Οι όμηροι του Κουρδιστάν

Απο παλαιότερη δημοσίευση της εφημερίδας Εθνος για να γίνει αντιληπτό τι σημαίνουν καταυλισμοί στο Ιρακινό Κουρδιστάν
25.000 Κούρδοι πρόσφυγες από το Ιράν, τη Συρία και την Τουρκία τελούν υπό... πολιορκία στους καταυλισμούς του Β. Ιράκ
Οι όμηροι του Κουρδιστάν

Μια μέρα θα γυρίσουμε σπίτι». Αυτή είναι η πεποίθηση των περίπου 26.000 Κούρδων προσφύγων από την Τουρκία, το Ιράν και τη Συρία, οι οποίοι έχουν βρει καταφύγιο σε καταυλισμούς που λειτουργούν ως «κράτος εν κράτει» στο «απελευθερωμένο» -όπως το αποκαλούν- ιρακινό Κουρδιστάν.
Οι μυστικές υπηρεσίες των τριών γειτόνων του Ιράκ, όπου εξακολουθούν να υπάρχουν κουρδικές μειονότητες, έχουν βάλει στο στόχαστρο τους κατοίκους των καταυλισμών.

Υποστηρίζουν ότι οι πρόσφυγες είναι η βάση στρατολόγησης των αυτονομιστικών οργανώσεων που έχουν ως ορμητήριο το βόρειο Ιράκ. Οι ίδιοι οι εκτοπισμένοι Κούρδοι, πάντως, δεν κρύβουν ότι θα ήθελαν να επιστρέψουν κάποια μέρα, ως ελεύθεροι πολίτες, σε μια πατρίδα την οποία πολλοί εξ αυτών δεν έχουν δει ποτέ.

Υπομένοντας εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες διαβίωσης, οι Κούρδοι «πολιτικοί πρόσφυγες» -όπως τους έχει αναγνωρίσει επισήμως η Υπατη Αρμοστεία για τους πρόσφυγες του ΟΗΕ (UNHCR) σημειώνοντας ότι ο αριθμός τους στο ιρακινό Κουρδιστάν ολοένα και αυξάνεται- είναι καταδικασμένοι στην απομόνωση λόγω του φόβου έξωθεν επιθέσεων. Οι περισσότεροι νέοι άνδρες που συναντάει κανείς στους καταυλισμούς δηλώνουν πρόθυμοι να δώσουν τη μάχη στην πρώτη γραμμή του πυρός όποτε τους ζητηθεί. Οι ίδιοι, ωστόσο, επισημαίνουν ότι πολλοί βρίσκονται ήδη στα βουνά, καθώς το 80% του πληθυσμού στα «προσωρινά» καταλύματα... είναι ηλικιωμένοι, γυναίκες και παιδιά.


Οι όμηροι του Κουρδιστάν
«Παράπλευρες απώλειες»
Οπως επισημαίνει ο επικεφαλής της Διεύθυνσης Προσφύγων της Περιφερειακής Κυβέρνησης του Κουρδιστάν (KRG), οι Κούρδοι που συρρέουν στην περιοχή από τις γειτονικές χώρες δεν είναι μόνο μέλη κομμάτων και οργανώσεων που έχουν απαγορευτεί στον τόπο καταγωγής τους.

Πολλοί από αυτούς, όπως υποστηρίζει ο Καμαράν Αμπντουλάχ, απλώς έτυχε να διαμένουν σε κάποια πόλη ή χωριό όπου δραστηριοποιούνταν οι συγκεκριμένες ομάδες, με αποτέλεσμα να βρεθούν στο στόχαστρο των δυνάμεων ασφαλείας.
Οι όμηροι του Κουρδιστάν
Αντίθετα με τους χιλιάδες Αραβες πρόσφυγες που μετά την πτώση του Σαντάμ το 2003 κατέφυγαν μαζικά στο ιρακινό Κουρδιστάν αναζητώντας την ασφάλεια που παρέχει η περιοχή σε σύγκριση με την υπόλοιπη χώρα, οι Κούρδοι της Τουρκίας, του Ιράν και της Συρίας, συνεχίζουν να στερούνται βασικών δικαιωμάτων με κυριότερο την άδεια εργασίας.

Ο Αμπντουλάχ, πάντως, διαβεβαιώνει ότι η περιθωριοποίηση δεν θα κρατήσει για πολύ, καθώς έχει κατατεθεί πρόταση νόμου στο κοινοβούλιο του KRG ώστε να τους χορηγηθεί ιρακινή υπηκοότητα.

