White House Diary

Jimmy Carter
White House Diary
Farrar, Straus & Giroux., 2010


Του Steven R. Weisman
The New York Times Book Review


Το πρώτο βιβλίο του Τζίμι Κάρτερ, «Why Not the Best», που εκδόθηκε το 1976, όταν είχε ανακοινώσει την υποψηφιότητά του για Πρόεδρος των ΗΠΑ, τον εισήγαγε ως αναγεννημένο Χριστιανό, πρώην κυβερνήτη της Georgia, πρώην αξιωματικό του ναυτικού, δάσκαλο και γεωργό. Ωστόσο, το βιβλίο δημιουργεί σκιές, κάνοντας αναφορά στα λόγια του θεολόγου Reinhold Niebuhr, ο οποίος είπε ότι: «Το θλιβερό καθήκον της πολιτικής είναι η επιβολή δικαιοσύνης σε έναν αμαρτωλό κόσμο».

Η εν λόγω παραπομπή ήταν ένα σημάδι ότι η προεδρία για τον κ. Κάρτερ θα είναι σαν ένας σταυρός που πρέπει να κουβαλήσει. Πράγματι, το 25ο βιβλίο του κ. Κάρτερ, «White House Diary», στο οποίο καταγράφονται τα ανήσυχα χρόνια της θητείας του, μεταφέρει στους αναγνώστες τις «συμφορές» που έπεσαν πάνω του, πολλά που έγιναν και ήταν πέρα από τον έλεγχό του, τον τρόπο με τον οποίο σκόνταψε, έπεσε, προσπάθησε να σηκωθεί ξανά, να κάνει το σωστό, να καταλάβει τα λάθη του, αλλά και τις προσωπικές του σκέψεις. Φαίνεται πάντως πως ο κ. Κάρτερ θεωρούσε ότι η πολιτική σε έναν διεφθαρμένο κόσμο τον καταδίκασε να είναι παρεξηγημένος.

«Αυτή μπορεί να είναι η τελευταία ευκαιρία να κάνω μια εκτίμηση του χρόνου που πέρασα στον Λευκό Οίκο», γράφει ο σχεδόν 86χρονος πρώην πρόεδρος στον επίλογό του. «Κοιτώντας πίσω, μου κάνει εντύπωση πόσους πολλούς στόχους επιδιώξαμε και πόσους από αυτούς πετύχαμε». Εντούτοις, ακόμα και οι πιο μεγάλες επιτυχίες του, όπως η συνθήκη ειρήνης ανάμεσα στο Ισραήλ και την Αίγυπτο, δεν βοήθησαν καθόλου τη φήμη του. Αυτό τουλάχιστο υποστηρίζει ο ίδιος, προσθέτοντας πως: «Πολλές φορές με κατηγόρησαν ότι δεν διαχειριζόμουν τις υποθέσεις της κυβέρνησης με λεπτότητα και ότι ήμουν υπερβολικά αυταρχικός. Οφείλω να ομολογήσω ότι οι επικριτές μου είχαν, σε κάποιο βαθμό, δίκαιο».

Τα ημερολόγια στο βιβλίο δεν είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον να τα διαβάσει κάποιος στο σύνολό τους, αφού υπάρχουν ατέλειωτες σελίδες που περιγράφουν τα πλήθη που τον χαιρετούσαν, τις δεξιώσεις που πήγαινε και τις διάφορες συναντήσεις και συσκέψεις. Παράλληλα, υπάρχουν πολλά παραλειπόμενα για τη σύζυγό του, Rosalynn, τη μητέρα και γενικότερα την οικογένειά του. Υπάρχουν επίσης κεφάλαια για τα χόμπι του, όπως τρέξιμο, κολύμβηση, μπόουλινγκ, ψάρεμα και τένις. Ο ίδιος ο κ. Κάρτερ, σε δηλώσεις που έκανε για το βιβλίο, παραδέχτηκε ότι, όντως, το επίκεντρο των ημερολογίων ήταν ο εαυτός του.

Επίσης, το βιβλίο δεν έχει πολλά να προσθέσει στο «Keeping Faith», το βιβλίο για τα απομνημονεύματά του που εκδόθηκε το 1982. Αντιθέτως, το καλύτερο μέρος του βιβλίου εξιστορεί τα καλύτερα μέρη των απομνημονευμάτων. Αυτό, πάντως, δεν προκαλεί έκπληξη. Μερικά από τα πιο ενδιαφέροντα πράγματα που υπάρχουν στο βιβλίο είναι τα έγγραφα του προέδρου, το πώς κατέληξε στο να πάρει την τολμηρή (και ίσως μοιραία) απόφαση να απολύσει πολλά μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου και να κάνει το 1979 διάλεξη στους πολίτες, μιλώντας για «κρίση εμπιστοσύνης». Ο αναγνώστης μπορεί ακόμα να διαβάσει για τις σκληρές διαπραγματεύσεις μεταξύ του Ισραήλ και της Αιγύπτου, για τη θετική έκβαση των οποίων ο κ. Κάρτερ αναφέρει ότι προσευχόταν.

Για το «Keeping Faith», ο κ. Κάρτερ είχε κατηγορηθεί για υποκρισία και, δυστυχώς, αυτή η ιδιότητα προβάλλεται και εδώ, κάτι που σίγουρα δεν αποτελεί έκπληξη για αυτούς που είτε υποστηρίζουν είτε περιφρονούν τον κ. Κάρτερ για την επιμονή του στις διαπραγματεύσεις με τη Χαμάς και τη Βόρεια Κορέα. Επιπλέον, ο κ. Κάρτερ έχει μια τάση να μην ξεκαθαρίζει ορισμένα θέματα, τα οποία δεν εξηγούνται σε κανένα από τα βιβλία του.