαναφορά του χάους.

Με την αμερικανο-σαουδαραβική καθοδηγούμενη καταστολή του λαού στο Μπαχρέιν, η ελπίδα είναι ότι αυτό το σεκταριστικό μίσος και η ενθάρρυνση του σουνιτικού σωβινισμού, που πατρονάρεται από τις ΗΠΑ, θα μετέτρεπαν μονομιάς το Ιράν (και όχι τους άραβες δικτάτορες, τον ισραηλινό σύμμαχό τους, ή τον αμερικανό χορηγό τους) σε εχθρό των Αράβων και θα απονομιμοποιούσαν τις εξεγέρσεις στις χώρες με σημαντικό ποσοστό αράβων σιιτών.

Οι ΗΠΑ προώθησαν αυτή τη στρατηγική αρκετά χρόνια πριν, με περιορισμένη επιτυχία. Αρθρώθηκε καλύτερα από τον βασιλιά της Ιορδανίας Αμπντουλάχ ΙΙ, ο οποίος το 2004 προειδοποίησε για τη λεγόμενη «Σιιτική Ημισέληνο» που απειλεί την περιοχή. Οι ΗΠΑ και οι Σαουδάραβες ελπίζουν ότι αυτή η στρατηγική θα έχει μεγαλύτερη επιτυχία σήμερα, ειδικά καθώς ο τηλεοπτικός σταθμός Al-Jazeera, που ανήκει στην κρατική εταιρεία Κατάρ Media, άλλαξε στρατόπεδο τρεις μήνες πριν και άρχισε να υποστηρίζει τις πολιτικές των ΗΠΑ και της Σαουδικής Αραβίας.

Ποιος ο ρόλος των Ευρωπαίων;


Οι Γάλλοι και οι Βρετανοί συνεχίζουν να διαδραματίζουν σημαντικούς νεοαποικιακούς ρόλους στην περιοχή, τόσο οικονομικά όσο και στρατιωτικά. Εχουν ενισχύσει τη θέση τους αυξάνοντας τη «βοήθεια» στον χώρο ασφάλειας που προσφέρουν προς τους άραβες δικτάτορες. Η αμερικανο-υποστηριζόμενη καταστολή στο Μπαχρέιν, στη Σαουδική Αραβία, στο Ομάν, στην Υεμένη, στην Ιορδανία, στο Μαρόκο, στην Αλγερία και στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα συμβαδίζει με την ευρω-αμερικανο-καταρική επέμβαση στη Λιβύη για να προστατευθούν οι πετρελαιοπηγές για τις δυτικές επιχειρήσεις μόλις ενεργοποιηθεί μια νέα κυβέρνηση. Η απαγωγή της λιβυκής εξέγερσης και η αποστασία της ελίτ από την κυβέρνηση Καντάφι προς την πλευρά των «επαναστατών» όχι μόνο προκαλεί σοβαρές καχυποψίες απέναντι σε εκείνους που υποστηρίζουν ότι καθοδηγούν τη λιβυκή εξέγερση, αλλά και προς τις δυτικές δυνάμεις που μέχρι πριν από λίγον καιρό ήταν σημαντικοί σύμμαχοι του Καντάφι.

Η κατάσταση στον αραβικό κόσμο σήμερα είναι μια κατάσταση διαμάχης μεταξύ του αμερικανο-σαουδαραβικού άξονα, ο οποίος αποτελεί την κύρια αντιδημοκρατική δύναμη στην περιοχή, και των λαϊκών εξεγέρσεων υπέρ της δημοκρατίας. Η αμερικανο-σαουδαραβική στρατηγική είναι διπλή: ογκώδης καταστολή εκείνων των αραβικών εξεγέρσεων που μπορούν να ηττηθούν και αφομοίωση εκείνων που δεν μπορούν να νικηθούν. Πόσο επιτυχές θα είναι το δεύτερο σκέλος της στρατηγικής αυτής εξαρτάται από το πόσο αφομοιώσιμες θα αποδειχθούν οι δημοκρατικές δυνάμεις.

Πώς βλέπετε να εξελίσσεται η κατάσταση στη Λιβύη;


Η κατάσταση στη Λιβύη παραμένει ρευστή, με τον δυτικο-σαουδαραβικό-καταρικό άξονα αποφασισμένο να απομακρύνει τον Καντάφι από την εξουσία και να θέλει να αποφύγει ταυτόχρονα εξελίξεις όπως αυτές που διαμορφώθηκαν στο Ιράκ μετά την εισβολή.

