Tου David Ignatius - Aρθρογράφου της Washington Post
Ο επισκέπτης των αμερικανικών βάσεων στο Αφγανιστάν έχει τη δυνατότητα να διαπιστώσει την πρόοδο που έχει συντελεσθεί στη χώρα μέσα από μεγαλειώδεις παρουσιάσεις Power Point. Ομως, δύο μελέτες επέτειναν τις ανησυχίες μου για τη στρατηγική που εφαρμόζεται από τους Αμερικανούς αυτή τη στιγμή. Εάν δεν αναπροσαρμοστεί, δεν πρόκειται να επιτευχθεί ο βασικός στόχος της μεταβίβασης όλων των ευθυνών και αρμοδιοτήτων στην αφγανική κυβέρνηση, αρχής γενομένης τον επόμενο Ιούλιο.
Οι μελέτες αυτές είναι σημαντικές, επειδή άπτονται ενός ζητήματος καίριας σημασίας, δηλαδή την έγκαιρη προετοιμασία και βελτίωση των αφγανικών δυνάμεων ασφαλείας και των κυβερνητικών θεσμικών οργάνων, ώστε να είναι δυνατή η σταδιακή μεταβίβαση. Διαβάζοντας τις μελέτες, ξύνω το κεφάλι μου και αναρωτιέμαι μήπως η σωστή απάντηση για το φιλόδοξο χρονοδιάγραμμά μας στο Αφγανιστάν είναι η λέξη «ανέφικτο».
Εάν όντως έτσι είναι -εάν δηλαδή υφίστανται θεμελιώδεις αδυναμίες στα σχέδια διακυβέρνησης και εκπαίδευσης- τότε ο πρόεδρος Ομπάμα και οι διοικητές του πρέπει να κάνουν τις απαιτούμενες αναπροσαρμογές, προτού να είναι αργά.
Ας αρχίσουμε από τη διακυβέρνηση. Ηταν τουλάχιστον ενοχλητικό να παρακολουθεί κανείς τον πρόεδρο Χαμίντ Καρζάι στην Καμπούλ να διαψεύδει εν ψυχρώ κατηγορίες περί διαφθοράς την ίδια ημέρα που έντρομοι καταθέτες εγκατέλειψαν τρέχοντας την Τράπεζα της Καμπούλ, όταν ακούστηκε ότι επίκειται η κατάρρευσή της λόγω επισφαλών δανείων. «Οι επικριτές μου είναι ληστές» είπε αγανακτισμένος ο Καρζάι, που παραλλήλισε τη σύλληψη ενός διεφθαρμένου αξιωματούχου του προεδρικού μεγάρου με «σοβιετική» τακτική.
Ούτε καν οι πρόεδροι Νγκο Ντιμ Ντιέμ και Νγκουγιέν Βαν Θιέου του Νοτίου Βιετνάμ δεν ήταν τόσο εύθικτοι στην κριτική. Αυτή είναι όμως η ισχύς της αδυναμίας. Το Αφγανιστάν είναι τόσο επισφαλές, που ο Καρζάι προφανώς υποθέτει ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν άλλη εναλλακτική λύση από τον ίδιο.
Από μελέτη που εκπονήθηκε με συμμετοχή στρατιωτικών, προκύπτει ότι η συμμαχία μας με την κυβέρνηση Καρζάι υπονομεύει τις προσπάθειες για τη σταθεροποίηση των επαρχιών του Κανταχάρ και του Χελμάντ, τα δύο βασικά πεδία των μαχών. Η μελέτη συνοψίζει σφυγμομετρήσεις και ερωτηματολόγια που πραγματοποιήθηκαν τον Ιούνιο σε δείγμα 552 ανδρών στις δύο επαρχίες από το Διεθνές Συμβούλιο Ασφαλείας και Ανάπτυξης και από την πρόεδρό του Νορίν Μακ Ντόναλντ.
Οι αριθμοί, αν και όχι αυστηρά επιστημονικοί, συνθέτουν ένα κατάλογο κακών ειδήσεων. Το 70% των ερωτηθέντων είπαν ότι οι αξιωματούχοι της αφγανικής κυβέρνησης στην περιοχή τους κερδίζουν χρήματα από το λαθρεμπόριο ναρκωτικών. Το 64% είπε ότι οι αξιωματούχοι αυτοί έχουν διασυνδέσεις με την εξέγερση. Το 74% δυσκολεύεται να θρέψει την οικογένειά του.
