Στροφή Κίνας σε νέο μοντέλο ανάπτυξης

Ανοίγματα σε οικονομία και πολιτική θα δρομολογήσει ο Σι ΤζινπίνγκThe New York Times Ολοκληρώνοντας μόλις τη δεύτερη πλήρη μετάβαση της εξουσίας έπειτα από τουλάχιστον έξι δεκαετίες διακυβέρνησης, το Κ.Κ. Κίνας αποκάλυψε την Πέμπτη ένα νέο πλαίσιο εξουσίας, με επικεφαλής τον Σι Τζινπίνγκ, γιο ενός αξιότιμου ηγέτη της επανάστασης και μεταρρυθμιστή της οικονομίας, ο οποίος θα αναλάβει το έργο της καθοδήγησης της Κίνας προς ένα πιο βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης και διαχείρισης της ανόδου της χώρας ως παγκόσμιας δύναμης. Γι’ αυτό το έθνος του 1,4 δισεκατομμυρίου πολιτών, η μετάβαση αποτελεί την κορύφωση μιας ταραχώδους περιόδου, γεμάτης σκάνδαλα και έντονη πολιτική αντιπαλότητα, που έθεσαν ενώπιον του κόμματος μερικές από τις πιο μεγάλες προκλήσεις μετά τη φοιτητική εξέγερση του 1989. Λίγα λεπτά πριν από το μεσημέρι της Πέμπτης, ο κ. Σι, 59 ετών, βάδισε πάνω στο κόκκινο χαλί στο Μέγαρο του Λαού, συνοδευόμενος από άλλους έξι κομματικούς αξιωματούχους, οι οποίοι θα συνθέσουν τη Διαρκή Επιτροπή του Πολιτικού Γραφείου, την πολιτική ελίτ, η οποία λαμβάνει τις κρίσιμες αποφάσεις για την οικονομία, την εξωτερική πολιτική και άλλα μεγάλα ζητήματα. «Εχουμε κάθε λόγο να είμαστε υπερήφανοι - υπερήφανοι αλλά όχι αυτάρεσκοι», δήλωσε ο κ. Σι, δείχνοντας ήρεμος, μέσα στο μαύρο του κοστούμι με την κόκκινη γραβάτα. «Στο κόμμα υπάρχουν πολλά προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν, ειδικά τα προβλήματα της διαφθοράς και των δωροδοκιών μελών και αξιωματούχων». «Για να επιβάλει πυγμή, πρέπει κανείς να είναι ισχυρός», τόνισε. Ο κ. Σι καλείται από την κινεζική ελίτ να υποστηρίξει μεγαλύτερα ανοίγματα στην οικονομία και στο πολιτικό σύστημα, το οποίο οι επικριτές λένε υπέστη στασιμότητα την τελευταία δεκαετία υπό τον γ.γ. του κόμματος, Χου Ζιντάο, παρά την ανάδυση της χώρας ως δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου και ως ισχυρής περιφερειακής δύναμης. Ο κ. Χου, 69 ετών, παρέδωσε επίσης το αξίωμα του πολιτικού προέδρου του στρατού στον κ. Σι, κι έτσι ήταν η πρώτη φορά, μετά την ανάδειξη του Χουά Γκουοφένγκ το 1976, που Κινέζος ηγέτης ανέλαβε ταυτόχρονα επικεφαλής του κόμματος και του στρατού. Αυτό δίνει στον κ. Σι μια ισχυρότερη βάση για να εδραιώσει την εξουσία του. Η παραίτηση του κ. Χου από την ηγεσία του στρατού δημιουργεί, επίσης, σημαντικό θεσμικό προηγούμενο για τις μελλοντικές διαδοχές και ενδέχεται να θέσει την κληρονομιά του κάτω από πιο ευνοϊκό φως. Στην κινεζική πολιτική, οι απερχόμενοι ηγέτες προσπαθούν να μεγιστοποιήσουν την επιρροή τους, είτε κρατώντας τίτλους είτε γνωστοποιώντας τις θέσεις τους για σημαντικές αποφάσεις. Ο Ζιάνγκ Ζεμίνγκ, προκάτοχος του Χου στην ηγεσία του κόμματος και την προεδρία, έπραξε αμφότερα: διατήρησε το στρατιωτικό πόστο για δύο χρόνια αφότου παρέδωσε τον τίτλο του κόμματος το 2002. Και τους τελευταίους μήνες, εργάστηκε για την τοποθέτηση των προστατευομένων του στη Διαρκή Επιτροπή. Η εν λόγω επιτροπή συρρικνώθηκε στα επτά από εννέα μέλη. Το νέο σχήμα περιλαμβάνει συμμάχους του κ. Ζιάνγκ σε πέντε από τις επτά έδρες, αντανακλώντας την ισχύ του, παρά τα σοβαρά προβλήματα της υγείας του. Ο Λι Κεκιάνγκ, προστατευόμενος του κ. Χου, θα ονομαστεί πρωθυπουργός την άνοιξη, όταν ο κ. Σι αναλάβει την προεδρία. Οι κ. Λι και Σι είναι τα μόνα μέλη της απερχόμενης Διαρκούς Επιτροπής που παραμένουν στην ομάδα. Τα άλλα μέλη είναι ο Ζανγκ Ντεγιάνγκ, επικεφαλής του Εθνικού Λαϊκού Κογκρέσου, ο Γιου Ζενγκσένγκ, ο οποίος θα διοικεί ένα ανάλογο συμβουλευτικό σώμα, ο Λιου Γιουνσάν, αντιπρόεδρος και τσάρος της προπαγάνδας, ο Γουάνγκ Κισάν, επικεφαλής της υπηρεσίας καταπολέμησης της διαφθοράς, και ο Ζανγκ Γκαολί, αντιπρόεδρος αρμόδιος για την οικονομία. Ο κ. Γουάνγκ, όπως και ο κ. Σι, είναι ένας από τους «πρίγκιπες» της επιτροπής, οι οποίοι, ως γόνοι ιστορικών ηγετών, θεωρούν εαυτούς κληρονόμους της επανάστασης. Οι «πρίγκιπες» δεν είναι μια συμπαγής πολιτική παράταξη και οι τάξεις τους μαστίζονται από προσωπικές και ιδεολογικές αντιπαλότητες.