Οσον αφορά τη Συρία, φαίνεται πως η τριγωνική συμμαχία ΗΠΑ-Ισραήλ-Τουρκία δεν είναι θερμή στο ενδεχόμενο της απομάκρυνσης του Ασαντ από την εξουσία. Τι θα μπορούσε να προκύψει με την απομάκρυνση του Ασαντ, που, από την αμερικανοϊσραηλινή άποψη, θα αποτελούσε κάτι πολύ χειρότερο;

Για τις ΗΠΑ και το Ισραήλ, τα αραβικά κράτη στην πρώτη γραμμή πρέπει να είναι υπέρ του Ισραήλ και πρόθυμα να συντρίψουν τους πληθυσμούς τους εάν αυτοί ενδέχεται να απειλήσουν το Ισραήλ. Η απώλεια του Μουμπάρακ, του κύριου περιφερειακού συμμάχου του Ισραήλ, είναι μια καταστροφική ήττα. Από την άλλη μεριά, ενώ το συριακό καθεστώς δεν ήταν ποτέ σύμμαχος του Ισραήλ, έχει παραταύτα δημιουργήσει ένα modus vivendi που ταιριάζει στις ανάγκες ασφάλειας και των δύο χωρών. Οι Σύριοι, εντούτοις, έπρεπε να συνάψουν συμμαχίες με το Ιράν, τη Χεζμπολάχ και τη Χαμάς. Οι ΗΠΑ και το Ισραήλ θα ήταν περισσότερο ικανοποιημένοι με το συριακό καθεστώς, εάν διέλυε αυτές τις συμμαχίες και τις αντικαθιστούσε με την Σαουδική Αραβία και το Ισραήλ.

Το χάος που μπορεί να προκύψει στη Συρία με την απομάκρυνση του Ασαντ από την εξουσία απειλεί την ασφάλεια του Ισραήλ, καθώς ιρανικές-υποστηριζόμενες δυνάμεις, μεταξύ άλλων, μπορούν να βρεθούν στα σύνορα του Ισραήλ. Από τη στιγμή που ο αμερικανο-σαουδαραβικός άξονας δεν μπορεί να αντικαταστήσει τον Ασαντ με μια κυβέρνηση φιλικά προσκείμενη προς τις ΗΠΑ, τη Σαουδική Αραβία και το Ισραήλ, υπάρχει μόνο μία επιλογή: πίεση προς τον Ασαντ να αλλάξει τις συμμαχίες του και να γίνει μέρος του σαουδαραβικού άξονα, με αντάλλαγμα την παύση της σαουδαραβικής στήριξης προς μερικές εκ των δυνάμεων που οργανώνουν την εξέγερση στη Συρία.

Οι θανάσιμες συγκρούσεις της περασμένης Κυριακής στα σύνορα του Ισραήλ έχουν ερμηνευθεί από την ισραηλινή κυβέρνηση ως ενορχηστρωμένη προσπάθεια εκ μέρους του Ασαντ να εκτρέψει την προσοχή από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το καθεστώς του. Ενδεχομένως να είναι όχι μόνο υπερβολική αλλά και παραπλανητική αυτή η ερμηνεία, αλλά ποια είναι η δική σας εξήγηση για το ότι οι διαδηλωτές έφτασαν στα σύνορα στον Λίβανο και τη Συρία;

Οι προετοιμασίες για μια πορεία από τους παλαιστίνιους πρόσφυγες προηγούνται χρονικά της συριακής εξέγερσης. Είναι αξιοπρόσεκτο ότι ούτε η Χεζμπολάχ δεν ήταν ενεργώς υπέρ αυτής της πορείας. Οι αξιώσεις του Ισραήλ στοχεύουν στην άρνηση του μεγάλου μίσους που τρέφουν οι απλοί πολίτες στον αραβικό κόσμο για το Ισραήλ, ειδικά ανάμεσα στους παλαιστίνιους πρόσφυγες που το Ισραήλ απελαύνει δίχως σταματημό από τον Νοέμβριο του 1947. Την περασμένη εβδομάδα, η ισραηλινή εφημερίδα «Ha' Aretz» έκανε αναφορά σε ένα επίσημο κυβερνητικό έγγραφο που επιβεβαίωνε τους παλαιστινιακούς ισχυρισμούς ότι, μεταξύ 1967 και 1993, το Ισραήλ έδιωξε πάνω από 140.000 Παλαιστίνιους. Σήμερα υπάρχουν εκατομμύρια πρόσφυγες που έχουν το δικαίωμα να επιστρέψουν στα σπίτια τους -και έχουν το διεθνές δίκαιο με το μέρος τους. Οι εξεγέρσεις έχουν φέρει την ελπίδα στους ανθρώπους ότι ευάλωτες είναι όχι μόνο οι περιχαρακωμένες αραβικές δικτατορίες αλλά τρωτό είναι και το ίδιο το Ισραήλ.

Θα μπορούσαν οι αραβικές εξεγέρσεις να αποτελέσουν το εύνασμα για μια τρίτη ιντιφάντα;


Ολα είναι δυνατά. Σαφώς κανείς δεν θα μπορούσε να προβλέψει τις τυνησιακές και αιγυπτιακές εξεγέρσεις. Το μόνο όμως που μπορούμε να πούμε είναι ότι οι ΗΠΑ, η Σαουδική Αραβία και το Ισραήλ είναι τώρα καλύτερα προετοιμασμένες να αντιμετωπίσουν τις λαϊκές δημοκρατικές δυνάμεις και δεν θα πιαστούν ξανά στον ύπνο.

http://www.enet.gr/

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Παρακαλούνται οι φίλοι που καταθέτουν τις απόψεις τους να χρησιμοποιούν ψευδώνυμο για να διευκολύνεται ο διάλογος. Μηνύματα τα οποία προσβάλλουν τον συγγραφέα του άρθρου, υβριστικά μηνύματα ή μηνύματα εκτός θέματος θα διαγράφονται. Προτιμήστε την ελληνική γλώσσα αντί για greeklish.