Τετάρτη 15 Ιουνίου 2011

Στρατηγική εξόδου από το Αφγανιστάν

Tου David Ignatius αρθρογράφου της Washington Post

Η επιχειρηματολογία στους κόλπους της κυβέρνησης Ομπάμα περί της επικείμενης, μέσα στα επόμενα χρόνια, μεγάλης αποχώρησης από το Αφγανιστάν έχει κάπως έτσι: Σκοτώσαμε τον Οσάμα μπιν Λάντεν. Δηλαδή πετύχαμε τον κεντρικό πυρήνα των στόχων για τους οποίους στείλαμε στρατεύματα το 2001. Εχουμε εισιτήριο επιστροφής και πρέπει να το πάρουμε.

Ο αντίλογος από τα γεράκια της κυβέρνησης λέει ότι μια εσπευσμένη αποχώρηση εγγυάται την αποτυχία. Απειλεί με επανάληψη των λαθών που οι ΗΠΑ έκαναν τη δεκαετία του ’80, όταν αφού διοχέτευσαν χρήμα και όπλα στο Αφγανιστάν για να νικήσει τη Σοβιετική Ενωση, η Αμερική υποχώρησε, δημιουργώντας κενό εξουσίας που εκμεταλλεύτηκαν οι πολέμαρχοι και οι φύλαρχοι των περιοχών τους.

Κάπου στη μέση βρίσκεται ο πρόεδρος Ομπάμα. «Θα αρχίσουμε μια μετάβαση φέτος το καλοκαίρι», δήλωσε τη Δευτέρα. «Σκοτώνοντας τον Οσάμα μπιν Λάντεν, αιφνιδιάζοντας τους Ταλιμπάν, έχουμε επιτύχει πολλούς από τους στόχους που θέσαμε πριν από δέκα χρόνια». Δεν είπε, όμως, τι σημαίνει αυτό σε πολιτικούς όρους.

Μοιραία, αυτή η διαμάχη είναι εν μέρει ένα παιχνίδι αριθμών: Οι οπαδοί της εσπευσμένης αποχώρησης θέλουν ένα χρονοδιάγραμμα για την απομάκρυνση και των 30.000 στρατιωτών της επιπλέον δύναμης, που ο Ομπάμα αποφάσισε να στείλει τον Δεκέμβριο του 2009. Οι οπαδοί της διατήρησης της σημερινής πορείας επιθυμούν μια μέτρια μείωση 3.000 έως 5.000 στρατιωτών, τη μόνη που μπορούν να επιτρέψουν οι συνθήκες, όπως πιστεύουν. Οι οπαδοί της ιδέας «να μοιραστεί η διαφορά» υποστηρίζουν την αποχώρηση έως και 10.000 ανδρών.

Το πρόβλημα με όλα αυτά τα επιχειρήματα είναι ότι στερούνται σαφούς στρατηγικής λογικής. Οι οπαδοί της ιδέας «να συνεχίσουμε την πορεία μας» έχουν πράγματι την προσδοκία ότι ο αφγανικός στρατός θα είναι αρκετά ισχυρός για να σταθεί στα πόδια του έως το 2012; Αυτό εκπλήσσει πολλούς αναλυτές ως μια πρόταση αμφιβόλου επιτυχίας. Από την άλλη, οι οπαδοί της εσπευσμένης αποχώρησης νιώθουν στ’ αλήθεια άνετοι με την ιδέα ότι το Αφγανιστάν θα επιστρέψει άμεσα στο μοντέλο της δεκαετίας του ’90, με τις περιφερειακές δυνάμεις, την Ινδία και το Πακιστάν, να χειρίζονται η καθεμιά τις αγαπημένες τους εθνικές ομάδες και τους πολεμάρχους τους; Αυτό ηχεί σαν συνταγή για μόνιμη αστάθεια στη Νότια Ασία.

Το ζήτημα είναι προφανές: Ο αριθμός των στρατιωτών που θα αποσυρθούν θα πρέπει να λειτουργήσει στο πλαίσιο ενός στρατηγικού σχεδίου και όχι με τον αντίθετο τρόπο. Οι τρεις εναλλακτικές οδοί που συζητούν οι Αμερικανοί -απόσυρση, επαναδιαπραγμάτευση με τους Ταλιμπάν και επιδρομές στο Πακιστάν- είναι άσχετες. Τι αντίκτυπο θα είχε η μία αλλαγή στις υπόλοιπες λύσεις; Ας πάρουμε το θέμα της πολιτικής συμφιλίωσης: Εάν ο Ομπάμα ανακοινώσει μια αποχώρηση στρατευμάτων, αυτό θα ενθαρρύνει τους Ταλιμπάν να κάνουν παραχωρήσεις; Πιθανόν όχι, εκτός εάν οι Ταλιμπάν είναι μεταμφιεσμένη φιλανθρωπική οργάνωση. Το σκεπτικό περί συμφιλίωσης (όπως το έθεσε ο αντιπρόεδρος, Τζο Μπάιντεν) μπορεί να ταιριάζει με την ιδέα της αποχώρησης, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμά του στη διπλωματία. Αλλά εάν υποθέσεις ότι η διαπραγμάτευση θα αποδώσει καρπούς, τότε χρειάζεσαι στρατιωτικές μεθόδους για να την ενισχύσεις.

