Dark Side of the Moon

Wayne Biddle
Dark Side of the Moon
W. W. Norton and Company, 2009

Του David Holloway
The New York Times Book Review

Έχουν ήδη δημοσιευθεί πολλά βιβλία τα οποία γιορτάζουν την 40ή επέτειο της πρώτης επαφής του ανθρώπου με το φεγγάρι, η οποία έγινε το 1969. Το βιβλίο του Wayne Biddle, όμως, με τίτλο «Dark Side of the Moon», δεν επευφημεί την θρυλική εκείνη αποστολή του Apollo, η οποία έμελλε να γράψει ιστορία. Αντιθέτως, όπως άλλωστε υποδηλώνει και ο τίτλος, πρόκειται για ένα βιβλίο που στοχεύει στο να προκαλέσει ερωτηματικά γύρω από την διαστημική αποστολή του 1969.

Συγκεκριμένα, ο συγγραφέας παρουσιάζεται δύσπιστος όσον αφορά τη πορεία της ζωής και της καριέρας του Βέρνερ Φον Μπράουν, ο οποίος διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στο γερμανικό πρόγραμμα κατασκευής πυραύλων, πριν και κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Φον Μπράουν πήγε στην Αμερική το 1945 και είχε ηγετικό ρόλο στην ανάπτυξη του πυραύλου Saturn V που εκτόξευσε το Apollo 11 στο διάστημα. Στην ιστοσελίδα της, η NASA, περιγράφει τον Φον Μπράουν ως «τον μεγαλύτερο επιστήμονα στις κατασκευές πυραύλων».

Γεννημένος το 1912, ο Φον Μπράουν προερχόταν από μια συντηρητική οικογένεια. Ως φοιτητής, στο Βερολίνο, ήταν μέλος μιας ομάδας νεαρών επιστημόνων που ήταν ενθουσιώδεις με τους πυραύλους. Από το 1937 μέχρι το 1945 εργάστηκε σε μια στρατιωτική βάση στην Βαλτική Θάλασσα για λογαριασμού του γερμανικού στρατού.
Ήταν εκεί που βοήθησε στην κατασκευή των πυραύλων Α-4 (V-2). Παρήχθησαν περίπου έξι χιλιάδες από αυτά τα βλήματα, τα μισά εκ των οποίων, κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, «στόχευσαν» το Λονδίνου και την Αμβέρσα. Μετά τον πόλεμο, ο Φον Μπράουν υποστήριξε ότι το ενδιαφέρον του ήταν πάντοτε στραμμένο στους διαστημικούς πυραύλους. Όπως είχε δηλώσει ο ίδιος, το έργο του στο Γερμανικό στρατό ήταν ένα ατυχές γεγονός στην καριέρα του. Υποστήριξε επίσης πως εξ ανάγκης συμμετείχε στην κατασκευή των Α-4 (V-2), διότι μόνον ο στρατός είχε πόρους για κατασκευή πυραύλων. Επίσης, όπως είχε πει, ήταν επικίνδυνο για τον ίδιο να έρθει αντιμέτωπος με το ναζιστικό καθεστώς.



Στο βιβλίο του, ο Wayne Biddle δεν φαίνεται καθόλου διατεθειμένος να πιστέψει οτιδήποτε από τα πιο πάνω. Κατά την άποψή του, ο Φον Μπράουν δεν ήταν αυτό που παρουσιαζόταν, δηλαδή ένας αθώος και αφελής οραματιστής που συνεργάστηκε με τους Ναζί απλώς και μόνο για να μπορέσει να κάνει το όνειρο του πραγματικότητα. Βάσει στοιχείων που παρουσιάζει ο Biddle, ο Φον Μπράουν διετέλεσε μέλος του ναζιστικού κόμματος. Επίσης, όχι μόνο ήταν εις γνώση του ότι οι πύραυλοι Α-4 (V-2) «στόχευαν» στο Λονδίνο και την Αμβέρσα, αλλά ήταν ένας εκ των επιστημόνων του ναζιστικού στρατού που έπεισαν τον Χίτλερ ότι πρέπει να δώσει προτεραιότητα στην κατασκευή των συγκεκριμένων πυραύλων. Κατά τον Biddle, ο Φον Μπράουν γλίτωσε τη δημόσια κατακραυγή με τη βοήθεια των αμερικανικών αρχών, οι οποίες θέλησαν να τον χρησιμοποιήσουν στα διαστημικά προγράμματα κατασκευής πυραύλων. Στόχος του Biddle είναι να φέρει τον Φον Μπράουν ενώπιον της δικαιοσύνης, έστω και μετά τον θάνατο του. Ακόμη, ο Biddle θίγει ένα πιο γενικό θέμα, το οποίο έχει να κάνει με το γεγονός ότι, κατά καιρούς, επιστήμονες που έχουν συμβάλει σε μεγάλες καταστροφές «ξεφεύγουν» της δικαιοσύνης, με τη δικαιολογία πως δεν είχαν πολιτικά κίνητρα και δεν γνώριζαν σε τι προγράμματα συμμετείχαν. Ο Biddle υποστηρίζει πως τέτοιου είδους επιστήμονες πρέπει, αν μη τι άλλο, να λογοδοτούν για τις πράξεις τους.