Πετρέλαιο και ισορροπίες στη Ρωσία

Του Andrew E. Kramer
The New York Times

Μία ημέρα μετά την υπογραφή στρατηγικής συμμαχίας μεταξύ του αμερικανικού πετρελαϊκού κολοσσού Exxon και του κρατικού μονοπωλίου πετρελαίου της Ρωσίας, πράκτορες της αστυνομίας στη Μόσχα έδειξαν με τον πλέον σαφή τρόπο τι παθαίνουν οι ξένες ενεργειακές εταιρείες που δεν τα πάνε καλά με το Κρεμλίνο.

Ρωσική νοοτροπία
Κομάντος των αρχών ασφαλείας, οπλισμένοι με αυτόματα, εισέβαλαν στα γραφεία της βρετανικής BP την περασμένη εβδομάδα, σε έναν από τους καθιερωμένους πλέον ένοπλους ελέγχους πολυτελών γραφείων, οι οποίοι είναι τόσο κοινοί πια εδώ στη Ρωσία, ώστε να έχουν και «παρατσούκλι»: μασκαρεμένη παράσταση τους ονομάζουν, επειδή οι πράκτορες συνήθως φορούν μάσκες που καλύπτουν ολόκληρο το πρόσωπο, αν και στην περίπτωση της ΒΡ λέγεται ότι εισέβαλαν στα γραφεία της με ακάλυπτα πρόσωπα. Είτε οι Ρώσοι ήθελαν να στείλουν μήνυμα είτε όχι, το επεισόδιο δεν πέρασε απαρατήρητο από την Exxon, η οποία αντιλαμβάνεται ότι όταν συναλλάσσεται με τον κρατικοδίαιτο επιχειρηματικό κόσμο του πρωθυπουργού Βλαντιμίρ Πούτιν, τα πράγματα είναι διαφορετικά απ’ ό, τι στο Τέξας.

Ο Μάθιου Λασόβ, διευθυντής ερευνών στη Frontier Strategy Group, μία εταιρεία συμβούλων επιχειρήσεων που εξειδικεύεται στην παροχή υπηρεσιών σε εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον αναπτυσσόμενο κόσμο, σχολιάζει ότι «είμαι σίγουρος πως το περιστατικό θα έκανε την Exxon να νιώσει πολύ άβολα για τη συμφωνία που υπέγραψε». Η ίδια η Exxon, αρνήθηκε, διά του εκπροσώπου Tύπου της, να σχολιάσει την υπόθεση. Κατά τη διάρκεια της μακράς δραστηριοποίησής της στη Ρωσία, η ΒΡ ήλθε τόσο πολλές φορές αντιμέτωπη με εφόδους της αστυνομίας, ώστε η μετοχή της να ανεβοκατεβαίνει ανάλογα με την πορεία των ελέγχων και τις τυχόν συλλήψεις υπαλλήλων της. Από τη συνολική παραγωγή της εταιρείας όμως σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο, το ένα τέταρτο εξορύσσεται στη Ρωσία, περίπου δηλαδή το ίδιο ποσοστό με τα πεδία που εκμεταλλεύεται η ΒΡ στην Αλάσκα και στον Κόλπο του Μεξικό.

Μέχρι σήμερα, η δραστηριοποίηση της Exxon στη Ρωσία δεν ήταν έντονη. Αλλά αυτό είναι κάτι που θα μπορούσε να αλλάξει, με βάση το μνημόνιο συνεργασίας που υπέγραψε με τη ρωσική εταιρεία Rosneft, για την εκμετάλλευση του ρωσικού τομέα του Αρκτικού Ωκεανού και της Μαύρης Θάλασσας. Σε αντάλλαγμα, η Rosneft θα αποκτήσει πρόσβαση στις δραστηριότητες της Exxon, συμπεριλαμβανομένων και πεδίων στο Τέξας και στον Κόλπο του Μεξικού.

«Συνέταιρε, προσοχή» ήταν ο τίτλος ενημερωτικού σημειώματος που έστειλε την Τετάρτη στους πελάτες της η εταιρεία εκτίμησης κινδύνων Eurasia, σχολιάζοντας το συγκεκριμένο ζήτημα. «Το πολιτικό παιχνίδι που παίζεται στον ενεργειακό τομέα της Ρωσίας παραμένει επικίνδυνο, όπως αποδείχθηκε από την έφοδο στα γραφεία της ΒΡ στη Μόσχα», αναφέρει το σημείωμα και συμπληρώνει ότι «η Exxon μπλέκεται πλέον για τα καλά σε αυτό το παιχνίδι για πολλά ακόμη χρόνια».

Μήνυση
Η έφοδος της περασμένης εβδομάδος έγινε με αφορμή μήνυση που κατέθεσαν μέτοχοι της μειοψηφίας στη μεικτή θυγατρική που διατηρεί η εταιρεία στη Ρωσία, την ΤΝΚ-ΒΡ. Υποστηρίζουν ότι ζημιώθηκαν οικονομικά, λόγω της άρσης της συμφωνίας που είχε υπογράψει πριν από μερικούς μήνες η ΤΝΚ-ΒΡ με τη Rosneft. Το μπέρδεμα έπληξε επικοινωνιακά και τον κ. Πούτιν, ο οποίος είχε ευλογήσει τη συνεργασία ΒΡ - Rosneft. Δικαστήριο της πόλης Τιουμέν στη Σιβηρία είχε, όπως φαίνεται, δώσει το «πράσινο φως» για να διεξαχθεί έλεγχος στα γραφεία της εταιρείας για την εύρεση εγγράφων που θα χρειαστούν για την εκδίκαση της υπόθεσης. Εγγράφων τα οποία, πάντως, η ΒΡ είχε ειδοποιήσει ήδη ότι θα παραδώσει στο δικαστήριο, σύμφωνα με νομικό της σύμβουλο.

Οι άνδρες που εισέβαλαν στα γραφεία της εταιρείας, στον 17ο και τον 18ο όροφο ενός ουρανοξύστη στην πλατεία Λότε της Μόσχας, φορούσαν στολές τύπου καταδρομέων και σύμφωνα με τους υπαλλήλους της ΒΡ, φορούσαν οπλόσημα που έγραφαν «ειδικές δυνάμεις».