Υπό δοκιμασία το εύθραυστο Συριακό Εθνικό Συμβούλιο

Προβληματισμός από τις δηλώσεις του επικεφαλής του SNC, Μπουρχάν Γκαλιούν

The Economist

Αν η οργάνωση «ομπρέλα» όλων των παρατάξεων της συριακής αντιπολίτευσης, το Συριακό Εθνικό Συμβούλιο (SNC), αναλάμβανε σήμερα την εξουσία, η περιφερειακή δυναμική θα άλλαζε ριζικά. Ο επικεφαλής του SNC, ο καθηγητής της Σορβόννης, Μπουρχάν Γκαλιούν, έχει ήδη ξεκαθαρίσει ότι όταν καταρρεύσει το καθεστώς του Μπασάρ Ασαντ, το ίδιο θα συμβεί και με την «ειδική σχέση» της Συρίας με το Ιράν. Αναπόφευκτα, το τέλος του καθεστώτος θα σηματοδοτήσει και τη ραγδαία επιδείνωση στη σχέση της Συρίας με τη σιιτική Χεζμπολάχ του Λιβάνου.

Είναι γεγονός ότι η στάση του κ. Γκαλιούν μπορεί να ανυψώσει το SNC στα μάτια των εχθρών του προέδρου Ασαντ στο εξωτερικό, ιδιαίτερα σ’ αυτούς εντός Αμερικής που αντιμετωπίζουν τη διένεξη στη Συρία ως μοναδική ευκαιρία απομόνωσης του Ιράν και αλλαγής των ισορροπιών στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Εντούτοις, τα σχόλια του κ. Γκαλιούν δεν άρεσαν σε όλους τους συνεργάτες του. Δεν ήταν, μάλιστα, λίγοι εκείνοι που δεν έκρυψαν τη δυσαρέσκειά τους, κάνοντας λόγο για βεβιασμένες κινήσεις από πλευράς του καθηγητή της Σορβόννης. Δυσφορία προκάλεσαν και οι προσβλητικές για τους Κούρδους δηλώσεις του κ. Γκαλιούν. Υπενθυμίζεται ότι οι Κούρδοι αποτελούν μια από τις μεγαλύτερες μειονότητες στη Συρία.

Σουνίτες

Ολες οι ενδείξεις συνηγορούν ότι ο κ. Γκαλιούν απέχει αρκετά από την εξασφάλιση της επίσημης αναγνώρισής του ως βασικού εκφραστή του συριακού λαού – κάτι αντίστοιχο είχε συμβεί με τον Μουσταφά Αμπντούλ Τζαλίλ, ο οποίος είναι σήμερα ο μεταβατικός πρόεδρος της Λιβύης. Η πλειοψηφία των Σύρων αντικαθεστωτικών είναι σουνίτες μουσουλμάνοι –το 75% των Σύρων είναι σουνίτες–, συνεπώς για να εξασφαλίσει τον τίτλο του εκπροσώπου ολόκληρου του έθνους ο κ. Γκαλιούν πρέπει πρώτα να κερδίσει την εμπιστοσύνη των Αλεβιτών και των χριστιανών που παραδοσιακά στέκονται στο πλευρό των Ασαντ. Παράλληλα, πρέπει να αποδείξει ότι μπορεί να θέσει υπό έλεγχο τον ένοπλο βραχίονα της αντιπολίτευσης, τον Ελεύθερο Συριακό Στρατό (FSA), ο οποίος δείχνει αποφασισμένος να ανατρέψει διά της βίας το καθεστώς Ασαντ.

Με διάρκεια ζωής δύο μόλις μηνών, το SNC είναι ακόμα εύθραυστο. Πολλά από τα μέλη του, τόσο αυτά που παραμένουν επί συριακού εδάφους, όσο και οι εξόριστοι στο εξωτερικό, διαμαρτύρονται ότι η πολιτική του σώματος χαράζεται σε πολλές περιπτώσεις βεβιασμένα. Κάποια μέλη τάσσονται υπέρ μιας εισβολής ξένων δυνάμεων, κάποια άλλα είναι καθέτως αντίθετα. Ορισμένα, δε, δεν κρύβουν την αγανάκτησή τους διότι, όπως τουλάχιστον υποστηρίζουν, «οι ισλαμιστές κυριαρχούν στο SNC». Ο ενθουσιασμός της Τουρκίας για το SNC μπορεί λοιπόν να σχετίζεται με το γεγονός ότι οι ισλαμιστές εκπροσωπούνται κατά τρόπο δυσανάλογο στο εσωτερικό του.

