Των Nial Ferguson και Moritz Schularick*
The New York Times
Πριν από λίγα χρόνια, η Δύση επινόησε τον όρο «Χιμέρικα» (Chimerica) για να περιγράψει τον συνδυασμό των κινεζικών και αμερικανικών οικονομιών, που από κοινού θα μπορούσαν να καταστούν ατμομηχανή της παγκόσμιας οικονομίας. Παρότι, όμως, η «Χιμέρικα» διαθέτει το 13% της επιφάνειας του πλανήτη και 25% του πληθυσμού, η οικονομική της δραστηριότητα υπήρξε μόλις το ένα τρίτο της παγκόσμιας, με ποσοστό δύο πέμπτων της διεθνούς ανάπτυξης 1998 - 2007.
Ο όρος «Χιμέρικα» επελέγη για συγκεκριμένο λόγο. Ο λόγος ήταν ότι η σχέση αυτή θεωρείται χιμαιρική, σαν το μυθολογικό υβρίδιο, ενώ σήμερα, ίσως παρακολουθήσουμε τον επιθανάτιο ρόγχο του τέρατος αυτού. Το ερώτημα που τίθεται στον Ομπάμα είναι το αν θα θανατώσει το τέρας ή θα το διατηρήσει εν ζωή.
Στην εποχή ακμής της, η «Χιμέρικα» αποτελείτο κυρίως από τον συνδυασμό της κινεζικής εξαγωγικής ανάπτυξης και της αμερικανικής υπερ-κατανάλωσης. Η σχέση αυτή επέτρεψε στην Κίνα να πολλαπλασιάσει το ΑΕΠ, τις εξαγωγές, τις θέσεις εργασίας και τις εισαγωγές δυτικής τεχνολογίας μεταξύ 2000 και 2008. Για μερικά χρόνια, η «Χιμέρικα» αντιμετωπιζόταν σαν θεόσταλτο δώρο, δίνοντας σημαντική ώθηση στο παγκόσμιο εμπόριο. Όπως, όμως, κάθε γάμος μεταξύ ενός αποταμιευτή και ενός σπάταλου, έτσι και η «Χιμέρικα» δεν μπορούσε να κρατήσει για πάντα. Η οικονομική κρίση του 2007 είναι αυτή που διέλυσε τον γάμο, ενώ το τέλος της «Χιμέρικα» θεωρείται τώρα αναγκαίο για την ομαλοποίηση της διεθνούς οικονομίας.
Η κινεζική οικονομική άνοδος υπήρξε αποτέλεσμα της εξαγωγικής οικονομικής πολιτικής του Πεκίνου. Η Κίνα κατέβαλε προσπάθειες στήριξης της αξίας του εθνικού της νομίσματος, πράγμα που την οδήγησε σε μεγάλη συσσώρευση συναλλαγματικού αποθεματικού σε δολάρια. Στην ουσία, η «Χιμέρικα» αποτέλεσε άτυπο πιστωτικό οργανισμό της Κίνας με αποδέκτη τις ΗΠΑ, που επέτρεψε στους Αμερικανούς να ξεχάσουν την έννοια της αποταμίευσης. Η διάρρηξη της πιστωτικής φούσκας σημαίνει ότι οι Αμερικανοί πρέπει να εγκαταλείψουν τις σπάταλες πιστωτικές τους συνήθειες, ενώ το Πεκίνο αντιλαμβάνεται ότι η υπερχρέωση των αμερικανικών νοικοκυριών σημαίνει μείωση των εξαγωγών προς τις ΗΠΑ.
Παρότι και οι δύο πλευρές αισθάνονται έντονο πειρασμό να διατηρήσουν την ανισομερή αυτή σχέση, η Ουάσιγκτον έχει τρεις λόγους να επιθυμεί τη διακοπή της.
Πρώτον, η ρύθμιση της ισοτιμίας μεταξύ των δύο νομισμάτων θα καθιστούσε τα αμερικανικά προϊόντα πιο ανταγωνιστικά στην κινεζική αγορά. Δεύτερον, το τέλος της «Χιμέρικα» θα περιορίσει τη δυνητικά επικίνδυνη εμμονή της αμερικανικής οικονομικής πολιτικής στην ενίσχυση της εσωτερικής αγοράς. Τέλος, η ανατίμηση του γουάν θα μειώσει τον κίνδυνο διεθνών τριβών γύρω από το εμπόριο, επιτρέποντας στην Κίνα να καταλάβει δικαιωματικά την πρωτοκαθεδρία του διεθνούς εμπορίου.
* Ο Nial Ferguson είναι καθηγητής Ιστορίας στο πανεπιστήμιο Χάρβαρντ και ο Moritz Schularick καθηγητής Οικονομικής Ιστορίας στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούνται οι φίλοι που καταθέτουν τις απόψεις τους να χρησιμοποιούν ψευδώνυμο για να διευκολύνεται ο διάλογος. Μηνύματα τα οποία προσβάλλουν τον συγγραφέα του άρθρου, υβριστικά μηνύματα ή μηνύματα εκτός θέματος θα διαγράφονται. Προτιμήστε την ελληνική γλώσσα αντί για greeklish.