Ανακρίνονται οι συλληφθέντες στρατιωτικοί

Αγνωστα στοιχεία της σύγκρουσης «πασάδων» και Ερντογάν στο φως

Επί ξυρού ακμής βρίσκονται οι πολιτικές ισορροπίες και ενδεχομένως και η στρατιωτική ηγεσία της Τουρκίας, καθώς άρχισε χθες η ανάκριση των 50 και πλέον συλληφθέντων της περασμένης Δευτέρας, ενώ στην επιφάνεια αναδύονται άγνωστες πτυχές της αντιπαράθεσης ανάμεσα στην κυβέρνηση Ερντογάν και στο στρατιωτικό κατεστημένο.

Η προσωπικότητα και το παρελθόν, ο βαθμός και η σταδιοδρομία των απόστρατων και εν ενεργεία αξιωματικών στην Κωνσταντινούπολη, την Προύσα, τη Σμύρνη, την Αγκυρα και αλλού αποδίδουν όχι μόνο τη συμβολική, αλλά και την πρακτική σημασία των συλλήψεων, «στο πλαίσιο της μεγαλύτερης μέχρι στιγμής έρευνας για την υπόθεση Εργκένεκον, έρευνας που αγγίζει τους “αδιάφθορους” και τους “υπεράνω του νόμου”», όπως σημειώνει η φιλοκυβερνητική «Ζαμάν».

Προφανώς μεταξύ αυτών υπονοείται και ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ, στρατηγός Ιλκέρ Μπασμπούγ. Την απομάκρυνσή του -μολονότι η θητεία του λήγει επισήμως τον Αύγουστο- ζητούν διάφορες οργανώσεις στην Τουρκία. Το περασμένο καλοκαίρι την είχε ζητήσει, κατά τη «Ζαμάν», και ο αρχηγός της κεμαλικής αξιωματικής αντιπολίτευσης Ντενίζ Μπαϊκάλ, όχι όμως η κυβέρνηση, που «ανησυχούσε για το ποιόν του διαδόχου του», πιθανότατα του συλληφθέντος σήμερα απόστρατου στρατηγού Εργκίν Σαϊγκούν.


Οι προχθεσινές συλλήψεις και οι κατηγορίες κατά Μπασμπούγ έχουν ως έρεισμα ηχογραφημένη ομιλία του αρχηγού ΓΕΕΘΑ, στην οποία αυτός παραδέχεται την ανάμειξη του στρατού στο σχέδιο «Βαριοπούλα», αλλά και την τεκμηρίωση της «αυθεντικότητας» των σχετικών εγγράφων από τους ανακριτές.

Στους συλληφθέντες συγκαταλέγεται ο πρώην αρχηγός του ναυτικού, ναύαρχος Οζντέν Ορνέκ, γνωστός για τα αποκαλυπτικά «ημερολόγια» που είχε το 2008 δημοσιεύσει το περιοδικό «Νοκτά», το οποίο στη συνέχεια έκλεισε. Επίσης, οι πρώην διοικητές της 1ης στρατιάς, στρατηγός Τσετίν Ντογάν -θεωρείται εκ των πρωτεργατών της «Βαριοπούλας»-, και ο στρατηγός Εργκιν Σαϊγκούν, ο στρατηγός Φιρτίνα, πρώην αρχηγός της αεροπορίας, που μαζί με τον διοικητή της στρατοχωροφυλακής, στρατηγό Σενέρ Ερουϊγκούρ, προετοίμαζε άλλα πραξικοπήματα με την κωδική ονομασία «Φεγγαρόφως» και «Ξανθή κοπέλα». Τέλος, ο απόστρατος στρατηγός Ενγκίν Αλάν, που είχε διευθύνει την επιχείρηση σύλληψης του Α. Οτσαλάν στην Κένυα το 1999.

Ως προς το παρασκήνιο της «εκκαθάρισης των πασάδων», που σχετίζεται άμεσα με τα πραξικοπηματικά σχέδια «Βαριοπούλα» και «Κλουβί», την αφορμή έδωσε η καθαίρεση, πριν από μία εβδομάδα, του εισαγγελέα του Ερζουρούμ, Οσμάν Σανάλ, και άλλων τεσσάρων συναδέλφων του, από το Ανώτατο Συμβούλιο Δικαστών και Εισαγγελέων. Η απόφαση προκάλεσε σάλο και επανέφερε στο προσκήνιο τα θέματα της μεταρρύθμισης του δικαστικού συστήματος και της αναθεώρησης του Συντάγματος.

Ο Σανάλ καθαιρέθηκε επειδή διέταξε τη σύλληψη του εισαγγελέα του Ερζιντζάν, Ιλχάν Τζιχανέρ, ο οποίος από τον Ιούλιο του 2007 ερευνούσε τη δράση της θρησκευτικής κοινότητας -ή τάγματος- Ισμαήλ Αγά. Ομως ο Τζιχανέρ διηύθυνε και έρευνα εις βάρος του τάγματος του Φετουλάχ Γκιουλέν, θρησκευτικού ηγέτη και «μέντορα» του Ερντογάν. Η οργάνωσή του διαθέτει μεγάλη οικονομική δύναμη και αναπτύσσει εντονότατη εκδοτική και εκπαιδευτική δραστηριότητα και στο εξωτερικό.

Τον περασμένο Ιούνιο, η εφημερίδα «Ταράφ», η ίδια που αποκάλυψε τον Ιανουάριο τη «Βαριοπούλα» και το «Κλουβί», έκανε λόγο για σχέδιο εξόντωσης του κυβερνώντος ΑΚΡ και του Γκιουλέν. Φαίνεται ότι τότε άρχισε η αντίστροφη μέτρηση για τον Τζιχανέρ.