Engaging the Muslim World

Juan Cole 
Engaging the Muslim World
Palgrave Macmillan, 2009

Του David Sanger 
The New York Times Book Review 


Τον Οκτώβριο του 2005, με τον πόλεμο στο Ιράκ να εκτροχιάζεται και τα όνειρα του για εκδημοκρατισμό της Μέσης Ανατολής να καταρρέουν, ο Μπους προσπάθησε να κερδίσει τον λαό προάγοντας την ιδέα ενός παγκόσμιου εχθρού: του “Ισλαμοφασισμού”. Σύντομα όμως, οι ομιλίες του Μπους κατέληξαν να θεωρούνται ένα μέγα λάθος επειδή φούσκωσαν την δύναμη των εχθρών της Αμερικής αντί να τους αποδυναμώνει. 

Το “Engaging the Muslim World” του Χουάν Κόουλ ανιχνεύει αυτά τα ρήγματα Όπως και το “Looming Tower” του Λόρενς Ράιτ (2007), αυτό το βιβλίο-οδηγός για τις πολιτικές του σύγχρονου Ισλάμ χαρτογραφεί την ιστορία των διαφόρων κινημάτων, των οποίων τα βίαια παρακλάδια ακόμα παίρνουν νέες μορφές. Ο Κόουλ, ιστορικός στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, εξερευνά αυτό που αντιλαμβάνεται ως το δίδυμο δυναμικό: το «Άγχος για το Ισλάμ» στις ΗΠΑ και το «Άγχος για την Αμερική» στον Αραβικό κόσμο.

Οι αναγνώστες του βιβλίου θα βρουν δοκίμια επί των μύθων που περιβάλλουν τον Σαουδαραβικό Ουαχαμπισμό, την πορεία απόκτηση ισχύος της Μουσουλμανικής Αδελφότητας την Αίγυπτο και τις παρενέργειες της ανάμιξης της Αμερικής στα εσωτερικά ζητήματα του Ιράν. Ο Κόουλ αρχίζει το βιβλίο στον σωστό τόπο: στον εθισμό της Αμερικής στο πετρέλαιο της Μέσης Ανατολής, ο οποίος επηρέασε την πολιτική μας και μας οδήγησε στο να υποστηρίξουμε δικτάτορες τους οποίους κανονικά θα είχαμε συμπεριλάβει στη λίστα αυτών που παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Επίσης, κηρύττει μιαν αλήθεια η οποία θα μπορούσε να μετριάσει την “ελπίδα για αλλαγή”- Ομπάμα.: “Ο περαιτέρω εθισμός στο Ισλαμικό πετρέλαιο πρέπει να θεωρείται γεγονός, τουλάχιστον για τις επόμενες δεκαετίες” σημειώνει, εστιάζοντας στο γεγονός ότι 11 από τους 15 μεγαλύτερους εξαγωγείς πετρελαίου στις ΗΠΑ είναι χώρες με Μουσουλμανικές πλειονότητες.

Ο Κόουλ είναι αποτελεσματικός όταν προβάλλει το επιχείρημα ότι Δυτικοί πολιτικοί που αναφέρονται σε “Ισλαμοφασίστες” όχι μόνο προσβάλλουν μια ολόκληρη θρησκεία αλλά επίσης κάνουν μια κακή αναγνώριση του εχθρού. 

Οι πιο μυστήριες Αραβικές κοινότητες για εμάς είναι αυτές – όπως η Αίγυπτος – όπου η σειρά “Νοικοκυρές σε Απόγνωση” είναι επιτυχία με πολλούς θεατές από την μερίδα εκείνη του κοινού που αποκηρύττουν την εισροή Αμερικάνικων αξιών στην κοινωνία τους. Όπως όλοι μας, θέλουν και τα δύο: να ενδίδουν σε ένοχες απολαύσεις και να ελπίζουν να αποτρέψουν τη δυτική κουλτούρα από το να εισβάλει στις γειτονιές τους.
Αλλά, προσπαθώντας να εξηγήσει τέτοια συναισθήματα σε Αμερικανούς, κάποτε ο Κόουλ θέτει λάθος αναλογίες. Συγκρίνει τους συμμετέχοντες στην 11/9 με τον Μακβέι και τον Νίκολς στην Οκλαχόμα υποστηρίζοντας ότι οι δύο αυτοί άνδρες προσομοιάζουν την Αιγυπτιακή Ισλαμική Τζιχάντ. Μα είναι έτσι; Σίγουρα ο Μπους δημιούργησε ένα μυθικό τέρας αλλά σίγουρα οι ριζοσπαστικές Ισλαμιστικές οργανώσεις έχουν πολύ περισσότερα μέλη όπως επίσης και καλύτερη χρηματοδότηση, πολύ μεγαλύτερη απήχηση στον πληθυσμό και πιθανότητες υφαρπαγής της εξουσίας. Όλα αυτά εξηγούν πως ένας πρόεδρος που εξελέγη ως αντί-Μπους και όντας κατ’ αρχάς υπέρ της διπλωματίας, έστειλε περισσότερο στρατό στο Αφγανιστάν και το Πακιστάν. 

Στο τέλος ο Κόουλ υποστηρίζει έντονα πραγματιστικές προσεγγίσεις: Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης με το Ιράν και καλόπιασμα των εχθρών. Αλλά, αυτό που κάνει πιο καλά είναι να αφαιρέσει τις κουρτίνες της αντίληψης μας: “Ο φανατισμός που χαρακτηρίζει την αντίληψη μερικών πολιτικών για το Ισλάμ θα αποτύχει”.