Του David Sanger
The New York Times
Σε τριπλό παιγνίδι ενεπλάκη αυτή την εβδομάδα ο πρόεδρος Ομπάμα, ένα παιγνίδι στο οποίο απέτυχαν οι προκάτοχοι του τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Θα επιδιώξει ταυτόχρονη πρόοδο στα πλέον περίπλοκα και βίαια προβλήματα που ταλανίζουν την Μέση Ανατολή – την συμφωνία ειρήνευσης Ισραήλ-Παλαιστινίων, το Ιράκ και το Ιράν – με την ελπίδα να δημιουργήσει μία δυναμική σε μια περιοχή όπου η αποτυχία είναι κάτι το σύνηθες.
Η ιστορία ωστόσο καταδεικνύει ότι οι πιθανότητες είναι εναντίον του. Αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου, επιδιώκοντας να ανακοινώσουν την επίτευξη απτής προόδου, καθόνχρονο ο κ. Ομπάμα αντιμετωπίζει τεράστιες προκλήσεις στο εσωτερικό, υποστηρίζουν ότι ο πρόεδρος έχει μεταβάλει το πολιτικό κλίμα και διατηρεί την καλύτερη ευκαιρία εδώ και χρόνια να πετύχει θετικά και αλληλοσυνδεόμενα αποτελέσματα.
Όταν ο πρόεδρος Κλίντον ακολούθησε παρόμοια στρατηγική, είχε υποστηρίξει ότι μία συνολική συμφωνία Ισραηλινών-Παλαιστινίων θα διευκόλυνε τα Αραβικά κράτη να μετάσχουν στον περιορισμό του Ιράν και του Σάνταμ Χουσέιν του Ιράκ. Το αποτέλεσμα ήταν το αντίθετο. Με την κατάρρευση μίας από τις προσπάθειες, κατέρρευσαν και οι άλλες δύο.
Ένα μήνα πριν εισβάλει στο Ιράκ, ο πρόεδρος Μπους είχε επίσης υποστηρίξει ότι η ανατροπή του Σάνταμ Χουσέιν θα αποτελούσε «εμπνευσμένο παράδειγμα ελευθερίας και για άλλα έθνη στην περιοχή», γεγονός που θα οδηγούσε τα Αραβικά κράτη «να υποστηρίξουν την δημιουργία μίας ειρηνικής και δημοκρατικής Παλαιστίνης, στέλνοντας ταυτόχρονα μήνυμα ειρηνικής συμβίωσης με το Ισραήλ.» Αντ’ αυτού, το Ιράκ παραδόθηκε στις φλόγες και οι ελπίδες για ειρήνη εξανεμίστηκαν. Το Ιράν από πλευράς του επιτάχυνε τις πυρηνικές του επιδιώξεις.
Ενισχυμένος ο Ομπάμα
Το επιχείρημα του κ. Ομπάμα είναι πιο ξεκάθαρο όσον αφορά την σχέση και την σύνδεση των τριών ακανθωδών ζητημάτων. Παρόλο που η συλλογιστική του εμπεριέχει στοιχεία που καθοδηγούσαν την πολιτική των προκατόχων του, εντούτοις υπάρχουν ορισμένες κρίσιμες διαφορές, και η επιτυχία ή η αποτυχία του εγχειρήματος θα καθορίσει πόσο σημαντικές θα αποδειχθούν. Αυτές εστιάζονται στο ότι υπάρχουν πλέον απτές αποδείξεις πως οι Ηνωμένες Πολιτείες αποχωρούν όντως από το Ιράκ, το Ιράν έχει να αντιμετωπίσει ακόμη σκληρότερες κυρώσεις και στην Δυτική Όχθη παίρνει σάρκα και οστά μία λειτουργική κυβέρνηση.
Το κύριο πρόβλημα είναι ότι η επιτυχία δεν είναι εκ των προτέρων διασφαλισμένη σε κανένα από τα τρία μέτωπα, ενώ ταυτόχρονα η δυναμική μεταξύ τους δεν μπορεί να προβλεφθεί. Όπως δήλωσε ο Μάρτιν Ίντικ, πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στο Ισραήλ και σήμερα διευθυντής εξωτερικής πολιτικής στο Ινστιτούτο Brookings «είναι δύσκολο να υποστηριχθεί ότι η πρόοδος στην ειρηνευτική διαδικασία θα επιλύσει την πολιτική στασιμότητα στο Ιράκ ή θα αναγκάσει τους Ιρανούς να αναθεωρήσουν το πυρηνικό τους πρόγραμμα. Ενδεχόμενη ωστόσο επιτυχία θα οδηγήσει στην απομόνωση του Ιράν και στην αμφισβήτηση των επιδιώξεων του για ηγεμόνευση της περιοχής.»