Η κυβέρνηση έχει αρχίσει μυστικές συνομιλίες με μεσολαβητές των Ταλιμπάν. Εάν αυτή η διαδικασία είναι σοβαρή, πρέπει να προχωρήσει προς την πράξη με μια εκεχειρία. Οι ΗΠΑ θα πρέπει να αποδείξουν στους Ταλιμπάν ότι υπάρχει τρόπος να λυθούν τα προβλήματα με διαπραγματεύσεις και οι εκπρόσωποι των Ταλιμπάν να αποδείξουν ότι μπορούν να το κάνουν πράξη.

Η ίδια δοκιμή πρέπει να γίνει και στο θέμα των επιδρομών. Οι επιδρομές μη επανδρωμένων αεροσκαφών ήταν ανεκτίμητο όπλο κατά της Αλ Κάιντα, αγγίζοντας στόχους στο Βόρειο Ουαζιριστάν. Αλλά όταν οι επιθέσεις δημιουργούν τόσο μεγάλα προβλήματα στο Πακιστάν, που εμποδίζουν το Ισλαμαμπάντ να παίξει εποικοδομητικό ρόλο στη συμφιλίωση, τότε η πολιτική χρειάζεται αναθεώρηση. Αυτό το επιχείρημα έχει προωθηθεί από τον Κάμερον Μάντερ, τον Αμερικανό πρεσβευτή στο Πακιστάν, ενώ ορισμένοι στρατιωτικοί αξιωματούχοι, όπως ο ναύαρχος Μάικ Μάλεν, αρχηγός του μεικτού γενικού επιτελείου των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων, δείχνουν επίσης ενδιαφέρον στην ιδέα των επιδρομών σε ό,τι αφορά τα οικονομικά οφέλη της.

Ο Λευκός Οίκος έχει εξετάσει το δίλημμα των επιδρομών, αλλά προς το παρόν δεν σχεδιάζει καμία αλλαγή πολιτικής. Ελπίζει ότι η βελτιωμένη συνεργασία με το Πακιστάν στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας θα οδηγήσει σε καλύτερες επιδόσεις των μη επανδρωμένων αεροσκαφών και σε περισσότερες εναλλακτικές επιθέσεων.

Ο στρατηγικός στόχος είναι ένα περιφερειακό πλαίσιο για ένα Αφγανιστάν χωρίς Αμερικανούς. Αυτό σημαίνει, επί της ουσίας, μια συντονισμένη προσπάθεια από το Πακιστάν, την Ινδία και το Αφγανιστάν, την ώρα που οι ΗΠΑ θα προωθούν μια πολιτική διευθέτηση. Η πρόκληση για τον Ομπάμα είναι, καθώς διαμορφώνει τις ανακοινώσεις του για την αποχώρηση, να ενισχύσει αυτήν την περιφερειακή διαδικασία, όχι να την υπονομεύσει. Οι ηγέτες του Αφγανιστάν, του Πακιστάν και της Ινδίας, όλοι θέλουν την αποχώρηση των Αμερικανών - αλλά όχι εάν πρόκειται να δημιουργήσει νέο κενό, που θα καταστήσει τις χώρες πιο τρωτές. «Δεν πρόκειται να κάνουμε κάτι βεβιασμένο», δήλωσε ο Ομπάμα τη Δευτέρα, σε μια ανακοίνωση που απηχεί το ύφος της διακυβέρνησής του. Ας ελπίσουμε ότι αυτό σημαίνει μια στρατηγική εξόδου, που θα προσφέρει βέβαιη έξοδο.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_world_1_12/06/2011_445618

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Παρακαλούνται οι φίλοι που καταθέτουν τις απόψεις τους να χρησιμοποιούν ψευδώνυμο για να διευκολύνεται ο διάλογος. Μηνύματα τα οποία προσβάλλουν τον συγγραφέα του άρθρου, υβριστικά μηνύματα ή μηνύματα εκτός θέματος θα διαγράφονται. Προτιμήστε την ελληνική γλώσσα αντί για greeklish.