Του Robert F. Worth
International Herald Tribune
H διεθνής κοινότητα έχει επικεντρωθεί στην κλιμακούμενη ένταση μεταξύ Τεχεράνης και Δύσης με αφορμή το πυρηνικό πρόγραμμα της πρώτης. Στο εσωτερικό του Ιράν, ωστόσο, το καθεστώς έχει αφιερωθεί σχεδόν αποκλειστικά σε μια φιλόδοξη και μάλλον ριψοκίνδυνη προσπάθεια, με στόχο την ανάκαμψη της εθνικής οικονομίας. Αν «στραβώσει» -ο λόγος για το σχέδιο σταδιακής κατάργησης του συστήματος των κρατικών επιδοτήσεων- η κυβέρνηση του Μαχμούντ Αχμεντινετζάντ θα αποσταθεροποιηθεί πλήρως.
Το νέο σχέδιο αποτελεί βασικό αντικείμενο συζήτησης στις καφετέριες, στα μπλογκ και στα σπίτια του Ιράν, όπως φυσικά και στο Κοινοβούλιο της χώρας. Αρκετοί βουλευτές προειδοποιούν ότι έπεται καταστροφική αύξηση των τιμών σε περίπτωση κατάργησης του συστήματος επιδοτήσεων. Οι Συντηρητικοί εμφανίζονται ιδιαίτερα ανήσυχοι, φοβούμενοι ότι η εφαρμογή του σχεδίου θα πυροδοτήσει ένα άνευ προηγουμένου κύμα εγκληματικότητας. Οι ηγέτες της αντιπολίτευσης, από την πλευρά τους, αφήνουν ήδη να διαρρεύσει ότι η παταγώδης οικονομική αποτυχία της κυβέρνησης θα αποτελέσει την αφορμή για νέες μαζικές διαδηλώσεις.
Όλοι συμφωνούν ότι η πώληση καθημερινών αγαθών σε τιμές κατά πολύ κατώτερες της αγοραστικής τους αξίας, πρακτική που επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό κατά 100 δισ. δολάρια ετησίως, στερείται οικονομικού νοήματος. Ενθαρρύνει την υπερκατανάλωση πετρελαίου κίνησης, αποθαρρύνει την αύξηση της εσωτερικής παραγωγικότητας και επιπλέον καθιστά τη χώρα ακόμα πιο εξαρτημένη στα εισαγόμενα προϊόντα. Την ίδια στιγμή, η πλούσιοι πληρώνουν μεν την ίδια τιμή για τα βασικά αγαθά με τους φτωχούς, αλλά καταναλώνουν πολύ μεγαλύτερες ποσότητες. Παράλληλα, το σύστημα των κρατικών επιδοτήσεων ενθαρρύνει το λαθρεμπόριο.
Προγενέστερες κυβερνήσεις είχαν και αυτές με τη σειρά τους επιχειρήσει να περιορίσουν το σύστημα των επιδοτήσεων προς όφελος μιας οικονομίας στηριγμένης στους κανόνες της αγοράς, αλλά υπαναχώρησαν υπό το βάρος της λαϊκής πίεσης. Ο κ. Αχμεντινετζάντ, ο οποίος παρουσιάζεται ως υπέρμαχος των οικονομικά ασθενέστερων, πίεσε για τον περιορισμό των επιδοτήσεων και τον περασμένο μήνα το Κοινοβούλιο άναψε το πράσινο φως για να ξεκινήσει τη διαδικασία του «ροκανίσματός» τους. Ο Ιρανός πρόεδρος έκανε λόγο περί αναγκαίου μέτρου για την οικονομική δικαιοσύνη. Υποστηρίζει ότι τα μισά από τα χρήματα που θα εξοικονομηθούν θα διατεθούν για την «προσαρμογή» των ασθενέστερων στρωμάτων στις νέες τιμές.
Οι συνέπειες, εντούτοις, μπορεί να αποδειχθούν ολέθριες. Κατ' αρχάς, η κατάργηση των επιδοτήσεων θα πλήξει περισσότερο τη μεσαία τάξη, η οποία έχει ήδη ταχθεί μαζικά υπέρ των αντιπάλων του κ. Αχμεντινετζάντ. Δεύτερον, ελλοχεύει ο κίνδυνος κατάρρευσης της εγχώριας βιομηχανίας. Αρκετά εργοστάσια άρχισαν να περιορίζουν την παραγωγή λόγω της αύξησης των τιμών και των μη ευέλικτων επιτοκίων. Παράλληλα, τα κρατικά διυλιστήρια είναι εξαρτημένα από τις τεχνητά χαμηλές τιμές, γεγονός που καθιστά δύσκολη την όποια πρόβλεψη για την πορεία της ιρανικής οικονομίας μετά την κατάργηση του συστήματος των επιδοτήσεων. Ακόμα όμως και εκείνοι που τάσσονται υπέρ της κατάργησής τους, αμφισβητούν την ικανότητα του κ. Αχμεντινετζάντ να μεταμορφώσει την ιρανική οικονομία. Η δυσπιστία τους στηρίζεται σε πρόσφατες εμπειρίες. Τον Μάιο 2007, η κυβέρνηση Αχμεντινετζάντ αύξησε την τιμή της βενζίνης κατά 25% και ένα μήνα αργότερα επέβαλε την παροχή με δελτίο. Το μέτρο κρίθηκε αποτελεσματικό, αλλά επεβλήθη κατά τρόπο αδέξιο, προκαλώντας πανικό και αντικυβερνητικές διαδηλώσεις.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούνται οι φίλοι που καταθέτουν τις απόψεις τους να χρησιμοποιούν ψευδώνυμο για να διευκολύνεται ο διάλογος. Μηνύματα τα οποία προσβάλλουν τον συγγραφέα του άρθρου, υβριστικά μηνύματα ή μηνύματα εκτός θέματος θα διαγράφονται. Προτιμήστε την ελληνική γλώσσα αντί για greeklish.