The Autobiography of Fidel Castro

Noberto Fuentes
The Autobiography of Fidel Castro
W.W. Norton and Company, 2009


Της Mitsiko Kakutani The New York Times Book Review

Η πληθώρα δικτατορικών καθεστώτων και επαναστατών στην Λατινική Αμερική έχει γεννήσει ένα ύφος λογοτεχνίας που θα μπορούσε να ονομαστεί «Λατινοαμερικανικό Αυταρχικό Μυθιστόρημα» - ένα είδος που περιλαμβάνει οδυνηρές ιστορίες που βασίζονται σε πραγματικά γεγονότα και πραγματικούς ανθρώπους, όπως για παράδειγμα το «Feast of the Goat» του Μάριο Βάργκας Λιόδα, το οποίο απεικονίζει την καταστροφική τάση του Rafael Trujillo να θεωρεί τον εαυτό του ανώτερο της Δομινικανής Δημοκρατίας, καθώς επίσης και πιο μυθικές δημιουργίες, όπως το «Autumn of the Patriarch» του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, στο οποίο ο συγγραφέας χρησιμοποιεί τη τεχνική που τον έκανε αγαπητό στο ευρύ κοινό – τον μαγικό ρεαλισμό – και πλάθει φανταστικούς τυράννους, η βασιλική ζωή των οποίων είναι γεμάτη διαφθορά.

Το τελευταίο σε αυτή την κατηγορία βιβλίων είναι το συναρπαστικό νέο μυθιστόρημα του Norberto Fuentes, «The Autobiography of Fidel Castro» (Η αυτοβιογραφία του Φιντέλ Κάστρο), το οποίο φιλοδοξεί να πει την ιστορία του Κουβανού ηγέτη μέσα από τα μάτια του ιδίου. Η «αυτοπροσωπογραφία» που προκύπτει μέσα από τις σελίδες του βιβλίου έχει να κάνει με έναν εσωστρεφή άνθρωπο που ταυτίζει εαυτόν με την έννοια της επανάστασης, ο οποίος όμως δεν είναι πιστός ούτε σε ένα σκοπό, ούτε σε μια ιδεολογία, ούτε στους συμπατριώτες του, παρά μόνο στους δικούς του στόχους και φιλοδοξίες. Ο Φιντέλ, όπως αυτός παρουσιάζεται στο βιβλίο, είναι ένας πανούργος επιχειρηματίας, ο οποίος πιστεύει στη δύναμη της δικής του βούλησης.



Ως καλός δημοσιογράφος και φίλος του Hemingway, ο Fuentes ήταν κάποτε και ο ίδιος επαναστάτης και μέρος του πολιτικού κύκλου του Φιντέλ Κάστρο. Μεγάλωσε απογοητευμένος από την πολιτική του Κουβανού ηγέτη, καθώς, το 1989 έζησε την εκτέλεση δύο αξιωματικών του στρατού, όταν αυτοί αρνήθηκαν να εκτελέσουν διαταγές της κυβέρνησης. Ο Fuentes ήταν για πολλά χρόνια υπό την επιτήρηση της κυβέρνησης, ενώ τέθηκε υπό κράτηση μετά από μια αποτυχημένη προσπάθεια να φύγει παράνομα από την Κούβα με μια βάρκα. Μετά από παρέμβαση του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, ο Fuentes πήρε άδεια από την κυβέρνηση και εγκατέλειψε τη χώρα το 1994. Από τότε κατηγορεί ανοικτά τον Κάστρο για «απόλυτη δικτατορία».

Πόσο αντικειμενικά όμως κρίνει ο Fuentes τον πρώην σύντροφό και νυν εχθρό του; Και σε ποιο βαθμό το μυθιστόρημα του αντανακλά το μίσος του ιδίου για τον ηγέτη της Κούβας; Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα που οι αναγνώστες του βιβλίου πρέπει να έχουν υπόψη προτού το διαβάσουν. Ο Fuentes μάλιστα βάζει σε κάποιο κεφάλαιο του βιβλίου του τον Κάστρο να λέει για τον εαυτό του πως είναι «ο μεγάλος αρχιτέκτονας της καταστροφής και ο μεγαλύτερος τύραννος που γεννήθηκε ποτέ».

«Ερείπια και αίμα είναι το έργο μας», υποστηρίζει ο ίδιος ο Κάστρο στο βιβλίο. «Πολλά χρόνια πριν, ένιωθα μια μικρή απελπισία και μοναξιά. Τώρα βρήκα τον εαυτό μου και τα βήματα με έφεραν στα σκαλιά του Πανεπιστημίου της Αβάνας. Ξέρω ότι ο μόνος δρόμος για να ικανοποιήσω τα πάθη και τις επιθυμίες μου είναι μέσω μιας επανάστασης του λαού της Κούβας». Για να αποφύγει λοιπόν τη μετριότητα της μοίρας του, ο φανταστικός αυτός Φιντέλ Κάστρο κάνει μια «συμφωνία με τον διάβολο» και πληρώνει με «ερείπια και αίμα» την «καταχώρηση του ονόματος του στα βιβλία της ιστορίας».