Του Clifford J. Levy
International Herald Tribune
Ο Βαντίμ Βοντιανίτσκι είναι ιδιοκτήτης ιχθυοτροφείου στην ρωσική ανατολή και το ερώτημα που τον απασχολεί καθημερινά έχει την ίδια κρισιμότητα με το πρόγραμμα των μηχανότρατων ή την παλίρροια του Ειρηνικού Ωκεανού. Τι ώρα είναι 11.000 χιλιόμετρα μακριά και πιο συγκεκριμένα στη Μόσχα; Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να μετρήσει κανείς το εύρος της ρωσικής περιφέρειας, αλλά ο κ. Βοντιανίτσκι αναφέρεται στην πιο χαρακτηριστική: Έχει ένδεκα χρονικές ζώνες – από τα σύνορα με την Πολωνία έως σχεδόν την Αλάσκα.
Οι χρονικές αυτές ζώνες καθιερώθηκαν από τους Σοβιετικούς, με στόχο την ανάδειξη του μεγέθους της χώρας και αποτελούσαν επί σειρά ετών πηγή εθνικής περηφάνιας. Εντούτοις, οι σημερινοί ένοικοι του Κρεμλίνου έχουν προ πολλού αποφασίσει ότι επιβαρύνουν την οικονομία και εξετάζουν ήδη το ενδεχόμενο κατάργησης ορισμένων χρονικών ζωνών. Δεδομένου ότι οι σύγχρονες οικονομίες στηρίζονται στη διαρκή επικοινωνία, είναι μάλλον δύσκολο να «τρέξεις» μια επιχείρηση όταν μια περιοχή της χώρας ξυπνάει τη στιγμή που μια άλλη σκέφτεται το δείπνο. Το ιχθυοτροφείο του κ. Βοντιανίτσκι, για παράδειγμα, βρίσκεται στη χερσόνησο Καμτσάτκα, εννέα ώρες μπροστά από τη Μόσχα, ενώ το γραφείο της επιχείρησης στο Βλαδιβοστόκ προηγείται τις ρωσικής πρωτεύουσας κατά επτά ώρες. Η επιχειρηματική του δραστηριότητα, ωστόσο, εξαρτάται από αποφάσεις που λαμβάνονται από αρμοδίους των επιτροπών εμπορίου και τραπεζικούς αξιωματούχους στην πρωτεύουσα. «Το σύστημα δεν μας εξυπηρετεί στο ελάχιστο», λέει ο κ. Βοντιανίτσκι. «Για οποιαδήποτε δραστηριότητα καλούμαστε να περιμένουμε μέχρι και 24 ώρες», προσθέτει.
Ο κ. Βοντιανίτσκι τάσσεται σαφώς υπέρ της μείωσης της χρονικής διαφοράς μεταξύ των ανατολικών επαρχιών και της Μόσχας, πλην όμως, αρκετοί φέρονται να διαφωνούν. Το ζήτημα των χρονικών ζωνών έχει εξελιχθεί σε φλέγον ζήτημα σ’ όλα τα μήκη και τα πλάτη της χώρας με πολλαπλές, μάλιστα, διαστάσεις: Πώς βλέπουν οι Ρώσοι τον εαυτό τους; Πώς οι διάφορες περιοχές της Ρωσίας πρέπει να συνδέονται με τη Μόσχα; Πώς θα διευθετηθεί το πρόβλημα της δημιουργίας μια αίσθησης συνοχής και ενότητας μεταξύ των πολιτών της μεγάλης αυτής χώρας;
Πολιτική εκμετάλλευση
Οι κυβερνήσεις, πάντως, είθισται να εκμεταλλεύονται τις χρονικές ζώνες για πολιτικούς σκοπούς και η Κίνα είναι το ακριβώς αντίθετο της Ρωσίας. Μετά το 1947, οι κομμουνιστές προσπάθησαν να εδραιώσουν την κυριαρχία τους επιβάλλοντας μία και μοναδική χρονική ζώνη. Άπαντες στην Κίνα ζουν με την ώρα του Πεκίνου, μολονότι το εύρος της χώρας επιτρέπει μέχρι και πέντε διαφορετικές χρονικές ζώνες.
Στην περίπτωση της Ρωσίας, βέβαια, ουδείς προτείνει την επιβολή μιας και μόνο χρονικής ζώνης για ολόκληρη την επικράτεια. Ο πρόεδρος, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, εμφανίζεται πρόθυμος να εξετάσει το ενδεχόμενο κατάργησης ορισμένων ζωνών κατόπιν σχετικών αιτημάτων από αξιωματούχους των ανατολικών επαρχιών, αλλά κατέστησε σαφές ότι ουδεμία πολιτική απόφαση δεν έχει ακόμα ληφθεί. Άφησε, ωστόσο, να εννοηθεί ότι η κατάργηση ορισμένων χρονικών ζωνών θα συνέβαλε σημαντικά στην προσπάθεια για τον εκσυγχρονισμό της ρωσικής οικονομίας.