ΚΑΤΑΥΛΙΣΜΟΣ ΤΖΕΣΝΙΚΑΝΕ ΣΤΕΓΑΖΕΙ 400 ΚΟΥΡΔΟΥΣΑΠΟ ΤΟ ΙΡΑΝ
Μας κυνηγούν και εδώ οι πράκτορες της Τεχεράνης
400 Κούρδοι του Ιράν -130 εκ των οποίων είναι παιδιά- έχουν βρει καταφύγιο στον καταυλισμό «Τζεσνίκανε», 30 λεπτά έξω από την πρωτεύουσα του ιρακινού Κουρδιστάν, Ερμπίλ. Περιπλανώμενοι επί χρόνια στα βουνά των συνόρων μεταξύ Ιράν και Ιράκ, οι κάτοικοι του κλειστοφοβικού «Τζεσνίκανε» σχετίζονται στην πλειοψηφία τους -όπως οι περισσότεροι από τους 9.000 Κούρδους του Ιράν που ζουν σήμερα στην περιοχή- με το Κουρδικό Δημοκρατικό Κόμμα του Ιράν (KDPI) τα μέλη του οποίου διώκονται, μαζί με τις οικογένειές τους, συστηματικά από την Τεχεράνη.

Παρά τα έντονα προβλήματα ηλεκτροδότησης και πρόσβασης σε πόσιμο νερό που αντιμετωπίζουν στον καταυλισμό που ιδρύθηκε το 1994 και διοικείται αποκλειστικά από το KDPI, αυτό που τους εμποδίζει να ζήσουν «φυσιολογικά» είναι ο φόβος.

Οι πρόσφυγες καταγγέλλουν ότι έχουν υπάρξει επανειλημμένα στόχοι επίθεσης των ιρανικών μυστικών υπηρεσιών. Εκτός από τις εκρήξεις παγιδευμένων αυτοκινήτων εναντίον μελών του κόμματος και την επίθεση του 1996 όταν ένα αμάξι πέρασε έξω από τον καταυλισμό ανοίγοντας πυρ με αποτέλεσμα να σκοτωθούν οκτώ Ιρανοί πεσμεργκά, οι κάτοικοι του Τζεσνίκανε αποδίδουν στην Τεχεράνη την προσπάθεια δηλητηρίασης του νερού στους ιρανικούς καταυλισμούς το 2001 που είχε ως αποτέλεσμα, όπως λένε, 70 άτομα να καταλήξουν στο νοσοκομείο.

Υπενθυμίζοντας ότι το KDPI έχει εγκαταλείψει εδώ και κάποια χρόνια τον ένοπλο αγώνα, ο «Μουσταφά» παραδέχεται ότι δεν περνάει ούτε μια ημέρα που να μη μιλήσει στα τρία παιδιά του για τον χαμένο «παράδεισο» του Πιράν Σαρ, το οποίο εγκατέλειψε το 1983 για να ενισχύσει τους πεσμεργκά στα όρη Καντίλ.

Εξίσου αποφασισμένη να μην εγκαταλείψει την ελπίδα για «μια ελεύθερη ζωή» στη χώρα όπου γεννήθηκε, η Σίμα -πρώην πεσμεργκά, που γνώρισε τον σύζυγό της Μοχάμετ στο αντάρτικο στα ιρακινο-ιρανικά σύνορα- αδυνατεί να μεταφέρει στα δύο της παιδιά εικόνες από το χωριό της, Σερντέσκ.
Ο λόγος, όπως επισημαίνει, είναι ότι δεν πρόλαβε να το δει ποτέ καθώς οι γονείς της αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το σπίτι τους αμέσως μετά τη γέννησή της. «Αν πω ότι είμαι ευτυχισμένη», καταλήγει η 25χρονη σήμερα γυναίκα, «θα είναι ψέματα».

