Tου David Ignatius / Aρθρογράφου της Washington Post
Μία ημέρα, την περασμένη εβδομάδα, όταν ο πρόεδρος Ομπάμα προήδρευε της συνόδου κορυφής για την Υγεία, προσπαθώντας να κάνει το διασπασμένο του πολιτικό σύστημα να λειτουργήσει, μία μικρή τελετή στο Καπιτώλιο τιμούσε τη στιγμή κατά την οποία η πολιτική θέληση και ο ιδεαλισμός ενώθηκαν για να οδηγήσουν στην απελευθέρωση εκατομμυρίων ανθρώπων.
Η συνάντηση στο Καπιτώλιο έγινε «στη μνήμη» της ομιλίας του Τσέχου προέδρου Βάτσλαβ Χάβελ ενώπιον της Ολομέλειας του Κογκρέσου πριν από 20 χρόνια, στην οποία διακήρυξε τη νέα ελευθερία της πατρίδας του, αλλά και των άλλων υπόδουλων κρατών της Ανατολικής Ευρώπης, από την ΕΣΣΔ. Ο λόγος του Χάβελ ήταν λαμπρός, ίσως χάρη στη δήλωσή του ότι οι πολιτικές εξελίξεις δεν εξαρτώνται από τις οικονομικές δυνάμεις, όπως ισχυρίζονταν οι Σοβιετικοί μαρξιστές, αλλά αποτελούν έργο ανθρώπων και ιδεών. Στο επίκεντρο της ομιλίας του υπήρχε αυτό το εδάφιο: «Η σωτηρία του κόσμου βρίσκεται στην καρδιά του ανθρώπου, στη δύναμή του να σκέφτεται, στην ανθρώπινη καλοσύνη και το αίσθημα ευθύνης».
Στο γραφείο μου έχω μικρό κομμάτι από το Τείχος του Βερολίνου, που μου θυμίζει ότι η πολιτική ζωή δεν είναι ακλόνητη. Αυτοκρατορίες -του καλού και του κακού- αναδεικνύονται και καταρρέουν στον κόσμο μας, ανάλογα με την ικανότητα και την ευκολία τους να επιλύουν προβλήματα.
Ηταν πολύ δύσκολο την περασμένη εβδομάδα να νιώσω αισιόδοξος για την πορεία της αμερικανικής πολιτικής. Το σύστημα δυσλειτουργεί αν εφαρμόσουμε το απλό τεστ του εάν είναι ικανό να επιλύει προβλήματα. Η προσπάθεια του προέδρου Ομπάμα να εισάγει νομοθεσία για το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης προσφέρει το καλύτερο παράδειγμα αυτού του αδιεξόδου. Η ίδια δυσλειτουργία ήταν εμφανής κατά την προεδρία του Τζορτζ Μπους, με την προσπάθεια ψήφισης πεφωτισμένης απάντησης στο μεταναστευτικό πρόβλημα. Κάθε προσπάθεια βελτίωσης του συστήματος συναντά τα ανυπέρβλητα εμπόδια του μικροκομματισμού και των οικονομικών συμφερόντων.
«Η ιστορία επιταχύνθηκε», είχε πει στην ομιλία του ο Βάτσλαβ Χάβελ. Αυτό παραμένει αληθινό, αλλά δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη ότι προχωρά προς τα εμπρός, καθώς η όπισθεν επιτάχυνση είναι και αυτή εφικτή στην πολιτική.
Η ιδέα της επιταχυνόμενης παρακμής αποτελεί το θέμα ενδιαφέροντος δοκιμίου του ιστορικού του Χάρβαρντ Νάιαλ Φέργκιουσον στο τελευταίο τεύχος της επιθεώρησης «Foreign Affairs». Στο άρθρο του, ο Φέργκιουσον υποστηρίζει ότι οι πολιτικές αυτοκρατορίες είναι και αυτές περίπλοκα, προσαρμοστικά συστήματα, τα οποία μπορούν να υποστούν σαρωτικές αλλαγές από μικρές πρωτοβουλίες. Παρά την κοινή αντίληψη που θέλει τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία να καταρρέει σε διάστημα πολλών αιώνων, ο Φέργκιουσον υποστηρίζει ότι η διαδικασία της παρακμής μπορεί να είναι απότομη και βίαιη. Η τελική πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας «συνέβη σε διάστημα μιας γενιάς», γράφει ο Φέργκιουσον. Η διάλυση της δυναστείας των Μινγκ στην Κίνα «χρειάστηκε λίγο παραπάνω από μία δεκαετία». Η κατάρρευση της ΕΣΣΔ, τέλος, σημειώθηκε μόλις πέντε χρόνια μετά την αναρρίχηση του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ στην εξουσία και τις υποσχέσεις του για ριζική μεταρρύθμιση.