Ο FSA δημιουργεί ήδη σοβαρά προβλήματα στο SNC. Κατά πάσα πιθανότητα ο ένοπλος βραχίονας της αντιπολίτευσης είναι μικρότερος και λιγότερο συμπαγής απ’ ό, τι τον παρουσιάζει ο ηγέτης του, συνταγματάρχης Ριάντ Ασαντ. Ο τελευταίος υποστηρίζει ότι έχει υπό τις διαταγές του 15.000 άνδρες, στην πλειοψηφία τους λιποτάκτες. Τα στρατεύματα του Ριάντ Ασαντ έχουν αποκτήσει αυτοπεποίθηση και πλέον διεξάγουν διαδοχικές επιθέσεις εναντίον σημείων ελέγχων του συριακού στρατού και βάσεις της υπηρεσίας πληροφοριών. Εντούτοις, το SNC επιθυμεί να διατηρήσει η εξέγερση τον φιλειρηνικό της χαρακτήρα και διαρκώς προσπαθεί να θέσει υπό μεγαλύτερο πολιτικό έλεγχο τον FSA. Την περασμένη εβδομάδα, αντιπρόσωποι του SNC και του FSA συναντήθηκαν στην Τουρκία, όπου συμφώνησαν για την ανάγκη περιορισμού των επιθέσεων εις βάρος του συριακού στρατού προκειμένου να μη λάβει η εξέγερση διαστάσεις εμφύλιου πολέμου. Λίγες ημέρες αργότερα, ωστόσο, οι άνδρες του FSA πραγματοποιούσαν σωρεία αιματηρών επιδρομών εις βάρος θέσεων του συριακού στρατού. Οι λιποτάκτες, άλλωστε, δεν κρύβουν ότι θεωρούν «πολύ επιφυλακτικό» το SNC.

Υποστηρικτές

Δυτικοί διπλωμάτες, από την πλευρά τους, χαρακτηρίζουν το SNC «ό, τι καλύτερο υπάρχει αυτήν τη στιγμή», μολονότι παραδέχονται ότι απέχει ακόμα πολύ από το να λάβει την αναγνώριση που είχε δοθεί στο Εθνικό Μεταβατικό Συμβούλιο της Λιβύης (NTC). Προς το παρόν, Τουρκία και Γαλλία είναι οι πλέον ένθερμοι υποστηρικτές του. Δυτικοί, αλλά και Αραβες διπλωμάτες, επίσης, ενθαρρύνουν το SNC να ενωθεί άμεσα με την «αντίπαλη» αντιπολιτευτική ομάδα που εξακολουθεί να δρα στο εσωτερικό της Συρίας. Ο λόγος για την Εθνική Επιτροπή Συντονισμού (NCC), της οποίας ηγείται ο Χασάν Αμντούλ Αζίμ. Ο Αραβικός Σύνδεσμος, πάντως, δείχνει αποφασισμένος να πετύχει την ένωση του SNC με το NCC.

Από τη στιγμή που έλαβε την άνευ προηγουμένου απόφαση να επιβάλει βαρύτατες κυρώσεις εις βάρος μέλους του, ο Αραβικός Σύνδεσμος κρατάει το κλειδί μιας διπλωματικής λύσης. Οι δυτικές κυβερνήσεις, οι οποίες σταδιακά υιοθετούν ολοένα και πιο σκληρά μέτρα κατά του καθεστώτος Ασαντ, ακολουθούν προς το παρόν τις πρωτοβουλίες του Αραβικού Συνδέσμου. Την ίδια στιγμή, Ρωσία και Κίνα εξακολουθούν να μη συναινούν στη λήψη ανάλογων μέτρων μ’ αυτά που είχαν ληφθεί εις βάρος του καθεστώτος Καντάφι.

Ο Ασαντ για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας

Η διεθνής ανθρωπιστική οργάνωση με έδρα τη Νέα Υόρκη, Human Rights Watch (HRW), έδωσε την περασμένη Πέμπτη στη δημοσιότητα τα ονόματα εβδομήντα τεσσάρων αξιωματικών των συριακών ενόπλων δυνάμεων και πολιτικών προσώπων που φέρονται να έχουν διατάξει δολοφονίες και βασανισμούς αμάχων. Στον κατάλογο συμπεριλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, τα ονόματα του Σύρου προέδρου, Μπασάρ Ασαντ, του αδελφού του Μαχέρ και του υπουργού Αμυνας του καθεστώτος, Νταούντ Ρατζίχα. Μετά, μάλιστα, την ύπατη αρμοστή του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Ναβί Πιλάι, και το HRW θέτει ζήτημα παραπομπής της Συρίας στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Από την πλευρά τους, οι ακτιβιστές της συριακής αντιπολίτευσης εξέφραζαν την ελπίδα ότι η δημοσιοποίηση των ονομάτων θα υπονομεύσει την κατασταλτική δυνατότητα του καθεστώτος και θα ενθαρρύνει τη λιποταξία ακόμα περισσότερων στρατιωτικών. Στη σχετική έκθεση του HRW, συμπεριλαμβάνονται καταθέσεις πρώην στρατιωτών οι οποίοι καταγγέλλουν εκτελέσεις πολιτών με συνοπτικές διαδικασίες, θανάσιμους τραυματισμούς κατά τη διάρκεια βασανιστηρίων και διαταγές για τη δολοφονία συγκεκριμένου αριθμού αντικαθεστωτικών, ανάλογα με το μέγεθος της εκάστοτε διαδήλωσης. «Για 5.000 διαδηλωτές, για παράδειγμα, οι νεκροί πρέπει να κυμαίνονται από 15 έως 20», δήλωσε ελεύθερος σκοπευτής στη Χομς, ο οποίος λιποτάκτησε.

Πηγή