Των Beat Balzli, Alexander Jung and Bernhard Zand
DER SPIEGEL
Στη Μέση Ανατολή, η περίοδος πριν από την Γιορτή των Θυσιών, δεν διαφέρει κατά πολύ από τις τελευταίες ημέρες πριν από τα Χριστούγεννα. Οι θεοσεβούμενοι στρέφονται στην θρησκευτική περισυλλογή, ενώ άλλοι προσβλέπουν σε διακοπές. Στο Ντουμπάι, σχολεία, επιχειρήσεις και κυβερνητικά τμήματα έκλεισαν για περισσότερο από μία εβδομάδα, ενώ οι ξένοι εργαζόμενοι ταξίδευσαν προς Ινδία, Ευρώπη και Σεϋχέλλες. Αντίθετα οι αυτόχθονες, όσοι φυσικά δεν όδευσαν προς την Μέκκα, οδήγησαν στην έρημο για να γιορτάσουν. Όλα θα κυλούσαν φυσιολογικά, αν η κρατική επενδυτική εταιρεία Dubai World δεν προχωρούσε σε μία μικρή ανακοίνωση.
«Η Dubai World, σκοπεύει να ζητήσει από τους πιστωτές της να παγώσουν τις απαιτήσεις τους και να παρατείνουν την περίοδο αποπληρωμής των δανείων τουλάχιστον μέχρι τις 30 Μαΐου του 2010». Μια ανακοίνωση, η οποία στην ουσία καλεί τις διεθνείς αγορές να αναμένουν υπομονετικά για την αποπληρωμή των €2.3 δισεκατομμυρίων Ευρώ που παραχωρήθηκαν στην θυγατρική κτηματική εταιρεία Nakheel. Για τους τραπεζίτες ωστόσο η ανακοίνωση δεν ήταν τίποτα άλλο από μια αγωνιώδη κραυγή για βοήθεια, η οποία κατέλαβε εξ απροόπτου αρκετούς επενδυτές.
«Σκάστε»
Στις αρχές Νοεμβρίου, ο «άρχων» του εμιράτου Σείχης Μοχάμετ αλ Μακτούμ, επέμεινε ότι το Ντουμπάι και οι κρατικές επιχειρήσεις βρίσκονταν σε καλή κατάσταση. Είχε μάλιστα τονίσει εμφαντικά ότι όσοι υποστηρίζουν το αντίθετο, θα πρέπει «να σκάσουν».
Το αίτημα για παράταση στην αποπληρωμή των δανείων προκάλεσε σοκ σε ολόκληρη την Αραβική Χερσόνησο και πυροδότησε έντονες ανησυχίες σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι τιμές των μετοχών στην Ασία και την Ευρώπη κατολίσθησαν, ενώ το Χρηματιστήριο του Ντουπάι παρουσίασε απώλειες 7% και το αντίστοιχο του Άμπου Ντάπι 8%.
Ανήσυχοι Επενδυτές
Τα προβλήματα στον Κόλπο ανησυχούν έντονα και την επιχειρηματική κοινότητα, αφού Αραβικά ταμεία έχουν επενδύσει σε αρκετούς μεγάλους Γερμανικούς οργανισμούς. Ο φόβος εδράζεται στο ότι τα χρήματα θα αποσυρθούν ώστε να ενισχυθεί το Ντουμπάι.
Την ίδια στιγμή, έντονες ανησυχίες για την φερεγγυότητα του εμιράτου εκφράζουν και όσοι ξένοι επενδυτές δραστηριοποιήθηκαν στο Ντουμπάι. Πολλοί φοβούνται μάλιστα ότι αν η κρατική εταιρεία Dubai World χρεοκοπήσει, οι επιπτώσεις θα είναι αισθητές και σε αρκετές άλλες Αραβικές χώρες, ίσως ακόμη και στις οικονομίες δυτικών κρατών.
Ειδικότερα όσον αφορά τις τράπεζες αυτές θα πληγούν τα μέγιστα. Οι πιστωτές της Dubai World είναι περίπου 70, περιλαμβανομένων μεγάλων Βρετανικών, Γερμανικών και Αραβικών οργανισμών. Σύμφωνα με στοιχεία της Γερμανικής Κεντρικής Τράπεζας, Γερμανικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έχουν επενδύσει στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα συνολικά €3.7 δισεκατομμύρια.
Η κρίση επιστρέφει εκδικούμενη
Ανήσυχοι οι επενδυτές διερωτώνται πλέον αν το Ντουμπάι θα είναι μία μεμονωμένη περίπτωση ή αν και άλλες χώρες θα βρεθούν στην ίδια μοίρα. Ο όρος «εθνική χρεοκοπία» επανεμφανίστηκε και το ερώτημα είναι αν τα χειρότερα έχουν παρέλθει, ή αν επίκεινται.
Η κρίση στο Ντουπάι κατέρριψε και την επικρατούσα αντίληψη ότι ένας Άραβας ηγέτης μπορεί να οραματιστεί μια οικονομική άνθηση, από το σχεδόν τίποτα. Ο Σείχης Μοχάμετ οικοδόμησε έναν λαμπερό παραμυθένιο κόσμο από πανάκριβα υπερπολυτελή ξενοδοχεία, εμπορικά κέντρα και εκατοντάδες ουρανοξύστες, τα πλείστα εκ των οποίων έβριθαν παρακμής.