Οι ιστορικές αναλογίες του Φέργκιουσον πρέπει βέβαια να θεωρηθούν προειδοποιήσεις για τις σύγχρονες ΗΠΑ, όπως αναφέρει και ο τίτλος του άρθρου του: «Οταν η αμερικανική αυτοκρατορία καταρρεύσει, θα καταρρεύσει γρήγορα».
Ακούω ολοένα και περισσότερους να εκφράζουν ανησυχία για τις δυσλειτουργίες του πολιτικού μας συστήματος. Ο γερουσιαστής Εβαν Μπάι είπε ακριβώς αυτό, όταν ανακοίνωσε την πρόθεσή του να μη διεκδικήσει επανεκλογή. Ο γερουσιαστής Τζον Μακέιν το επανέλαβε πολλάκις στην προσπάθειά του να αναμορφώσει τη νομοθεσία κομματικών χρηματοδοτήσεων. Ο πρόεδρος Ομπάμα το λέει, με τον έναν ή άλλο τρόπο, σχεδόν κάθε εβδομάδα. Πρόκειται για ένα θέμα, στο οποίο Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικανοί μοιάζουν να συμφωνούν.
Και όμως, αυτό είναι το ένα πρόβλημα, το οποίο ουδείς μπορεί να επιλύσει: παρά την εναλλαγή συντηρητικών και προοδευτικών κυβερνήσεων στον Λευκό Οίκο τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, η δυσλειτουργία του πολιτικού συστήματος ενισχύθηκε, ανεξάρτητα από το ποιος κυβερνά στον Λευκό Οίκο ή στο Καπιτώλιο.
Ο χρηματιστής Ουόρεν Μπάφετ συνηθίζει να λέει ότι είναι σφάλμα να ποντάρει κανείς ενάντια στις ΗΠΑ, δεδομένης της οικονομικής ισχύος της χώρας και του προσαρμοστικού της πολιτικού συστήματος. Το αμερικανικό σύστημα έμοιαζε να βρίσκεται σε αδιέξοδο στα χρόνια πριν από τον αμερικανικό εμφύλιο και πάλι στα χρόνια της προεδρίας του Χέρμπερτ Χούβερ, καθώς και την εποχή της προεδρίας του Τζίμι Κάρτερ. Επέζησε, όμως, των κρίσεων αυτών και συνέχισε να ακμάζει όπως ποτέ άλλοτε.
Ο Βάτσλαβ Χάβελ περιέγραψε την αμερικανική ιδιαιτερότητα με τον εξής τρόπο: «Εχετε χιλιάδες προβλήματα κάθε είδους, όπως και όλες οι χώρες. Διαθέτετε όμως ένα μεγάλο πλεονέκτημα: Προσεγγίζετε τη δημοκρατία χωρίς διακοπή για περισσότερα από 200 χρόνια».
Το σύστημα όμως δεν εγγυάται την επιτυχία. Καλά έθνη μπορούν και αυτά να βιώσουν την παρακμή, όταν χάσουν την ικανότητά τους να αντιμετωπίζουν κρίσεις. Ο Ομπάμα προσπάθησε να εισάγει νέα προσέγγιση την περασμένη Πέμπτη, στην προσπάθειά του να ξεπεράσει το νομοθετικό αδιέξοδο, συγκαλώντας και τα δύο κόμματα στο ίδιο τραπέζι. Ο Μπαράκ Ομπάμα θα γινόταν ένας πολύ καλός Ευρωπαίος πρωθυπουργός, αλλά οι δυνάμεις της αδράνειας παραμένουν ισχυρές και επικίνδυνες.
Πηγή: http://news.kathimerini.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούνται οι φίλοι που καταθέτουν τις απόψεις τους να χρησιμοποιούν ψευδώνυμο για να διευκολύνεται ο διάλογος. Μηνύματα τα οποία προσβάλλουν τον συγγραφέα του άρθρου, υβριστικά μηνύματα ή μηνύματα εκτός θέματος θα διαγράφονται. Προτιμήστε την ελληνική γλώσσα αντί για greeklish.