ΚΑΤΑΥΛΙΣΜΟΣ ΑΛ ΚΑΣ ΣΤΕΓΑΖΕΙ 160 ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΚΟΥΡΔΩΝ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΡΙΑ
Αν εισβάλει η Τουρκία θα πάρουμε τα όπλα
Ενας αγώνας ποδοσφαίρου τον Μάρτιο του 2004 στάθηκε αφορμή για να τραπούν σε φυγή 160 οικογένειες Κούρδων της Συρίας. Εδώ και τέσσερα χρόνια προσπαθούν να επιβιώσουν σε άθλιες σκηνές στα περίχωρα του Ντούχοκ, βόρεια του ιρακινού Κουρδιστάν. Οι πρόσφυγες του καταυλισμού «ΑλΚας», ο οποίος είναι ο μοναδικός που στεγάζει Κούρδους της Συρίας και διοικείται από μια τετραμελή επιτροπή την οποία ορίζουν οι ίδιοι, αναφέρονται με παράπονο στα σπίτια τους στο Καϊμισλί. Αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους όταν η κουρδική τοπική ποδοσφαιρική ομάδα κέρδισε τη συριακή αντίπαλό της, την οποία υποστήριζαν μέλη του κόμματος Μπάαθ.
«Οταν κερδίσαμε το ματς», θυμάται σήμερα Αιγούπ, «όλοι βγήκαν στους δρόμους να πανηγυρίσουν». Οι μπααθιστές από την πλευρά τους, όπως υποστηρίζει ο 20χρονος, απάντησαν φωνάζοντας συνθήματα υπέρ του Σαντάμ Χουσεϊν και εναντίον των Κούρδων τους οποίους αποκαλούσαν «προδότες», επειδή είχαν ταχθεί με τις ΗΠΑ κατά του καθεστώτος της Βαγδάτης. Τρεις Κούρδοι άφησαν την τελευταία του πνοή στο γήπεδο... Τα χειρότερα όμως ξεκίνησαν μετά.
«Στις 12 Μαρτίου», διηγείται ο 35χρονος σήμερα Μουστάφα, «οι Κούρδοι κατέβηκαν στους δρόμους διαδηλώνοντας κατά της βίας που ασκούν οι δυνάμεις ασφαλείας, με αποτέλεσμα οι συριακές αρχές να ανοίξουν πυρ σκοτώνοντας άλλους εννέα ανθρώπους». Μετά το περιστατικό, στο οποίο οι πρόσφυγες αναφέρονται πλέον ως «εξέγερση των Κούρδων της Συρίας», οι οικογένειες του Καϊμισλί πήραν τον δρόμο για το ιρακινό Κουρδιστάν.

Παρά τις σχεδόν ανύπαρκτες υποδομές του καταυλισμού στον οποίο αναγκάζονται να χρησιμοποιούν κοινές τουαλέτες, με αποτέλεσμα ορισμένοι να περιμένουν ολόκληρες ημέρες την «σειρά» τους για να πλυθούν, κανένας δεν μετανιώνει που ήρθε στο Ιράκ.

Οπως υποστηρίζουν οι κάτοικοι του ΑλΚας, δεν πέρασαν παρά λίγες ώρες από τις πρώτες απειλές εισβολής εκ μέρους της Αγκυρας για να παρουσιαστούν 100 άντρες του καταυλισμού ως εθελοντές στους «Πεσμεργκά» (επίσημος πλέον στρατός του KRG, που αποτελείται από πρώην αντάρτες των άλλοτε παράνομων κομμάτων του ιρακινού Κουρδιστάν KDP και PUK). «Σε περίπτωση που αποφασίσει η Τουρκία να πραγματοποιήσει τις απειλές της», καταλήγει ο 18χρονος Κάσιμ, «δεν υπάρχει ούτε ένας άνδρας του καταυλισμού, όποια κι αν είναι η ηλικία του, που δεν θα τραβήξει για το μέτωπο».

ΚΑΤΑΥΛΙΧΜΟΣ ΜΑΧΜΟΥΡ ΣΤΕΓΑΖΕΙ 10.000 ΚΟΥΡΔΟΥΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ
Μας έδιωξαν και μετά έκαψαν τα χωριά μας
Ενας πολιορκητικός κλοιός έχει στηθεί εδώ και λίγες ημέρες γύρω από τον καταυλισμό του Μαχμούρ, όπου ζουν από το 1997 10.000 Κούρδοι πρόσφυγες από την Τουρκία.

Υστερα από πιέσεις της Αγκυρας, άνδρες των ομοσπονδιακών ιρακινών δυνάμεων με αμερικανικό οπλισμό έχουν αποκλείσει τον καταυλισμό, που αποτελεί μόνιμο στόχο των τουρκικών επιθέσεων τα τελευταία χρόνια. Χαρακτηρίζοντας το «Μahmur camp», στο οποίο απαγορεύτηκε η είσοδος μετά τις πρόσφατες εξελίξεις στα όροι Καντίλ, «επιχειρησιακή βάση του ΡΚΚ», η Αγκυρα έχει καλέσει τις ιρακινές αρχές να κλείσουν τον περίφημο καταυλισμό, ο οποίος αυτοδιοικείται από ένα 40μελές συμβούλιο, του οποίου τα μέλη εκλέγονται κάθε χρόνο.

Από την πλευρά τους, οι κάτοικοι του Μαχμούρ, ορισμένους από τους οποίους συναντήσαμε έξω από τον καταυλισμό, επιμένουν ότι όσοι είναι υπέρ του ένοπλου αγώνα βρίσκονται ήδη στο όρος Καντίλ. Προσθέτουν δε ότι αυτό που ανησυχεί περισσότερο την Τουρκία δεν είναι οι μαχητές του ΡΚΚ, αλλά «τα 4.000 παιδιά που διδάσκονται την κουρδική γλώσσα, καθώς και την ιστορία καταπίεσης του κουρδικού έθνους».

