Why the Dreyfus Affair Matters

Louis Begley
Why the Dreyfus Affair Matters
Yale University Press, 2009

Της Ruth Scurr
The New York Times Book Review

Ο μυθιστοριογράφος Begley τελειώνει το «Why the Dreyfus Affair Matters» με μια ερώτηση: «Μήπως κάποια μέρα στο εγγύς μέλλον θα δούμε τα εγκλήματα της κυβέρνησης Μπους...όπως και τα εγκλήματα εναντίον του Ντρέυφους να εξαφανίζονται κάτω από τα ερείπια της σιωπής και της αδιαφορίας;» Η προσφορά του Begley στη λύση της σιωπής και της αδιαφορίας αποτελείται από μια επιδέξια επανιστόρηση της Υπόθεσης Ντρέυφους που καταδεικνύει την σύνδεση της με το σήμερα.

Ο Λοχαγός Ντρέυφους, ένας Γάλλος αξιωματικός του Πυροβολικού, έτυχε δίκης σε στρατοδικείο με την κατηγορία της πώλησης μυστικών σε Γερμανό διπλωμάτη υπεύθυνο για στρατιωτικά θέματα στο Παρίσι. Ο Ντρέυφους ήταν ένας ευτυχισμένος σύζυγος, πλούσιος, νεαρός Εβραίος με καταγωγή από την Αλσατία. Δεν υπήρχε κίνητρο για την ούτω καλούμενη προδοσία του, αλλά ούτε και καθόλου καταδικαστικές αποδείξεις. Αντί τούτων, δεδομένου του εθνικισμού και του Αντισημιτισμού, υψηλά ιστάμενα μέλη του στρατού συνωμότησαν στο στήσιμο μιας υπόθεσης εναντίον αυτού του αθώου άντρα.

Το δικαστήριο που εκδίκασε τον Ντρέυφους κεκλεισμένων των θυρών, κατέληξε σε μια ομόφωνη απόφαση ότι είναι ένοχος. Μετά από την αποπομπή του από το Σώμα, τον εκτοπίζουν στο Νησί του Διαβόλου, στα ανοικτά της Γαλλικής Γουϊάνας.

Ο Begley εφαρμόζει τις μυθιστορηματικές του ικανότητες για να επικαλεστεί το μαρτύριο του Ντρέυφους, ο οποίος είχε φυλακιστεί σε ένα κελί 12 επί 12 πόδια, το οποίο είχε μόνο δύο μικρά παράθυρα με κάγκελα - απ’έξω από την πόρτα είχε συνέχεια φρουρό. Απαγορεύονταν στους φρουρούς να του μιλήσουν. Τη νύκτα ήταν αλυσοδεμένος στο κρεββάτι του, ανίκανος να υπερασπίσει τον εαυτό του από τα «κουνούπια, τα μυρμήγκια και τις αράχνες που κατέκλυζαν το κελί του.»




Ο Begley με ικανότητα ξεδιπλώνει τη περίπλοκη αυτή νομική και πολιτική διαδικασία από την οποία ο Ντρέυφους έτυχε επανεκδίκασης, βρέθηκε ένοχος για μια δεύτερη φορά λόγω «σοβαρών περιστάσεων» και εν τέλει αθωώθηκε από το ανώτατο Εφετείο της Γαλλίας το 1906. Εν το μεταξύ, κατά τα δώδεκα χρόνια που πέρασαν, η Γαλλία είχε διαχωριστεί στη βάση αυτής της υπόθεσης. Οι αντι-Ντρευφουσικοί ήταν αποφασισμένοι να υποστηρίξουν τους υπεύθυνους (της υπόθεσης) του κράτους ακόμα και αν χρειαστεί η θυσία της αλήθειας και της δικαιοσύνης. Απέναντι τους, κρατώντας ψηλά τα Δικαιώματα του Ανθρώπου – όπως αυτά θεσπίστηκαν από την Γαλλική Επανάσταση του 1789 - στέκονταν οι διανοούμενοι, συγγραφείς και άλλοι.

Ο Begley παραλληλίζει τους υποστηρικτές του Ντρέυφους – Εμίλ Ζολά, Ζαν Ζορέ και Ανατόλ Φρανς μεταξύ άλλων – με σύγχρονους «δημοσιογράφους αφοσιωμένους στην αποκάλυψη των καταχρήσεων της κυβέρνησης Μπους», με μέλη του ομοσπονδιακού δικαστηρίου τα οποία υποστηρίζουν το κράτος δικαίου, με τους στρατιωτικούς-δικηγόρους οι οποίοι, όντας εναντίον των βασανιστηρίων και των ψευδοδικαστηρίων, διακινδυνεύουν την καριέρα τους και με τους πολίτες-δικηγόρους και τους καθηγητές νομικής όλων των ηλικιών οι οποίοι έχουν αφιερώσει χιλιάδες ώρες ως συνήγοροι κρατουμένων στο Γκουαντανάμο, χωρίς να έχουν πληρωθεί.

Πέραν από μια διαυγή εισαγωγή στις ιστορικές, νομικές, πολιτιστικές και λογοτεχνικές επιπτώσεις της Υπόθεσης Ντρέυφους, αυτό το βιβλίο αποτελεί κάλεσμα όπως σύγχρονοι συγγραφείς αναφερθούν στις ζημιές που υπέφερε η «Αμερικανική κοινωνία από τα εγκλήματα και τις καταχρήσεις της κυβέρνησης Μπους στο πόλεμο έναντι του τρόμου». Ο Μπέγκλη αναμένει την έλευση του Αμερικάνου Ζολά ή Προυστ, αυτού/ης που με γενναιότητα θα ανιχνεύσει τις πληγές του έντονου διαχωρισμού στη μυθιστοριογραφία. «Ξανά, εναπόκειται σε μας τους ποιητές να καρφώσουμε τους ενόχους στον αιώνιο κλοιό», έγραφε ο Ζολά στη σύζυγο του Ντρέιφους. Ο Begley επιχειρηματολογεί ότι ο καιρός έχει πάλι έρθει.