του Ανδρέα Πενταρά*
Στο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού κοινοβουλίου της 10ης Μαρτίου 2010, αναφορικά με τη Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας της ΕΕ, καλείται το Ευρωπαϊκό συμβούλιο να πραγματοποιήσει εντός του 2010 ουσιαστική συζήτηση με το Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο και τα εθνικά κοινοβούλια σχετικά με την εφαρμογή των νέων διατάξεων της συνθήκης της Λισαβόνας που αφορούν τη ρήτρα αμοιβαίας αρωγής σε περίπτωση επίθεσης στο έδαφος ενός άλλου κράτους μέλους.
Η ρήτρα αμοιβαίας αρωγής, όπως ονομάσθηκε το άρθρο 42 παρ. 7 της συνθήκης της Λισαβόνας, καθορίζει ότι ΄΄ Σε περίπτωση κατά την οποία κράτος μέλος δεχθεί ένοπλη επίθεση στο έδαφός του, τα άλλα κράτη μέλη οφείλουν να του παράσχουν βοήθεια και συνδρομή με όλα τα μέσα που έχουν στη διάθεσή τους, σύμφωνα με το άρθρο 51 του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών΄΄.
Η διάταξη αυτή, η οποία δυστυχώς πέρασε απαρατήρητη από το σύνολο σχεδόν των πολιτικών δυνάμεων, έχει τεράστια σημασία για τη πατρίδα μας τόσο στη παρούσα φάση όπου το Κυπριακό παραμένει άλυτο, όσο και στη περίπτωση που εξευρεθεί λύση.
Στη παρούσα φάση, επειδή η Κύπρος –μαζί με την Ελλάδα – είναι οι μόνες χώρες της ΕΕ οι οποίες αντιμετωπίζουν εξωτερική απειλή από κρατική οντότητα και αυτή είναι η Τουρκία. Ιδιαίτερα δε για τη Κύπρο, η οποία λόγω στρατηγικών μεγεθών δεν μπορεί από μόνη της να αντιτάξει άμυνα εναντίον της Τουρκίας, η διάταξη αυτή επιλύει ουσιαστικά το πρόβλημα ασφάλειας το οποίο αντιμετωπίζει από τη δημιουργία του ανεξάρτητου κράτους. Να θυμίσω άλλωστε ότι δύο ήταν οι λόγοι τους οποίους όλοι επικαλούνταν για να δικαιολογήσουν την ένταξή της Κύπρου στην ΕΕ. Ο πρώτος ήταν η ασφάλεια και ο δεύτερος, προκειμένου η ΕΕ να καταστεί ο καταλύτης στη λύση του Κυπριακού.
Στη περίπτωση δε λύσης του Κυπριακού, η ρήτρα αμοιβαίας αρωγής παρέχει το πλαίσιο ασφάλειας της ομόσπονδης Κύπρου και απαντά στις αξιώσεις της Τουρκίας για ύπαρξη εγγυήσεων και παραμονή στρατιωτικών αποσπασμάτων από τις μητέρες πατρίδες. Ουσιαστικά δηλαδή, η ρήτρα αμοιβαίας αρωγής ακυρώνει τις συνθήκες εγγυήσεων και συμμαχίας των συμφωνιών Ζυρίχης –Λονδίνου για τις οποίες έχουν μπεί κόκκινες γραμμές και από τις δύο πλευρές.
