Η παράξενη πορεία του Malcolm X

Του Touré
The New York Times

«Η αύρα του ήταν πάρα πολύ φωτεινή», είπε η ποιήτρια Maya Angelou μετά την πρώτη συνάντησή της με τον Malcolm X. «Η αρσενική δύναμή του με επηρέασε σε σωματικό επίπεδο. Μια καυτή θύελλα φαινόταν να τον περιβάλλει, η οποία όρμησε και σε μένα, κάνοντας το δέρμα μου να σφιχτεί και τους πόρους να κλείσουν». Ο Malcolm X είχε ακριβώς την ίδια επίδραση πάνω στην Αμερική, όπως αυτήν που είχε πάνω στην ποιήτρια. Ο Malcolm X μπήκε στο πετσί του καθενός, είτε υπό την έννοια ότι εισχώρησε στους πόρους μας και άλλαξε τον τρόπο ζωής και σκέψης, είτε υπό την έννοια ότι ενόχλησε ή φόβισε την κόλαση μέσα στην οποία συνηθίσαμε να ζούμε.

Δεν υπάρχει καμία μέση λύση με το Malcolm. Εάν τον μισείτε ή δεν τον πιστεύετε, τότε πρέπει να σκεφτείτε σοβαρά και να του δώσετε άλλη μια ευκαιρία: Οι υπάλληλοι του κράτους που διορίστηκαν για να ελέγχουν τις τηλεφωνικές του συνδιαλέξεις, κατέληγαν πολλές φορές στο να πιστεύουν ότι οι θεωρίες και οι φιλοσοφίες του ήταν λογικές και δίκαιες για την κοινωνία και ότι οι αρμόδιες αρχές επιβολής του νόμου δεν θα έπρεπε να λειτουργούν εναντίον του. Και ενώ οι ιδέες του Malcolm άλλαξαν την Αμερική, το ταξίδι της ζωής του μας έχει γοητεύσει ακόμα περισσότερο.

Ξεκίνησε ως ένας ασήμαντος μικρο-εγκληματίας που έκανε χρήση ναρκωτικών, συνέχισε ως ιερωμένος του Ισλάμ με σημαντική επίδραση και ενεργό πολιτικό στέλεχος και κατέληξε να αναγνωριστεί ως ένας από τους μεγαλύτερους ανθρωπιστές στην ιστορία και να γίνει μάρτυρας. Καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής του, ο Malcolm είχε ανοδική πορεία ως άνθρωπος.

Το βιβλίο που έχει κρατήσει την ιστορία του Malcolm ζωντανή μέσα στις δεκαετίες από τη δολοφονία του το 1965 είναι το «The Autobiography of Malcolm X». Το βιβλίο αυτό έχει αλλάξει αμέτρητες ζωές και έκανε τον Malcolm την κεντρική επιρροή των νέων γενιών που θαυμάζουν τη δύναμή του, το θάρρος του, τη λαμπρότητά του, και το τολμηρό έργο του. Ο Malcolm εξακολουθεί να είναι ο εμπνευστής της νέας γενιάς.

Για μια πληρέστερη και αλουστράριστη - αλλά με έμπνευση - έκδοση της ζωής του Malcolm, υπάρχει το βιβλίο «Malcolm X: A Life of Revolution», από τον Manning Marable. Το βιβλίο είναι προϊόν περισσότερων από 10 ετών εργασίας και έρευνας και επισύρει την προσοχή στις επιστολές και τα ημερολόγια του Malcolm, στα αποτελέσματα της επιτήρησης από το FBI και την Αστυνομία της Νέας Υόρκης και στις συνεντεύξεις με τους συγχρόνους του Malcolm, περιλαμβανομένου του ιερωμένου Louis Farrakhan.

Ο Farrakhan έχει πει ότι ο Malcolm ήταν όπως «τον πατέρα που δεν είχα ποτέ». Η φήμη πριν από την έκδοση του βιβλίου ήταν ότι θα έριχνε φως στο μυστικό ομοφυλοφιλικό παρελθόν του Malcolm. Ωστόσο, πέραν από αυτό, υπάρχουν πολύ περισσότερες λεπτομέρειες στο βιβλίο, το οποίο βουτά βαθιά στη σεξουαλική ζωή του Malcolm.

O Malcolm έκφρασε την οργή εκατομμυρίων μαύρων ενάντια στην φτώχεια, τον ρατσισμό και την αστυνομική βία. Ξεκίνησε από τον μαύρο εθνικισμό, πέρασε στον αντικαπιταλισμό και στράφηκε τελικά προς τον σοσιαλισμό. Εξακολουθεί ακόμα να εμπνέει όλους όσους εναντιώνονται στον ρατσιστικό καπιταλισμό. Η δολοφονία του ξεσήκωσε μια ολόκληρη γενιά που μπήκε στον αγώνα. Ένα εκατομμύριο μαύροι θεωρούσαν τους εαυτούς τους επαναστάτες.