Θετικά μηνύματα από το Ιράκ
Είναι στο Ιράκ, έναν πόλεμο που ο κ. Ομπάμα διακήρυξε ότι θα τερματίσει, όπου υποστηρίζει ότι επιτεύχθηκε πρόοδος. Παρά το ότι οι Ιρακινοί πολιτικοί δεν έχουν ακόμη συμφωνήσει στον καταρτισμό κυβέρνησης, ενώ ταυτόχρονα εντάθηκαν οι αιματηρές επιθέσεις, η βία έχει περιοριστεί αισθητά. Παράλληλα ο τερματισμός των στρατιωτικών επιχειρήσεων πραγματοποιήθηκε αρκετά πριν την καθορισμένη ημερομηνία. «Είναι ξεκάθαρο ότι στο Ιράκ βρίσκεται σε εξέλιξη μία γνήσια πολιτική διαδικασία» δήλωσε ο Ντένις Ρος, ανώτατος σύμβουλος του κ. Ομπάμα για την Μέση Ανατολή.
Παρόλα αυτά ο κ. Ομπάμα είναι διστακτικός στο να διακηρύξει οτιδήποτε που θα παρέπεμπε σε νίκη, τονίζοντας στο διάγγελμα του προς το έθνος ότι «απομένει σκληρή δουλειά». Το ερώτημα είναι αν ο Αμερικανικός λαός θα εξακολουθήσει να γίνεται μάρτυρας της διάθεσης πρόσθετων κονδυλίων και της απώλειας ζωών, με τους Ιρακινούς πολιτικούς να συνεχίζουν να διαφωνούν.
Την ίδια στιγμή οι Ιρανοί έχουν τους τελευταίους μήνες γίνει μάρτυρες ότι ο κ. Ομπάμα μπορεί ταυτόχρονα με την ενασχόληση του με καίρια θέματα εσωτερικής πολιτικής, να επιμείνει στην εξεύρεση νέων τρόπων για σκλήρυνση της στάσης του, στοιχείο που χαρακτηρίζει και αυτό την στρατηγική του. Απόδειξη τούτου είναι η δημιουργία των προϋποθέσεων για την προώθηση νέου πακέτου σκληρότερων κυρώσεων, με την υποστήριξη της Ευρώπης, της Ιαπωνίας, της Αυστραλίας και ορισμένων αραβικών κρατών.
Κλειδί το Ιράν
«Υπάρχει πλέον μία δυναμική» επισήμανε ο κ. Ρος, τονίζοντας ότι για πρώτη φορά Ιρανοί αξιωματούχοι άρχισαν να στέλνουν μηνύματα για επανέναρξη των συνομιλιών με την δύση. Ωστόσο λίγοι είναι εκείνοι που πιστεύουν ότι η τιμωρία θα αναγκάσει το Ιράν να εγκαταλείψει το πρόγραμμα εμπλουτισμού ουρανίου. Αντίθετα πιστεύουν ότι η Τεχεράνη θα απαντήσει επισπεύδοντας το. Υπάρχει επίσης η πιθανότητα, ορισμένοι υποστηρίζουν η δυνατότητα, το Ιράν να πράξει ότι είναι δυνατόν ώστε να οδηγηθούν σε αποτυχία οι απευθείας συνομιλίες Ισραήλ-Παλαιστινίων που άρχισαν στην Ουάσιγκτον.
Παρόλα αυτά οι σύμβουλοι του κ. Ομπάμα υποστηρίζουν ότι ποτέ πριν οι συνθήκες δεν ήταν τόσο καλές για τις απευθείας συνομιλίες. Οι επιθέσεις εναντίον του Ισραήλ μειώθηκαν ενώ η κυβέρνηση του Μαχμούτ Αμπάς προωθεί την δημιουργία υποδομής, την αστυνόμευση και την βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης στη Δυτική Όχθη. Ωστόσο πολλοί αναλυτές είναι απαισιόδοξοι ότι καμία πλευρά δεν είναι διατεθειμένη να προβεί στις απαραίτητες θυσίες για επίτευξη του τελικού στόχου των δύο κρατών.
Το καίριο ερώτημα είναι κατά πόσον η αποχώρηση της Αμερικής από το Ιράκ και η εκ νέου εμπλοκή του Λευκού Οίκου στην ειρηνευτική διαδικασία, θα είναι αρκετή. «Σε κανένα από αυτά τα ζητήματα δεν επιτεύχθηκε ουσιαστικό αποτέλεσμα» δήλωσε ο κ. Ρος, τονίζοντας ωστόσο ότι «τώρα υπάρχει η δυνατότητα και η αναγκαία δυναμική για ουσιαστική πρόοδο.»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούνται οι φίλοι που καταθέτουν τις απόψεις τους να χρησιμοποιούν ψευδώνυμο για να διευκολύνεται ο διάλογος. Μηνύματα τα οποία προσβάλλουν τον συγγραφέα του άρθρου, υβριστικά μηνύματα ή μηνύματα εκτός θέματος θα διαγράφονται. Προτιμήστε την ελληνική γλώσσα αντί για greeklish.