Διλήμματα για τους μετανάστες

Ιταλία
Διλήμματα για τους μετανάστες

Της Rachel Donatio
The New York Times

Οι επίσημοι αριθμοί καταδεικνύουν ότι στο Ροζάρνο της Καλαβρίας υπάρχουν 1.600 εργάτες που δουλεύουν στη γεωργική παραγωγή της πόλης, από τους οποίους όλοι είναι Ιταλοί, εκτός από 36. Η πραγματικότητα όμως, την οποία αποκάλυψαν οι πρόσφατες βίαιες ταραχές, είναι διαφορετική: στους 1.600 εργάτες, οι 1.200 είναι ξένοι, οι περισσότεροι Αφρικανοί που κερδίζουν 30 δολάρια την ημέρα, μαζεύοντας πορτοκάλια και μανταρίνια. Τώρα που από το Ροζάρνο έφυγαν οι ξένοι, τα φρούτα μένουν στα δέντρα.

Σε άλλα μέρη της Ιταλίας οι άνθρωποι δεν ζουν με 30 δολάρια. Αυτή εδώ όμως είναι μια από τις φτωχότερες περιοχές της χώρας και οι ντόπιοι δεν κερδίζουν περισσότερα ακόμη και αν δεν μαζεύουν φρούτα. Οι χειρότερες ταραχές με μετανάστες που έζησε ποτέ η Ιταλία φανερώνουν τη δύσκολη εξέλιξη μια χώρας που από κράτος που «εξήγε» μετανάστες, έγινε χώρα υποδοχής μεταναστών. Οι ταραχές όμως έχουν σχέση και με το τι ακριβώς συμβαίνει σε αυτή την περιοχή. Εδώ η οικονομία είναι τόσο αδύναμη που ντόπιοι και μετανάστες είναι ανταγωνιστές. Σε μια πόλη που οι κάτοικοι δεν θέλουν να αποκαλύψουν ούτε το μικρό τους όνομα, ένα μυστηριώδες στοιχείο δυσκολεύει περαιτέρω το να κατανοήσουμε το «γιατί» των ταραχών: η δύναμη της Ντράγκετα, της μαφίας της Καλαβρίας, η οποία έχει τις ρίζες της στη γεωργία. Ο γιος ενός νονού της Ντράγκετα συνελήφθη και κατηγορείται ότι τραυμάτισε έναν αστυνομικό στη διάρκεια των ταραχών. Το γεγονός υποδηλώνει ότι η Ντράγκετα σχεδίασε την απάντηση των ντόπιων στη βία των μεταναστών.

«Είναι πολύ σύνθετη κατάσταση», είπε ο Φραντσέσκο Κάμπολο, αστυνομικός διευθυντής, ένας από τους τρεις αρμοδίους «επιτρόπους» που διόρισαν οι αρχές για να διοικήσουν το Ροζάρνο μετά τη σύλληψη του δημάρχου της πόλης, ο οποίος κατηγορείται για διασυνδέσεις με την Ντράγκετα..



Δύσκολα ερωτήματα
Οι αρχές προσπαθούν τώρα να απαντήσουν σε καυτά ερωτήματα. Πώς οι ταραχές έγιναν τόσο βίαιες; Ποιος σχεδίασε την απάντηση των ντόπιων; Και ποιος ωφελείται από την προσωρινή ή τη μόνιμη εξαφάνιση των μεταναστών από την περιοχή; Ο Αλμπέρτο Τσιστέρνα, υπεύθυνος για την Καλαβρία στην Εθνική Επιτροπή κατά της Μαφίας, χαρακτηρίζει το Ροζάρνο, ως το «Κορλεόνε της Καλαβρίας», όπου οι οικογένειες της Ντράγκετα ασκούν ασφυκτικό έλεγχο.

Σύμφωνα με επίσημες εκτιμήσεις, η Ντράγκετα κέρδισε 44 δισ. ευρώ το 2008, από λαθρεμπόριο ναρκωτικών και όπλων, από απάτες στην κατασκευή δημοσίων έργων και από πορνεία.

Η Καλαβρία έχει αναπτυγμένη γεωργία και για αυτό επωφελήθηκε, επί σειρά ετών, από γενναίες κοινοτικές αγροτικές επιδοτήσεις. Όμως, το 2007, η Ε.Ε. άλλαξε τους κανόνες των επιδοτήσεων το ύψος των οποίων προσδιορίζεται πλέον ανάλογα με την έκταση που καλλιεργείται και όχι με τους τόνους προϊόντων που παράγονται. Με αποτέλεσμα, όπως υποθέτουν οι αρχές, να είναι πιο επικερδές για ορισμένους γαιοκτήμονες της Καλαβρίας να αφήνουν τις σοδειές τους να σαπίζουν και να εισπράττουν τις επιδοτήσεις αντί να πληρώνουν εργάτες για να συλλέγουν τα φρούτα. Θεωρητικά οι μετανάστες μπορεί να είναι πλέον λιγότερο χρήσιμοι και ενδεχομένως λιγότερο ανεκτοί.

Σύνθετη πραγματικότητα
Ωστόσο τις τελευταίες δύο δεκαετίες, οι μετανάστες αποτελούσαν τμήμα του κοινωνικού ιστού του Ροζάρνο, όπου στους 16.000 κατοίκους οι 2.500 είναι μετανάστες.

«Πριν από τα Χριστούγεννα, έφτιαξα ένα σωρό σάντουιτς μόνο για αυτούς», λέει η Λετίτσια Κοντουλούτσι, που εργάζεται στο οικογενειακό αρτοποιείο. Όπως πολλοί κάτοικοι του Ροζάρνο, υπερασπίζεται με πάθος όσα έκαναν οι συμπολίτες της όλα αυτά τα χρόνια για να βοηθήσουν τους μετανάστες και είναι εξοργισμένη από το ότι μετανάστες τραυμάτισαν ντόπιους. «Το 99% των κατοίκων του Ροζάρνο τους βοήθησαν», λέει. «Και στη διάρκεια των ταραχών, οι μετανάστες κατέστρεψαν την πόλη».

Προσφάτως, οι κάτοικοι του Ροζάρνο διοργάνωσαν συγκέντρωση διαμαρτυρίας με πανό που έγραφαν «Το κράτος μας έχει εγκαταλείψει, τα μέσα ενημέρωσης μας παρουσιάζουν σαν εγκληματίες. Είκοσι χρόνια συνύπαρξης δεν είναι ρατσισμός». Συζητώντας όμως με τους ντόπιους, αποκαλύπτεται μια πιο σύνθετη πραγματικότητα. Πολλοί χρησιμοποιούν μια φράση που ακούγεται όλο και πιο συχνά «Δεν είμαστε ρατσιστές, αλλά...».