Προσπάθεια του Μόρσι να ελέγξει τους στρατηγούς

Μετά τον θάνατο 16 στρατιωτών στο Σινά, ο πρόεδρος της Αιγύπτου εκδίωξε πολλούς αξιωματούχους κατηγορώντας τους για παραλείψεις

The New York Times

Ο πρόεδρος της Αιγύπτου, Μοχάμεντ Μόρσι, απέλυσε τον αρχηγό των μυστικών υπηρεσιών και άλλους κορυφαίους αξιωματούχους –την Τετάρτη– σε μια σαρωτική απάντηση της νέας κυβέρνησής του στον θάνατο 16 στρατιωτών, στη Χερσόνησο του Σινά.

Η εκτεταμένη εκκαθάριση έθιξε αξιωματούχους, οι οποίοι κατηγορήθηκαν για παραλείψεις που συνέβαλαν στον θάνατο των στρατιωτών, και άλλους, οι οποίοι ενδεχομένως δεν διαδραμάτισαν ρόλο, αλλά θεωρήθηκαν στενά συνδεδεμένοι με το παλιό καθεστώς. Ο Μόρσι ανακοίνωσε ότι θα αντικαταστήσει τον αρχηγό της στρατιωτικής αστυνομίας, πολλούς αξιωματούχους του υπουργείου Εσωτερικών και τον επικεφαλής της προεδρικής φρουράς.

Απέλυσε επίσης τον κυβερνήτη του βόρειου Σινά, λαμβάνοντας αποστάσεις, έστω συμβολικά, από τη μισητή κληρονομιά της κυβέρνησης στην περιοχή.

Αυτές οι κινήσεις του αντιπροσωπεύουν την τελευταία προσπάθεια του Μόρσι να διεκδικήσει την ισχύ από τους στρατηγούς, που ανέλαβαν την εξουσία μετά την πτώση του Χόσνι Μουμπάρακ. Την ίδια στιγμή, ο ανασχηματισμός αντανακλά μια προσεκτική συναλλαγή, μεταξύ ενός προέδρου κι ενός στρατού, πρόθυμου να προβεί σε υποχωρήσεις, για να αποστομώσει τους επικριτές του.

Νωρίς την Τετάρτη, ο στρατός ήθελε να δείξει πόσο σοβαρά προετοιμασμένος ήταν να αντιμετωπίσει την επίθεση εναντίον των στρατιωτών και έστειλε στρατεύματα και τεθωρακισμένα οχήματα στις πόλεις και στα χωριά του Σινά, για να καταδιώξουν τους δράστες. Χρησιμοποιήθηκαν επίσης μαχητικά ελικόπτερα, για πρώτη φορά στην περιοχή μετά δεκαετίες, ενώ σύμφωνα με ανεπιβεβαίωτες από επίσημα χείλη πληροφορίες σκοτώθηκαν 20 αντάρτες.

Ο αρχηγός των μυστικών υπηρεσιών, Μουράντ Μοουάφι, ήταν ο πιο υψηλά ιστάμενος που έχασε τη θέση του, εξαναγκασθείς σε πρόωρη συνταξιοδότηση, καθώς οι μυστικές υπηρεσίες της Αιγύπτου επικρίθηκαν ότι αγνόησαν τις προειδοποιήσεις για την επίθεση.

Ενδεχομένως ήταν σχετικά εύκολο για τον Μόρσι να πείσει τον στρατό να συμφωνήσει με την απόλυση του Μοουάφι, καθώς πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι ο στρατός θεωρούσε τον Μοουάφι, όπως και τον προκάτοχό του, Ομάρ Σουλεϊμάν, περισσότερο αντίπαλο παρά σύμμαχο, και εμπόδιο στις δικές του προσπάθειες συλλογής πληροφοριών.

Ωστόσο, το αίτημα του Μόρσι να αντικατασταθεί ο διοικητής της στρατιωτικής αστυνομίας, στρατηγός Χαμντί Μπαντίν, ήταν ενδεχομένως ένα πικρό ποτήρι για τους συναδέλφους του στρατηγού Μπαντίν, κατά τον Ομάρ Ασούρ του Brooking Doha Center. Σύμφωνα με τους κανόνες του στρατού, ο Μόρσι δεν έχει εξουσία να απολύει ανώτερους αξιωματικούς – εξ ου και το αίτημα για την απόλυση.

Αν και η στρατιωτική αστυνομία δεν κατηγορήθηκε για κάποια παράλειψη στην επίθεση εναντίον των στρατιωτών, άνδρες του στρατηγού Μπαντίν είχαν εμπλακεί σε βίαιες επιθέσεις εναντίον διαδηλωτών, μετά την επανάσταση. Ορισμένοι εικάζουν πως ο στρατός συμφώνησε στην αντικατάστασή του εφόσον ο Μόρσι δεν θα έκανε καμιά κίνηση για την απομάκρυνση άλλων στρατιωτικών αξιωματούχων, για παράδειγμα, του αρχηγού των στρατιωτικών μυστικών υπηρεσιών.

Επιπλέον, ο Μόρσι ενδεχομένως ανυπομονούσε να χρησιμοποιήσει τον ανασχηματισμό προκειμένου να μετριάσει την κριτική για την κυβέρνησή του. Η απόφασή του να διορίσει έναν αστυνομικό καριέρας επικεφαλής του υπουργείου Εσωτερικών, υπηρεσίας που βρίθει από καταγγελίες για βασανιστήρια και κακοποιήσεις, εξόργισε τους ακτιβιστές για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Την Τετάρτη, απέλυσε άλλους δύο αξιωματούχους του υπουργείου Εσωτερικών.

Ο κυβερνήτης του βόρειου Σινά, Σαγέντ Αμπντούλ Ουαχάμπ Μαμπρούκ, έμαθε τηλεφωνικώς τα νέα της απομάκρυνσής του λίγο πριν από τα εγκαίνια ενός αστυνομικού τμήματος, το απόγευμα της Τετάρτης.

Δεν υπήρξε άμεση αντίδραση από τους στρατηγούς της Αιγύπτου στην ανακοίνωση του Μόρσι και πιθανότατα δεν προηγήθηκε συμφωνία, αλλά πιάστηκαν εξαπίνης.