Η εφαρμογή όμως στη πράξη της ρήτρας αμοιβαίας αρωγής εξουδετερώνεται στη παρούσα φάση από το γεγονός της μη συμμετοχής της Κύπρου στο Συνεταιρισμό για την Ειρήνη και στη περίπτωση επίλυσης του Κυπριακού, επί πλέον και από την αποστρατιωτικοποίηση που συμφώνησε αβρόχοις ποσίν με τον Ταλάτ ο πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Είναι γνωστό ότι όλες οι χώρες της ΕΕ πλην της Κύπρου είτε είναι μέλη του ΝΑΤΟ, είτε συμμετέχουν στο Νατοϊκό πρόγραμμα ΄΄Συνεταιρισμός για την Ειρήνη΄΄. Η άρνηση συμμετοχής της Κύπρου στο πρόγραμμα αυτό, την αποστερεί από τη χρήση των Νατοϊκών διαδικασιών διεξαγωγής των στρατιωτικών επιχειρήσεων τις οποίες χρησιμοποιούν όλα τα άλλα 26 μέλη τα οποία με βάση τη ρήτρα αμοιβαίας αρωγής, ωφείλουν να σπεύσουν για βοήθεια της Κύπρου εφόσον υποστεί επίθεση. Επειδή όμως η Κύπρος χρησιμοποιεί διαφορετικές διαδικασίες επιχειρήσεων και επειδή καμιά χώρα δεν θα ήθελε να στείλει τα παιδιά της να αλληλοσκοτώνονται στη Κύπρο μέσα σε ένα αλαλούμ ασυνεννοησίας εξαιτίας των επιλογών της Κύπρου να μένει μακρυά από το Συνεταιρισμό για την ειρήνη, είναι φανερό ότι η Κύπρος, η μόνη ίσως χώρα που ωφελείται από τη συγκεκριμένη ρήτρα, με ένα αυτοκαταστροφικό τρόπο απεμπολεί την ασφάλεια που της παρέχει η ΕΕ. Φαίνεται ότι κάποιοι σ αυτό τόπο ξεχνούν ότι η Κύπρος από το 1964 μέχρι πρότινος, αγωνιζόταν να υπογράψει έστω και μια αμυντική συμφωνία με κάποια φιλική χώρα, κάτι που ποτέ δεν έγινε κατορθωτό. Σήμερα, με την επικύρωση από τη Βουλή της συνθήκης της Λισαβόνας, έχει υπογράψει 26 τέτοιες αμυντικές συμφωνίες τις οποίες όμως έχει βάλει στο ράφι..
Σ ότι αφορά την ομόσπονδη Κύπρο - στη περίπτωση λύσης - η ανυπαρξία δικών της Ενόπλων Δυνάμεων λόγω της συμφωνηθείσας αποστρατιωτικοποίησης, ακυρώνει το τεκμήριο της διεθνούς νομιμοποίησης της βοήθειας που θα παρείχαν τα κράτη μέλη της ΕΕ. Όπως καθορίζεται στη σχετική παράγραφο, η βοήθεια αυτή θα παρέχεται σε εφαρμογή του άρθρου 51 του Καταστατικού χάρτη των ΗΕ το οποίο αναφέρεται στην ατομική ή συλλογική αυτοάμυνα. Προκειμένου δηλαδή να υπάρξει διεθνής νομιμοποίηση της στρατιωτικής παρέμβασης άλλης χώρας υπέρ της χώρας που υφίσταται την επίθεση, θα πρέπει ο αμυνόμενος να ασκήσει το δικαίωμα της αυτοάμυνας. Πως όμως η ομόσπονδη Κύπρος η οποία δεν θα έχει ούτε ένα στρατιώτη, θα ασκήσει το δικαίωμα της αυτοάμυνας έτσι ώστε να νομιμοποιηθεί η αρωγή των υπολοίπων χωρών της ΕΕ;
Αυτά και βεβαίως πολλά άλλα, ας τα έχει υπόψη της η Βουλή των Αντιπροσώπων όταν σύντομα θα κληθεί να συζητήσει το θέμα με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
* υποστράτηγος ε.α.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούνται οι φίλοι που καταθέτουν τις απόψεις τους να χρησιμοποιούν ψευδώνυμο για να διευκολύνεται ο διάλογος. Μηνύματα τα οποία προσβάλλουν τον συγγραφέα του άρθρου, υβριστικά μηνύματα ή μηνύματα εκτός θέματος θα διαγράφονται. Προτιμήστε την ελληνική γλώσσα αντί για greeklish.