Επίκαιρο όσο ποτέ το μήνυμα του Καΐρου

Tου David Ignatius - Aρθρογράφου της Washington Post

Με αμείλικτο τρόπο μπλεγμένη στον ιστό της τρομοκρατίας μοιάζει η προεδρία του Μπαράκ Ομπάμα. «Βρισκόμαστε σε εμπόλεμη κατάσταση με την Αλ Κάιντα και κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να τη νικήσουμε», είπε ο Αμερικανός πρόεδρος την περασμένη εβδομάδα.

Ο Ομπάμα δεν έχει άλλη επιλογή από τον υπέρ πάντων αγώνα στο Αφγανιστάν, το Πακιστάν, στην Υεμένη και σε όποιο άλλο μέτωπο διαμορφωθεί στο μέλλον. Ομως, αποτελεσματικότητα στον πόλεμο σημαίνει πίστη και αφοσίωση στον υψηλό στόχο του ειρηνοποιού και του κομιστή αλλαγών. Στο στόχο αυτόν οφείλει την εκλογή του και στις ελπίδες που γέννησε στην οικουμένη πως αυτός αντιπροσωπεύει κάτι το νέο.

Για να θυμηθώ το κεντρικό μήνυμα του Ομπάμα, ξαναδιάβασα την ομιλία που εκφώνησε στο Κάιρο τον περασμένο Ιούνιο. «Ήλθα εδώ στο Κάιρο για να αναζητήσω μια νέα αρχή στις σχέσεις των ΗΠΑ με τον μουσουλμανικό κόσμο, μια αρχή θεμελιωμένη σε αμοιβαία συμφέροντα και σεβασμό», είπε. Η πρόταση αυτή περιείχε ένα σαφές και λογικό στρατηγικό όραμα.

Το μήνυμα του Καΐρου ενθουσίασε τον κόσμο στη Μέση Ανατολή, επειδή σε αυτό ο μουσουλμανικός κόσμος διέκρινε την έντιμη αντιμετώπιση των προσδοκιών του – και για να λέμε την αλήθεια, επειδή προήλθε από έναν Αφροαμερικανό, που το δεύτερο όνομά του ήταν Χουσεΐν. Οι άνθρωποι στη Μέση Ανατολή αισθάνθηκαν ότι λόγω της καταγωγής του ο Ομπάμα ενσάρκωνε μια εξαιρετική ευκαιρία για την αποτροπή της επαπειλούμενης «σύγκρουσης των πολιτισμών».


Το θέσφατο της αναπόφευκτης αυτής σύρραξης βρίσκεται σε απόλυτη συνάφεια με το δόγμα της Αλ Κάιντα, είναι ακριβώς αυτό που η οργάνωση θέλει να πιστεύει ο κόσμος. Ομως, τότε ο Ομπάμα προσέφερε κάτι το εντελώς διαφορετικό.

Συγκεκριμένα, στο Κάιρο, ο πρόεδρος υποσχέθηκε να εργαστεί ακάματα υπέρ της ειρήνης μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων. «Η κατάσταση του παλαιστινιακού λαού είναι ανυπόφορη», είπε και συνέχισε, ομολογώντας το αυτονόητο αλλά συνήθως ανείπωτο, δηλαδή ότι η Χαμάς υποστηρίζεται από μερίδα Παλαιστινίων.

Κάποιοι επιφυλακτικοί αμφισβήτησαν την ομιλία του Καΐρου. Οι Αραβες προέβλεψαν ότι, εάν το Ισραήλ αντιδράσει στα αμερικανικά αιτήματα, ο Ομπάμα θα υποχωρήσει. Οι ιέρακες στην Αμερική και στο Ισραήλ άρχισαν τις προειδοποιήσεις, λέγοντας ότι ο πρόεδρος είναι αφελής. Και οι μουσουλμάνοι αντίπαλοι της Αμερικής δεν πείστηκαν από τα γλυκόλογα περί ειρήνης, κατανοώντας μόνο τη λογική της ισχύος.

Οι καχύποπτοι πιστεύουν τώρα ότι δικαιώθηκαν, καθώς οι ειρηνευτικές προσπάθειες του Ομπάμα φαίνεται να έχουν βουλιάξει την ώρα που εκείνος κλιμακώνει την πολεμική δράση στο Αφγανιστάν και στην Υεμένη. Η ομιλία του Καΐρου μοιάζει σήμερα με μακρινή ανάμνηση μιας χρυσής στιγμής ευκαιριών, όμορφα λόγια χωρίς συνέχεια.