Ο ακαδημαϊκός, Γενάντι Λαζάρεφ, ο οποίος τάσσεται υπέρ των αλλαγών, δήλωσε πρόσφατα ότι η Ρωσία θα πρέπει αρχικά να πειραματιστεί μετακινώντας τις ανατολικές επαρχίες κατά μία ώρα πιο κοντά στη Μόσχα για ένα χρόνο. Ο ίδιος πιστεύει ότι μόλις ο πληθυσμός προσαρμοστεί, τότε η διαφορά μπορεί να μειωθεί στις δύο ώρες. «Αν οι χρονικές ζώνες περιορίζονταν, τότε η Ρωσία θα γινόταν αντιληπτή από τους πολίτες ως μια πιο συμπαγής κρατική οντότητα», υπογράμμισε.
Αποδυναμωμένες οικονομίες
Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν αρκετοί στις ανατολικές επαρχίες της Ρωσίας και τη Σιβηρία που δεν επιθυμούν την κατάργηση των χρονικών ζωνών και αυτό διότι τρέφουν μια παραδοσιακή αντιπάθεια προς τη Μόσχα. Οι περιοχές αυτές διαθέτουν αποδυναμωμένες οικονομίες και ήταν ανέκαθεν αραιοκατοικημένες. Οι κάτοικοι τους δε, θεωρούν ότι οι αρχές τους έχουν ξεχάσει. «Αν πραγματικά επιθυμούν να μας βοηθήσουν μπορούν να κάνουν πολύ πιο σημαντικά πράγματα από το να μας φέρουν μερικές ώρες πιο κοντά στη Μόσχα», λέει ο 25χρονος εικονογράφος, Αντρέι Γκορντιέφ, από την Καμπαρόβσκ. Άλλοι πάλι θεωρούν ότι η κατάργηση κάποιων χρονικών ζωνών θα τους υποχρεώνει να ξυπνούν στο σκοτάδι και υπενθυμίζουν ότι το ψύχος είναι πολικό τα βράδια του χειμώνα.
Προσκλητήριο επαναπατρισμού
Ο Βασίλι Ρόιτοφ δεν είχε πατήσει το πόδι του στη Ρωσία, έως πριν από λίγους μήνες. Οι πρόγονοί του, μέλη χαμένης στο παρελθόν ορθόδοξης αίρεσης, εγκατέλειψαν τη σοβιετική Ρωσία τη δεκαετία του 1920 και κατέφυγαν σε απομονωμένες περιοχές της Λατινικής Αμερικής.
Η επάνοδός του σηματοδοτεί την προσπάθεια της ρωσικής κυβέρνησης να αντιμετωπίσει την οξεία δημογραφική κρίση που μαστίζει τη ρωσική Άπω Ανατολή. Η Μόσχα δαπάνησε έτσι πάνω από 300 εκατ. δολάρια τα τελευταία δύο χρόνια, για το πρόγραμμα επαναπατρισμού, που αφορά 25 εκατομμύρια Ρώσους της διασποράς, πολλοί από αυτούς κάτοικοι πρώην σοβιετικών δημοκρατιών, που ανεξαρτητοποιήθηκαν μετά το 1991.
Η ρωσική κυβέρνηση απέστειλε έτσι εκπροσώπους της στα πέρατα του πλανήτη για να προωθήσουν το φιλόδοξο πρόγραμμα. Το πρόγραμμα, όμως, αποκαλύπτει με ξεκάθαρο τρόπο το εύρος της δημογραφικής κρίσης που αντιμετωπίζει η μετα-σοβιετική Ρωσία. Ο ΟΗΕ προβλέπει άλλωστε ότι ο πληθυσμός της χώρας θα υποχωρήσει στα 116 εκατομμύρια μέχρι το 2050, από 141 εκατομμύρια που είναι σήμερα, εξαιτίας της υπογεννητικότητας και τις ελλείψεις του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης.
The New York Times Syndicate
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούνται οι φίλοι που καταθέτουν τις απόψεις τους να χρησιμοποιούν ψευδώνυμο για να διευκολύνεται ο διάλογος. Μηνύματα τα οποία προσβάλλουν τον συγγραφέα του άρθρου, υβριστικά μηνύματα ή μηνύματα εκτός θέματος θα διαγράφονται. Προτιμήστε την ελληνική γλώσσα αντί για greeklish.