Τελικώς, η συμμαχία υπό την αμερικανική ηγεσία προσπαθεί να διευθετήσει τα προβλήματα κακοδιαχείρισης και κακής διακυβέρνησης; Οχι, σύμφωνα με τους κατοίκους του Χελμάντ και του Κανταχάρ. Το 68% είπε ότι οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ δεν προστατεύουν τους εγχώριους πληθυσμούς. Το 70% είπε ότι οι στρατιωτικές επιχειρήσεις στην περιοχή τους είναι επιζήμιες για τον αφγανικό λαό. Στη Μάρτζα, όπου οι ΗΠΑ διεξήγαγαν την πολυδιαφημισμένη εκστρατεία τους τον Φεβρουάριο, το 99% είπε ότι τέτοιες στρατιωτικές επιχειρήσεις είναι επιβλαβείς.
Συμπέρασμα: Οσο πιο σκληρά πολεμά ο αμερικανικός στρατός για να εδραιώσει την κυβέρνηση Καρζάι στις περιοχές αυτές του Νότου, τόσο πιο αντιπαθής φαίνεται να γίνεται στον πληθυσμό. Το πρόβλημα πρέπει να διευθετηθεί με κάποιο τρόπο. (Ρώτησα τον Ντέιβιντ Πετρέους, τον Αμερικανό διοικητή, για τη μελέτη αυτή. Μου είπε ότι την είχε υπόψη, αλλά επισήμανε τον μικρό αριθμό του δείγματος των σφυγμομετρήσεων.)
Μια άλλη μελέτη φωτίζει το άλλο αδύνατο σημείο της αμερικανικής στρατηγικής, δηλαδή το σχέδιο για τη συγκρότηση αφγανικού εθνικού στρατού και αστυνομίας 306.000 ανδρών.
Οπως μου επισήμανε ο αντιστράτηγος Γουίλιαμ Κάλντγουελ, που ανέλαβε πρόσφατα την εκπαίδευση στην Καμπούλ, τον περασμένο Σεπτέμβριο, ενώ οι διοικητές μελετούσαν τη στρατηγική για την εκπαίδευση, ο αφγανικός στρατός συρρικνωνόταν από τις λιποταξίες. Ο Κάλντγουελ αύξησε τους μισθούς κυρίως στη διάσημη για τη διαφθορά αστυνομία, ώστε να κερδίζουν σχεδόν όσα οι μαχητές των Ταλιμπάν. Το αποτέλεσμα ήταν ότι οι διαρροές σταμάτησαν κυρίως στις εθνικές δυνάμεις ασφαλείας και από 100% τον περασμένο Δεκέμβριο μειώθηκαν στο 25% τον Μάρτιο. Ομως, τον Ιούλιο αυξήθηκαν πάλι στο 50%.
Η φθορά επέρχεται τόσο γρήγορα, επειδή οι διεξαγόμενες επιχειρήσεις είναι σκληρές και συνεχείς. Πρόκειται για φαύλο κύκλο. Η αστυνομία πολεμά μακριά από την έδρα της. Συνήθως οι άνδρες χάνουν το ηθικό τους και εγκαταλείπουν. Στρατολογούνται νέοι για να καλύψουν τα κενά και να πάρουν μέρος σε μακρινές αποστολές, που αποθαρρύνονται και αυτοί και φεύγουν, και πάει λέγοντας.
Μια αναθεώρηση της στρατηγικής στο Αφγανιστάν έχει προγραμματισθεί τον Δεκέμβριο. Ο Λευκός Οίκος προτιμά κάποιες βελτιώσεις, αλλά όχι αλλαγή πλεύσης. Καλώς, υπό την προϋπόθεση ότι στο τέλος θα έχουν σαφή εικόνα για το πού βαδίζουν.
«Το δύσκολο δεν είναι και ανέφικτο» συνηθίζει να λέει ο Πετρέους. Ομως και η στρατηγική δεν είναι ογκόλιθος αμετακίνητος. Πρέπει να προσαρμόζεται στις συνθήκες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούνται οι φίλοι που καταθέτουν τις απόψεις τους να χρησιμοποιούν ψευδώνυμο για να διευκολύνεται ο διάλογος. Μηνύματα τα οποία προσβάλλουν τον συγγραφέα του άρθρου, υβριστικά μηνύματα ή μηνύματα εκτός θέματος θα διαγράφονται. Προτιμήστε την ελληνική γλώσσα αντί για greeklish.