Υπέρ και κατά μιας απόφασης

Η στρατηγική του Αμερικανού προέδρου

Tου David Ignatius - Aρθρογράφου της Washington Post

Επί μήνες ο πρόεδρος Ομπάμα συζητούσε τη στρατηγική του για το Αφγανιστάν. Οταν ήλθε η ώρα να εξηγήσει σε τι συνίσταται αυτή, ήταν ψύχραιμος και αναλυτικός, σχεδόν γαλήνιος, γνωρίζοντας ότι η πολιτική που επέλεξε θα δεχθεί επίθεση από όλες τις πλευρές.

«Εχω πλήρη επίγνωση ότι η πολιτική μου είναι αντιλαϊκή. Οχι μόνο δεν αρέσει στους πολλούς, αλλά έχει τη λιγότερη απήχηση στο ίδιο μου το κόμμα. Αυτό όμως δεν επηρεάζει τις αποφάσεις μου», είπε ο πρόεδρος σε μικρή ομάδα αρθρογράφων, στη διάρκεια γεύματος στη βιβλιοθήκη του Λευκού Οίκου. Στα ράφια ολόγυρά του ξεχώριζαν βιβλία με τις δοκιμασίες και τους θριάμβους των προκατόχων του, που διεξήγαγαν πολέμους με επιπτώσεις ενίοτε οδυνηρές. Αυτός ο πρόεδρος, όμως, δεν αγωνιά, τουλάχιστον δημοσίως.

Η λεπτομερειακή παρουσίαση της νέας στρατηγικής ήταν συνοπτική και ακριβής. Δεν έκανε λόγο για νίκη, δεν ύψωσε καθόλου τη φωνή του. Δεν προσπάθησε να συγκαλύψει το αίμα και την οδύνη του πεδίου της μάχης ή την πικρή μοναξιά που περιβάλλει όποιον διοικεί. Παρέμεινε ο «Ομπάμα χωρίς δράμα» παίρνοντας την πιο δύσκολη ίσως απόφαση της προεδρίας του, απόφαση με άγνωστες συνέπειες.


Ο Ομπάμα πήρε τη σωστή απόφαση, τουλάχιστον κατά την άποψή μου. Η μόνη ανθεκτική στρατηγική εξόδου από το Αφγανιστάν έχει ηχηρό σημείο εκκίνησης, αρχίζει δηλαδή με την αποστολή επιπλέον 30.000 στρατιωτών, που θα αναλάβουν την ασφάλεια των μεγάλων πληθυσμιακών κέντρων, ώστε στη συνέχεια ο έλεγχος να μεταβιβαστεί στον αφγανικό στρατό και τις αφγανικές δυνάμεις ασφαλείας. Πυρήνας της στρατηγικής του είναι η διαδικασία μεταβίβασης, που αρχίζει τον Ιούλιο του 2011.

Οι στρατιωτικοί διοικητές δείχνουν ικανοποιημένοι με την απόφαση του προέδρου, αν και θα ήθελαν να μην είχε τόσο καθυστερήσει. Ακόμη πιο ικανοποιημένος δείχνει ο ναύαρχος Μακ Μάλεν, αρχηγός του Μεικτού Γενικού Επιτελείου των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων, επειδή ο Ομπάμα αποφάσισε να επισπεύσει την αποστολή ενισχύσεων κατά έξι μήνες, νωρίτερα δηλαδή και από την προθεσμία που είχε ζητήσει ο στρατηγός Στάνλεϊ Μακ Κρίσταλ. «Με την εσπευσμένη ανάπτυξη του στρατού, ο Μακ Κρίσταλ θα έχει στη διάθεσή του δυνάμεις επαρκείς για να τις ρίξει στη μάχη το ταχύτερο, έτσι ώστε να έχει το πρώτο χέρι», έλεγε ένας ανώτερος αξιωματικός του αμερικανικού στρατού.

Από πολιτική άποψη όμως, η στρατηγική αυτή για το Αφγανιστάν εμπεριέχει μια πτυχή δυσάρεστη σε όλους. Οι Δημοκρατικοί θα οργιστούν επειδή ο πρόεδρος κλιμακώνει ένα δαπανηρό πόλεμο, ενώ, εν προκειμένω, κύρια προτεραιότητά του έπρεπε να είναι η οικονομία. Οι Ρεπουμπλικανοί θα διαμαρτυρηθούν, διότι θέτοντας προθεσμία 18 μηνών για την αποχώρηση των στρατευμάτων, είναι σαν να διαμηνύει στους Ταλιμπάν ότι εάν είναι υπομονετικοί, μπορούν να νικήσουν.