Στην πραγματικότητα, όμως, η στρατηγική που πρότεινε ο Ομπάμα στο Κάιρο είναι σήμερα πιο αναγκαία παρά ποτέ. Οι επικριτές αναφέρονται στην ειρηνευτική διαδικασία και στην εξουδετέρωση του ισλαμικού εξτρεμισμού, λες και πρόκειται για δύο διαφορετικά ζητήματα. Αυτό όμως που ο Ομπάμα αντελήφθη σαφέστατα πέρυσι, είναι ότι οι δύο αυτοί παράγοντες είναι συνυφασμένοι. Ο καλύτερος τρόπος για να ανακόψει κανείς τους ακραίους στο Ιράν ή στην Αλ Κάιντα, είναι να επιδιώξει την πρόοδο σε θέματα που ενδιαφέρουν τον μουσουλμανικό κόσμο. Τα όπλα δεν αρκούν. Διαφορετικά, οι Ισραηλινοί θα είχαν κερδίσει εδώ και καιρό την ειρήνη, πολεμώντας.

Η αμερικανική κυβέρνηση αντελήφθη πως η Υεμένη μετατρέπεται σε κρησφύγετο της Αλ Κάιντα. Από τον Ιανουάριο του 2009, το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας έχει συζητήσει το θέμα της Υεμένης σε 15 συναντήσεις της «Επιτροπής Υπαρχηγών», ενώ ο ίδιος ο Ομπάμα μερίμνησε για τον πολλαπλασιασμό των εκεί διεξαγόμενων «συγκεκαλυμμένων» επιχειρήσεων του στρατού και των μυστικών υπηρεσιών.

Ατυχώς οι αμερικανικές προσπάθειες για την εξουδετέρωση της οργάνωσης στην Υεμένη παρεμποδίζονται από τον περιρρέοντα αντιαμερικανισμό, πρόβλημα που συναντά κανείς και στο Πακιστάν. Η οργή αυτή δεν εκτονώνεται κατά τη διάρκεια τεϊποσίας ή με τα παχυλά εμβάσματα υπέρ της ανάπτυξης. Οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να ασχοληθούν με τα ζητήματα που παθιάζουν τους ανθρώπους, όπως είναι το Παλαιστινιακό.

Η αμερικανική κυβέρνηση πασχίζει να αναστήσει την αποτελματωμένη ειρηνευτική διαδικασία. Ο Τζορτζ Μίτσελ, ο ειδικός απεσταλμένος του προέδρου, βρίσκεται στη φάση του σχεδιασμού ενός πλαισίου προϋποθέσεων για την έναρξη διαπραγματεύσεων και παράλληλα συντάσσει «εγγυητικές» επιστολές» προς εκείνους που θα ανταποκριθούν με σαφήνεια στις αμερικανικές θέσεις επί καίριων ζητημάτων. Η υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Χίλαρι Κλίντον, έδωσε την περασμένη εβδομάδα το περίγραμμα του νέου σχεδίου, απευθύνοντας έκκληση για ένα «ανεξάρτητο και βιώσιμο κράτος, θεμελιωμένο στα όρια του 1967 και σε συμπεφωνημένες ανταλλαγές εδαφών».

Ακόμη και την ώρα που μάχεται κατά της Αλ Κάιντα και των συμμάχων της, ο Ομπάμα πρέπει να παραμείνει ο εαυτός του. Πρέπει να συνεχίσει να μεταλαμπαδεύει το μήνυμα του Καΐρου στον μουσουλμανικό κόσμο – όχι ως εναλλακτική λύση για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, αλλά σαν αναπόσπαστο μέρος της όλης προσπάθειας. Επιδίωξη του σημερινού μας εχθρού είναι να παρασύρει την Αμερική βαθύτερα στον πόλεμο, να την απομονώσει, να την αφήσει χωρίς ερείσματα. Μόνον εάν μείνουμε πιστοί στο μήνυμα του Καΐρου, θα διευθετήσουμε τα προβλήματα και δεν θα πιαστούμε στον ιστό της αράχνης.

Πηγή: http://news.kathimerini.gr