Οπως διηγείται ο 60χρονος «Χέμεν», κάτοικος του Μαχμούρ που κατάγεται από το Σιρνάκ στη Νοτιοανατολική Τουρκία, «αναγκάστηκα να φύγω από το σπίτι μου το 1994, όταν οι συγκρούσεις ανάμεσα στον τουρκικό στρατό και τους μαχητές του ΡΚΚ είχαν κορυφωθεί, με αποτέλεσμα να εγκαταλείψουμε μαζικά το χωριό μας». Σύμφωνα με τον «Χέμεν» η πλειονότητα των οικογενειών που μένουν στο Μαχμούρ έφυγαν από την Τουρκία την ίδια εποχή ενώ, όπως μαθαίνουν από τους γνωστούς τους που άφησαν πίσω, «τα χωριά που εγκαταλείφθηκαν τότε καταστράφηκαν ολοσχερώς από τον τουρκικό στρατό».

«Σαφώς και οι κάτοικοι των χωριών ήταν πολιτικοποιημένοι», δεν διστάζει να επισημάνει η 37χρονη χήρα «Λέιλα». «Δεν είναι δυνατόν να μην υποστηρίζεις αυτούς που μάχονται για τα δικαιώματά σου όταν οι αρχές της χώρας στην οποία ζεις εξαπολύει επιθέσεις αδιακρίτως, όχι μόνο εναντίον του ΡΚΚ, αλλά ολόκληρων χωριών». Χαρακτηρίζοντας τον άντρα της «ήρωα», η «Λέιλα» εκμυστηρεύεται ότι επισκέπτεται τακτικά την «αίθουσα των μαρτύρων του Μαχμούρ» στην οποία η φωτογραφία του συζύγου της κοσμεί τον τοίχο δίπλα σε άλλες 500.

«Ρήγματα» στην τουρκική γραμμή για εισβολή
Κλυδωνισμούς στο εσωτερικό της Τουρκίας προκαλεί το Κουρδικό και η επαπειλούμενη στρατιωτική εισβολή των τουρκικών δυνάμεων στο Βόρειο Ιράκ. «Λανθασμένη» χαρακτήρισε την απόφαση για επέμβαση η Αϊσέλ Τουγκλούκ, αντιπρόεδρος του φιλοκουρδικού Κόμματος της Δημοκρατικής Κοινωνίας (DTP), το οποίο κατέχει 20 έδρες στο τουρκικό Κοινοβούλιο. Η Τουγκλούκ ζήτησε από το βήμα του συνεδρίου του κόμματός της περισσότερα δικαιώματα για τους Κούρδους και την αναγνώριση μιας αυτόνομης κουρδικής περιοχής στη Νοτιοανατολική Τουρκία.
Αμεση υπήρξε η αντίδραση του εισαγγελέα, ο οποίος διέταξε έρευνα για το κατά πόσο τα παραπάνω σχόλια συνιστούν απειλή ενάντια στην εθνική ενότητα. Την ίδια ώρα, εκπρόσωποι του ΡΚΚ παρουσιάζονταν διαλλακτικοί και δήλωναν στο ειδησεογραφικό πρακτορείο «Firat» πως είναι πρόθυμοι να ανοίξουν διάλογο με τη Τουρκία βασιζόμενοι σε ένα ειρηνικό «πολιτικό σχέδιο».
Εκ διαμέτρου αντίθετες ήταν οι δηλώσεις του Τούρκου πρωθυπουργού Ερντογάν, ο οποίος είχε επαναλάβει νωρίτερα από τη Ρώμη πως στόχος της Τουρκίας είναι η «απόλυτη εξουδετέρωση του ΡΚΚ». Ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Ντενίζ Μπαϊκάλ δήλωσε από τη μεριά του πως οι αποφασιστικές στρατιωτικές επιχειρήσεις κατά των τρομοκρατών θα συνεχιστούν αλλά δεν αρκούν από μόνες τους για να λύσουν το πρόβλημα.

Ο Μπαϊκάλ ζήτησε να γίνουν τουρκικά «ανοίγματα» στο Βόρειο Ιράκ μέσα από την οικοδόμηση εμπορικών και πολιτιστικών δεσμών μεταξύ των δύο χώρων και την εισαγωγή Κούρδων και Αράβων φοιτητών στα τουρκικά πανεπιστήμια. Την Παρασκευή έφτασε σε ρόλο «πυροσβέστη» στην Τουρκία και ο Σαουδάραβας βασιλιάς Αμπντάλα, για μια σειρά από συνομιλίες με τους Γκιουλ και Ερντογάν.
ΜΕΛΙΝΑ ΧΑΡΙΤΑΤΟΥ