Ο Ομπάμα επέμεινε την Τρίτη ότι, τηρουμένων των αναλογιών και των συγκυριών, αυτή είναι η καλύτερη διαθέσιμη επιλογή. «Τίποτε δεν είναι εύκολο. Εννοώ ότι είμαστε υποχρεωμένοι να επιλέξουμε από ενα «μενού» επιλογών, που κάθε άλλο παρά ιδανικές θεωρούνται.

Εχει λεχθεί άπειρες φορές ότι ο πόλεμος στο Αφγανιστάν είναι το Βιετνάμ του Ομπάμα. Εκείνος όμως απορρίπτει τον παραλληλισμό. Ποτέ οι Βιετναμέζοι δεν σκότωσαν 3.000 ανθρώπους στην Αμερική, όπως έκανε η Αλ Κάιντα. Πέραν αυτού η Αμερική δεν πολεμά εναντίον ενός εθνικιστικού κινήματος στο Αφγανιστάν, ούτε ο πρόεδρος έχει υποσχεθεί επ’ αόριστον δέσμευση.

«Ο ισχυρισμός ότι πρόκειται για μια εξαιρετικά απομακρυσμένη χώρα, που δεν έχει καμία σχέση με μας, αποτελεί εσφαλμένη εκτίμηση καταστάσεων», είπε στους αρθρογράφους. Συμφωνώ μαζί του, το Αφγανιστάν είναι εξαιρετικά σημαντικό για την ασφάλεια και τα ζωτικά συμφέροντα των ΗΠΑ. Δύσκολα θα πεισθούν όμως πολλοί Δημοκρατικοί στη Βουλή των Αντιπροσώπων.

Το σημαντικότερο ερώτημα ως προς τη στρατηγική του Ομπάμα δεν έχει σχέση με την πολιτική, αλλά με πρακτικά ζητήματα. «Θα επιτύχει άραγε;» είναι ένα ερώτημα. Ο ίδιος αποκλιμάκωσε την επιτυχία εστιάζοντας την προσοχή του στη δυνατότητα μεταβίβασης του ελέγχου στους Αφγανούς. Μοιάζει να ενδιαφέρεται ελάχιστα για τις μεγάλες ιδέες που έχουν να κάνουν με την καταστολή της εξέγερσης και επιμένει ότι θα αποφύγει να δεσμευτεί υπέρ της «οικοδόμησης έθνους» στο Αφγανιστάν. Ισως έτσι θα είναι πιο εύκολο να επικαλεστεί «αρκετά θετική έκβαση», αν όχι νίκη, τον Ιούλιο του 2011.

Οταν ρώτησα τον Ομπάμα μήπως εν τέλει οι Ταλιμπάν δεν περιμένουν με δεμένα τα χέρια να φύγουν οι Αμερικανοί, ήταν απορριπτικός. «Αυτό είναι επιχείρημα, στο οποίο δεν αποδίδω σημασία, επειδή εάν συμμορφωθεί κανείς προς τη λογική του, δεν θα φύγει ποτέ. Ετσι δεν είναι; Δηλαδή είναι σαν να αποδεχόμαστε εξ ορισμού ότι το Αφγανιστάν θα είναι επ’ άπειρον αμερικανικό προτεκτοράτο», είπε.

Ο Ομπάμα πιστεύει ότι θέτοντας προθεσμίες, θα εξαναγκάσει τους Αφγανούς να δραστηριοποιηθούν. Αυτή ακριβώς η πτυχή της στρατηγικής του, εμένα μου φαίνεται η πιο επισφαλής. Ειδοποιεί τον εχθρό ότι θα αρχίσει να αποχωρεί σε συγκεκριμένη ημερομηνία, ειδοποιεί τον σύμμαχό του να είναι έτοιμος να αναλάβει τις ευθύνες του, τότε ή κάποτε. Το αδύνατο σημείο μιας κατά τα άλλα αξιοθαύμαστης απόφασης είναι η πλάνη ότι γινόμαστε πιο δυνατοί, προαναγγέλλοντας τα σχέδιά μας.

Πηγή: http://news.kathimerini.gr