Το ζήτημα της μπούργκας στη Γαλλία

Του Steven Erlanger
The New York Times

Γιατί τόση εμμονή για την μπούργκα στη Γαλλία; Άλλωστε, όπως αναγνώρισε η ίδια η γαλλική κυβέρνηση, οι γυναίκες οι οποίες φορούν την πλήρη μουσουλμανική ενδυμασία είναι μόνο 1.900. Γιατί λοιπόν βλέπουμε στις δημοσκοπήσεις πάνω από το 50% των ερωτηθέντων να τάσσεται υπέρ της απαγόρευσής της;

Η απάντηση είναι απλή. Δεν πρόκειται για λάθος μόδα ή για τα δικαιώματα των γυναικών. Πρόκειται για ένα μήνυμα προς τους μουσουλμάνους. Ανήσυχοι μπροστά στον αυξανόμενο αριθμό των μουσουλμάνων, οι οποίοι ασκούν ανοιχτά το δικαίωμα στον δικό τους τρόπο ζωής, απολαμβάνοντας παράλληλα τα προνόμια του δυτικού βίου, οι Γάλλοι πολίτες και οι πολιτικοί επίσης νιώθουν την ανάγκη να αποκαταστήσουν τη «γαλλικότητα» της χώρας.

Τι ακριβώς εννοούν με αυτό είναι ασαφές, αλλά επικρατεί η εντύπωση ότι σημαίνει μια κατά κύριο λόγο ομογενή κοινωνία ή τουλάχιστον μια πολυπολιτισμική κοινωνία με καλά ενσωματωμένες ξένες κοινότητες. Είτε είναι επιθυμητή μια τέτοια κοινωνία είτε όχι, η απαγόρευση της μπούργκας δεν είναι ο κατάλληλος τρόπος για να φθάσουμε ώς εκεί. Σύμφωνα με τη σχετική έκθεση της αρμόδιας επιτροπής της γαλλικής Εθνοσυνέλευσης, το να φοράς ολόκληρο το πέπλο στο πρόσωπο αποτελεί πρόκληση κατά της Δημοκρατίας.

Οι οπαδοί της απαγόρευσης υποστηρίζουν ότι υπερασπίζονται την ισότητα και ότι η μπούργκα είναι σύμβολο της καταπίεσης των γυναικών. Ο πρόεδρος Σαρκοζί, ο οποίος έχει διακηρύξει δημοσίως ότι η εν λόγω ενδυμασία δεν είναι ευπρόσδεκτη, δήλωσε το 2007 ότι η χώρα του «δεν θα εγκαταλείψει τις γυναίκες, οι οποίες έχουν καταδικαστεί στην μπούργκα». Η ειρωνεία τού να καταπολεμάς την καταπίεση με μια απαγόρευση φαίνεται ότι πέρασε απαρατήρητη.



Αυτό που προτείνει η γαλλική ηγεσία είναι μια σοβαρή παραβίαση της προσωπικής ελευθερίας χωρίς λογική εξήγηση. Οι ατομικές ελευθερίες μπορεί να περικοπούν από τον νόμο όταν συνθήκες, όπως η ασφάλεια, η πρόληψη εγκληματικότητας ή η βία το δικαιολογούν. Ωστόσο, οι λόγοι που προβάλλονται για τον περιορισμό των θρησκευτικών ελευθεριών, στη συγκεκριμένη περίπτωση με την απαγόρευση της μπούργκας, δεν ανήκουν στην ίδια κατηγορία. Πρώτον: ποιος αποφασίζει εάν ορισμένα στοιχεία του ρουχισμού ταιριάζουν με τις γαλλικές αξίες; Δεύτερον: Πού είναι η διαχωριστική γραμμή; Ποια θα είναι τα επόμενα θύματα; Τα τουρμπάνια ή οι μίνι φούστες; Μπορεί να δικαιολογηθεί μια κυβερνητική απαγόρευση κατά των κοσμημάτων που φέρουν σταυρούς;

Εάν υποστηρίξουμε την απαγόρευση της μπούργκας με το σκεπτικό ότι δεν μας αρέσει το ρούχο ή ότι προσβάλλει την αίσθηση της ελευθερίας μας ή ότι μας κάνει να νιώθουμε άβολα, τότε θα εκτεθούμε σε όλων των ειδών τους συμβιβασμούς για πολλές ανεπιθύμητες προσωπικές επιλογές που πρέπει να κάνουμε στην καθημερινή ζωή. Η ελευθερία του να πράττεις αυτό που δεν αρέσει, αλλά είναι αβλαβές ή νόμιμο, αποτελεί την πεμπτουσία μιας πολιτισμένης κοινωνίας. Δεν μπορούμε να παραιτηθούμε από αυτή χωρίς δεύτερη σκέψη.