Οι συμβατικοί νόμοι περί επιχειρήσεων δεν εφαρμόζονταν, με αποτέλεσμα οι οικιστικές αναπτύξεις να πωλούνται προτού καν ολοκληρωθούν, αρκετές φορές σε πολλούς αγοραστές, και με προκαταβολή μόνο το 10%, δημιουργώντας έτσι τεράστια κέρδη για τους κερδοσκόπους. Η φούσκα, συντηρείτο με κεφάλαια από επενδυτές από ολόκληρο τον κόσμο. Για να γίνει το όραμα πραγματικότητα, το εμιράτο δανείστηκε περίπου €53 δισεκατομμύρια, από τα οποία τα €33 δισεκατομμύρια θα πρέπει να αποπληρωθούν ως το 2013, κάτι που κρίνεται από εξαιρετικά δύσκολο ως αδύνατο.
Καταρρέουσες Τιμές
Οι τιμές των ακινήτων έχουν καταρρεύσει, χάνοντας μέχρι και 50% της αξίας τους σε έναν μόλις χρόνο. Ωστόσο καθημερινά κτίζονται βίλες και διαμερίσματα, τα οποία όμως είναι πλέον κενά. Η φράση «Ενοικιάζεται» απαντάται παντού, ενώ το 2011, το Ντουμπάι του ενάμισυ εκατομμυρίου κατοίκων, θα διαθέτει περισσότερα διαθέσιμα γραφεία από την 10 φορές μεγαλύτερη Σαγκάη.
Μέρος αυτής της μεγαλομανίας χρηματοδότησαν, χωρίς να ερωτηθούν, οι εγχώριες τράπεζες, οι οποίες κατάντησαν «ο πρόσθετος βραχίονας της κυβέρνησης». Την ίδια στιγμή κανείς δεν τολμούσε να αμφισβητήσει την φερεγγυότητα των κρατικών εταιρειών.
Όσον αφορά την κοινή γνώμη αυτή τελούσε σε άγνοια, ενώ μέχρι πρότινος το κλίμα ήταν θετικό. Στοιχεία έδειχναν ότι το Ντουμπάι είχε καταφέρει να αντιμετωπίσει την χρηματοπιστωτική κρίση, ενώ αύξηση κατεγράφετο στις αφίξεις επιβατών και τις εισαγωγές αγαθών.
Τέρμα στις εξαγορές;
Οι κάτοικοι του εμιράτου προσβλέπουν πλέον για βοήθεια στο πετρελαιοπαραγωγό Άμπου Ντάμπι, το οποίο στις αρχές του χρόνου είχε προχωρήσει στην παραχώρηση δανείου €20 δισεκατομμυρίων. Ωστόσο όπως εκτιμά ο τραπεζίτης Μπέρνχαρτ Σόλετερ, «το Άμπου Ντάμπι αποφάσισε να τραβήξει τα λουριά, απηυδισμένο από την ανάληψη της ευθύνης για λογαριασμό του Ντουμπάι». Άλλοι τραπεζίτες εκτιμούν ότι η ανακοίνωση της 25ης Νοεμβρίου συνιστά μια προσπάθεια του Ντουμπάι να απειλήσει τον εύπορο γείτονα του, προσπάθεια που απέτυχε παταγωδώς.
Η ανάπτυξη της ερήμου
Τα χρήματα για τις υπερφίαλες αναπτύξεις στο Ντουμπάι δεν προήλθαν μόνο από τον πλούσιο γείτονα, αλλά και από χιλιάδες μικρούς ξένους επενδυτές, που έχουν όλοι πέσει στην ίδια παγίδα. Για χρόνια, οι επενδυτές οραματίζονταν την ραγδαία ανάπτυξη της μητρόπολης της ερήμου, ενώ παρά τις αμφιβολίες που εκφράζονταν, επενδυτικοί οργανισμοί υπόσχονταν εξωπραγματικά κέρδη. Αρκετοί ωστόσο ήταν εκείνοι οι οργανισμοί οι οποίοι δεν έλαβαν καθόλου υπόψιν τις προειδοποιήσεις, με αποτέλεσμα σήμερα επενδυτές να προσφεύγουν στα δικαστήρια, σε μια προσπάθεια να ανακτήσουν τα χρήματα τους, προσπάθεια που δεν συγκεντρώνει μεγάλες πιθανότητες επιτυχίας.
Τέλος Εποχής
Από την περασμένη εβδομάδα, η κατάσταση έχει γίνει ακόμη πιο αβέβαιη. Ωστόσο για τους κατοίκους του εμιράτου είναι πλέον ξεκάθαρο ότι τα χρυσά χρόνια έχουν παρέλθει οριστικά.
Την Τετάρτη 25 Νοεμβρίου, ήταν προγραμματισμένα τα εγκαίνια του μεγαλύτερου ουρανοξύστη στον κόσμο, του Burj Dubai, ύψους 818 μέτρων. Η τελετή έχει αναβληθεί μέχρι νεοτέρας.
The New York Times Syndicate
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούνται οι φίλοι που καταθέτουν τις απόψεις τους να χρησιμοποιούν ψευδώνυμο για να διευκολύνεται ο διάλογος. Μηνύματα τα οποία προσβάλλουν τον συγγραφέα του άρθρου, υβριστικά μηνύματα ή μηνύματα εκτός θέματος θα διαγράφονται. Προτιμήστε την ελληνική γλώσσα αντί για greeklish.