Του Ανδρέα Πενταρά*
Από τη παρακολούθηση των μέχρι σήμερα συνομιλιών που διεξάγονται μεταξύ των δύο πλευρών για επίλυση του Κυπριακού προβλήματος, τόσο σε επίπεδο ηγετών των δύο κοινοτήτων όσο και σε επίπεδο ομάδων εργασίας και τεχνικών επιτροπών, δεν διεφάνη οποιαδήποτε ένδειξη συμπερίληψης στις συνομιλίες του ζητήματος των Βρετανικών βάσεων. Αν δεν προηγείτο το Σχέδιο Ανάν, θα μπορούσε κανείς να συμπεράνει ότι το ζήτημα των ΒΒ δεν θα θιγεί καθόλου στη παρούσα διαδικασία των συνομιλιών και σε περίπτωση λύσης, τα πράγματα αναφορικά με τις βάσεις θα παρέμεναν όπως προβλέπονται στη συνθήκη εγκαθίδρυσης του 1960.
Όσα όμως προβλέφθηκαν στο σχέδιο Ανάν αναφορικά με τις ΒΒ και μάλιστα με πρωτοβουλία των Άγγλων, προδιαθέτουν και τα δύο ενδιαφερόμενα μέρη (Ε/Κ και Τ/Κ) ότι κάτι ανάλογο οι Βρετανοί θα πράξουν και με τη διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη.
Οι Βρετανοί συγκεκριμένα, κατά τη διαδικασία κατάρτισης του Σχεδίου Ανάν, επέφεραν τρεις σημαντικές αλλαγές στα μέχρι τώρα ισχύοντα αναφορικά με τις ΒΒ. Πρώτον, παρέδιδαν ένα μεγάλο μέρος του εδάφους των βάσεων - περίπου το 45% - στη Κυπριακή Δημοκρατία, δεύτερον, επεξέτειναν το πεδίο ασκήσεων στη περιοχή Σωτήρας Λεμεσού εις βάρος του εδάφους που ελέγχει η Κυπριακή Δημοκρατία και τρίτον, επεξέτειναν σε απροσδιόριστο βάθος τη θαλάσσια ζώνη που περιβρέχει τις Βρετανικές βάσεις, χωρίς να διευκρινίζεται αν πρόκειται για διεκδίκηση χωρικών υδάτων και αποκλειστικής οικονομικής ζώνης ή απλώς για ζώνη ασφάλειας των βάσεων από τη πλευρά της θάλασσας.
Είναι φανερό, ότι και στη παρούσα διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού, οι Βρετανοί θα προσκομίσουν τις ίδιες ή παρόμοιες τροποποιήσεις στη συνθήκη εγκαθίδρυσης, κάτι που προδίδει τη πρόθεση των Βρετανών να βελτιώσουν επ ωφελεία τους κάποια αρνητικά σημεία που διαπίστωσαν κατά την επί μισό αιώνα περίπου λειτουργία των βάσεων. Συγκεκριμένα, οι Βρετανοί επιθυμούν όπως απαλλαγούν από εδάφη που αφενός δεν τους χρειάζονται για τους σκοπούς λειτουργίας των βάσεων και αφετέρου γίνονται αιτία προστριβών με γεωργούς και άλλους κατοίκους των γύρω περιοχών που εγείρουν δικαιώματα χρήσης της γής αυτής. Δεύτερον, επιθυμούν να περιορίσουν τη λειτουργία των βάσεων σε καθαρά στρατιωτικούς σκοπούς και τρίτον, ενόψει των ασύμμετρων απειλών, να αυξήσουν την ασφάλεια των βάσεων, κυρίως από τη πλευρά της θάλασσας.
Αυτές είναι οι επιδιώξεις των Βρεττανών. Το ζητούμενο όμως είναι ποιές είναι οι δικές μας επιδιώξεις και τι κάνουμε για το σκοπό αυτό. Η παρούσα κυβέρνηση μέχρι σήμερα δεν έχει δώσει το στίγμα της αναφορικά με το ζήτημα των Βρετανικών βάσεων. Και το χειρότερο, δεν έχει συστήσει ομάδα εργασίας και τεχνική επιτροπή η οποία να συζητήσει με τους Βρετανούς το ζήτημα αυτό, το οποίο έτσι κι αλλοιώς οι ίδιοι το ήγειραν κατά τη προηγούμενη προσπάθεια επίλυσης του Κυπριακού. Υπάρχουν και πολλά άλλα ζητήμτα που πρέπει να συζητηθούν και όχι μόνο τα σημεία που θα εγείρουν οι Βρετανοί. Είναι το ζήτημα των σαράντα και πλέον σημείων διακατοχής που εκτείνονται σε ολόκληρη τη Κύπρο. Είναι το ζήτημα της εξαίρεσης των βάσεων από το έδαφος της ΕΕ. Είναι το στάτους των κατοίκων που ζούν μέσα στο έδαφος των βάσεων. Είναι τα περιβαλλοντικά προβλήματα που δημιουργεί η λειτουργία των βάσεων όπως η ηχορύπανση των πολεμικών αεροσκαφών, η ακτινοβολία από τις κεραίες κλπ. Είναι η ανεξέλεγκτη χρήση των οδών, των λιμανιών και αεροδρομίων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Είναι ακόμα η λειτουργία των υποδομών του κατασκοπευτικού συστήματος ECHELON και πολλά άλλα.
Θέλουμε να πιστεύουμε ότι έγκαιρα η κυβέρνηση, σε συνεννόηση με τη Τ/Κ πλευρά, θα ασχοληθεί με το θέμα των Βρετανικών βάσεων και δεν θα περιμένει το στάδιο των τελικών διαπραγματεύσεων για να καταπιαστεί με το ζήτημα αυτό. Το νέο γεωπολιτικό και γεωστρατηγικό περιβάλλον που διαμορφώθηκε στη Κύπρο και στην ευρύτερη περιοχή, διαφοροποιεί πλήρως τα ψυχροπολεμικά δεδομένα του 1960 και κατά συνέπεια δεν μπορεί μια νέα συμφωνία επίλυσης του Κυπριακού να περιλαμβάνει τις ίδιες πρόνοιες αναφορικά με τις ΒΒ όπως αυτές που περιλαμβάνονται στη συνθήκη εγκαθίδρυσης της Δημοκρατίας.
* Υποστράτηγος ε.α.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούνται οι φίλοι που καταθέτουν τις απόψεις τους να χρησιμοποιούν ψευδώνυμο για να διευκολύνεται ο διάλογος. Μηνύματα τα οποία προσβάλλουν τον συγγραφέα του άρθρου, υβριστικά μηνύματα ή μηνύματα εκτός θέματος θα διαγράφονται. Προτιμήστε την ελληνική γλώσσα αντί για greeklish.