Το ριψοκίνδυνο παιχνίδι του Ερντογάν

του Νίκου Στέλγια
Στις αρχές αυτού του έτους συντελέσθηκε η σταδιακή κορύφωση της έντασης στο Κουρδικό Ζήτημα. Ακολούθησαν οι σφοδρές συγκρούσεις των τουρκικών δυνάμεων ασφαλείας με τις δυνάμεις του Κουρδικού Εργατικού Κόμματος (ΡΚΚ). Τον Μάρτιο, το Κόμμα Ειρήνης και Δημοκρατίας (BDP), το οποίο διατηρεί στενές σχέσεις με τους κύκλους του ΡΚΚ, αποσαφήνισε ότι άμεσος στόχος των Κούρδων είναι η αυτονομία των επαρχιών της Τουρκίας στις οποίες οι Κούρδοι αποτελούν την πλειοψηφία.


Στις δηλώσεις τους οι Κούρδοι βουλευτές του τουρκικού Κοινοβουλίου δεν παρέλειψαν να προσθέσουν ότι τάσσονται υπέρ της αποκέντρωσης της Τουρκίας.

Την περίοδο κατά την οποία η Τουρκία άρχισε να συζητά το αυτονομιστικό αίτημα των Κούρδων, το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο επιχείρησε να ακυρώσει τις υποψηφιότητες για τις βουλευτικές εκλογές διαφόρων Κούρδων και σοσιαλιστών.

Η προσπάθεια του Συμβουλίου, το οποίο, σύμφωνα με τους κυβερνητικούς κύκλους, έχει ως στόχο την αποδυνάμωση του τουρκικού κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) και του BDP, πυροδότησε έντονες αντιδράσεις και οδομαχίες στα μεγάλα αστικά κέντρα της Τουρκίας. Εξαιτίας των σφοδρών αντιδράσεων, το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο αναγκάστηκε να υποχωρήσει. Όμως, στα μέσα Απριλίου η πολιτική θύελλα που ξέσπασε στην Τουρκία δεν έλεγε να κοπάσει…

Εν μέσω της κρίσης που προκάλεσε το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο και των επιθέσεων των Κούρδων διαδηλωτών και του ΡΚΚ κατά του κυβερνώντος κόμματος και της τουρκικής Αστυνομίας, με μια αιφνιδιαστική κίνηση, ο Πρωθυπουργός Ερντογάν οριστικοποίησε τη λίστα των υποψηφίων βουλευτών του κόμματός του. Οι υποψήφιοι του ΑΚΡ στις κουρδικές επαρχίες ήταν μια μεγάλη «έκπληξη», όπως ανέφεραν και οι Τούρκοι αναλυτές. Προβληματισμό προκάλεσε το γεγονός ότι το ΑΚΡ επέλεξε να ρίξει στην εκλογική αρένα των κουρδικών επαρχιών «αδύναμους υποψηφίους». Γιατί άραγε ο Τούρκος Πρωθυπουργός επέλεξε «καμένα χαρτιά» στις κουρδικές επαρχίες; Με άλλα λόγια, γιατί επέλεξε τη στρατηγική της φυγής στις κουρδικές επαρχίες και την παραχώρηση του ελέγχου της πολιτικής σκηνής των κουρδικών επαρχιών στο ΡΚΚ και στο BDP;

Σήμερα οι κορυφαίοι Τούρκοι αναλυτές συμφωνούν ότι η απάντηση του παραπάνω ερωτήματος σχετίζεται με την προσέγγιση των εθνικιστών ψηφοφόρων από τον κ. Ερντογάν και το ΑΚΡ. Την τελευταία περίοδο, με σκοπό να εξασφαλίσει την πλειοψηφία στη νέα Βουλή και να προχωρήσει στην πολυπόθητη συνταγματική αναθεώρηση, ο κ. Ερντογάν δρομολογεί μια νέα στρατηγική, η οποία αποτελείται από τα εξής δύο σκέλη: Από τη μια, οι κύκλοι του κόμματός του πραγματοποιούν «επιδρομές» κατά του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης και επιχειρούν να επωφεληθούν εις το έπακρον από το ροζ σκάνδαλο που ταλανίζει το κίνημα των Γκρίζων Λύκων.

Από την άλλη, στις προεκλογικές ομιλίες του ο κ. Ερντογάν έχει επιστρατεύσει έναν άκρως εθνικιστικό λόγο. Ο Τούρκος Πρωθυπουργός «βάλλει» συνεχώς κατά του BDP και του κουρδικού αυτονομιστικού κινήματος.

Aναλυτές όπως ο Μουράτ Γετκίν και ο Φικρέτ Μπίλα τονίζουν ότι στο στόχαστρο του κ. Ερντογάν βρίσκονται οι ψηφοφόροι με εθνικιστική και συντηρητική κοσμοθεωρία στα δυτικά, νότια παράλια, στην Ανατολία και στον Πόντο. Σε μια περίοδο που το κεντροδεξιό Δημοκρατικό Κόμμα εμφανίζει σημάδια διάλυσης, το ΑΚΡ επιχειρεί να προσελκύσει τους κεντρώους, εθνικιστικούς και συντηρητικούς ψήφους στο δυναμικό του.

Παράλληλα, ο Μεχμέτ Αλί Μπιράντ προσθέτει ότι μετά τις εκλογές δεν αποκλείεται ο κ. Ερντογάν να κάνει στροφή 180 μοιρών και αφήνοντας κατά μέρος τις εθνικιστικές φανφάρες, να αναζητήσει οδούς επικοινωνίας με το κουρδικό αυτονομιστικό κίνημα, με βάση τη νέα συνταγματική αναθεώρηση. Αυτό άλλωστε φαίνεται να πιστεύει και ο φυλακισμένος ηγέτης του ΡΚΚ, Αμπντουλάχ Οτζαλάν, ο οποίος υποστηρίζει ότι μετά τα μέσα του Ιούνη η Τουρκία θα έχει δυο επιλογές: Τη γενίκευση της σύρραξης μεταξύ των Κούρδων και των Τούρκων ή τον συμβιβασμό.

Θα πετύχει η νέα στρατηγική του Τούρκου Πρωθυπουργού; Μέχρι αυτή τη στιγμή οι εξελίξεις δείχνουν ότι ο κ. Ερντογάν «παίζει» ένα ριψοκίνδυνο παιχνίδι. Λίγες ημέρες πριν, ο πρώην ηγέτης του BDP, Σελαχατίν Ντεμίρτας, έθεσε το εξής ερώτημα-προβληματισμό: «Είναι δυνατόν να ξεχαστεί η κρατική τρομοκρατία και το αίμα που χύθηκε κατά την προεκλογική περίοδο;». Από την πλευρά του, ο διακεκριμένος Τούρκος καθηγητής Αχμέτ Ινσέλ, προχωρώντας ένα βήμα πιο πέρα, τόνισε ότι «οι δημοκρατικές εκλογές βάφτηκαν με αίμα και αυτή είναι μια επικίνδυνη εξέλιξη για το μέλλον της χώρας».
www.kathimerini.com.cy