Δευτέρα 18 Απριλίου 2011

Η νέα ισχύς των αδύναμων

Tου David Ignatius - Aρθρογράφου της Washington Post

Οι αδύναμοι έχουν αποκτήσει νέα ισχύ στη νέα αυτή εποχή των μέσων ενημέρωσης. Τα βάσανά τους είναι ορατά σε εκατομμύρια καλοπροαίρετους ανθρώπους σε ολόκληρο τον κόσμο, που σίγουρα θα στηρίξουν μια ανθρωπιστικής φύσεως επέμβαση για να λυτρωθούν οι αναξιοπαθούντες από τα βάσανά τους.

Ομως, η νέα αυτή ισχύς των αδυνάμων έχει μια επικίνδυνη παράμετρο: Ενδέχεται να παρακινήσει ανοργάνωτες ομάδες να αρχίσουν τον αγώνα εναντίον της καθεστηκυίας τάξεως, χωρίς να είναι σε θέση να τον φέρουν εις πέρας – εκτός και εάν τους συνδράμουν μεγαλύτερες δυνάμεις. Οπότε, το ενδιαφέρον των μέσων ενημέρωσης ενθαρρύνει τις ενέργειες εκείνες που καταλήγουν στη σφαγή και την καταστολή.

Η παράδοξη ισχύς των αδυνάμων είναι προφανής στη Λιβύη, όπου μια ελάχιστα οργανωμένη ομάδα εξεγερμένων αντιπαρατέθηκε στην κατεστημένη ισχύ του δικτάτορα Μουαμάρ Καντάφι. Ο κόσμος αμέσως συντάχθηκε με την πλευρά των εξεγερμένων. Η ανημποριά τους τούς έκανε ελκυστικούς.

Παρορμητικά όλοι ήθελαν να βοηθήσουν τους Λίβυους εξεγερμένους, πριν ακόμη ζυγιάσουν και αναλύσουν τα της ηγεσίας τους, αλλά και τις προθέσεις τους. Οι εικόνες του μαρτυρίου τους υπερίσχυσαν, δεν υπήρξαν εκτιμήσεις ως προς το εάν τελικώς μπορούν να νικήσουν ή πώς θα κυβερνήσουν, εάν τελικώς τα καταφέρουν. Ανατρέποντας τη λογική σειρά των προτεραιοτήτων, οι δυτικές μυστικές υπηρεσίες προσπαθούν να καταλάβουν ποιοι είναι αυτοί οι άνθρωποι εκ των υστέρων και αφού τα Ηνωμένα Εθνη και το ΝΑΤΟ αποφάσισαν να τους βοηθήσουν.

Μοιάζει ίσως άκαρδος όποιος αμφισβητεί τη λογική μιας ανθρωπιστικής επέμβασης, ειδικά όταν επίκειται καταστροφή. Ωστόσο, καλό είναι να υπάρχουν μέτρα και σταθμά, ώστε να γίνει αντιληπτή η ευαίσθητη ανατροπή ισορροπιών που συντελείται στη Λιβύη. Διαφορετικά, η πολιτική θα διαμορφωθεί από τις εικόνες ανυπεράσπιστων ανθρώπων που πήραν τα όπλα για να πολεμήσουν το κακό καθεστώς.

Είδα για πρώτη φορά την ισχύ των αδυνάμων στον Λίβανο, στις αρχές του ’80. Οι Ισραηλινοί, παρά την υπεροχή τους στα όπλα, δεν κατόρθωσαν να διώξουν την Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης από τη Βηρυτό το 1982. Ενας από τους βασικούς λόγους της αποτυχίας ήταν ότι η σύρραξη ήταν τηλεοπτική. Για να κάνουν τους Παλαιστινίους να χάσουν, οι Ισραηλινοί έπρεπε να καταφύγουν σε χρήση βίας σε επίπεδα που θα προκαλούσαν φρίκη στην υφήλιο.

Το πρόβλημα των Ισραηλινών, όπως είχα γράψει τότε, ήταν η σύγχυση. Οι Παλαιστίνιοι που παρακολουθούσαν τα μέσα ενημέρωσης κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι Ισραηλινοί δεν ήταν και τόσο φοβεροί όσο έδειχναν. Ο υπόλοιπος κόσμος κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι Ισραηλινοί, με τη φοβερή δύναμη πυρός, ήταν φοβεροί. Το πρόβλημα των συγκεχυμένων μηνυμάτων συνεχίζει να ταλανίζει το Ισραήλ.

Οι λιβανέζικες πολιτοφυλακές έκαναν και αυτές χρήση της ισχύος του αδυνάμου. Η χριστιανική, γνωστή ως Φάλαγγα, άρχισε το 1975 έναν εμφύλιο στον οποίο δεν μπορούσε να νικήσει, περιμένοντας ότι η Γαλλία και άλλες πρώην αποικιακές δυνάμεις (και οι Ηνωμένες Πολιτείες) θα έσπευδαν στο πλευρό της. Τελικώς η Συρία ήταν αυτή που ηγήθηκε της Αραβικής Αποτρεπτικής Δύναμης για τη διατήρηση του status quo, και ο εμφύλιος πόλεμος συνεχίστηκε για άλλα 15 χρόνια.

Η ισχύς των αδυνάμων χρησίμευσε και στους μουσουλμάνους της Βοσνίας, που κήρυξαν την ανεξαρτησία τους από τη Γιουγκοσλαβία το 1992, σε πείσμα της στρατιωτικής υπεροχής των Σέρβων. Ο αγώνας τους ήταν ελκυστικός (όπως ήταν και των χριστιανών του Λιβάνου, των Παλαιστινίων και τώρα των Λιβύων). Το πρόβλημα ήταν ότι δεν μπορούσαν να νικήσουν από μόνοι τους. Ετσι ο κόσμος είδε σπαραξικάρδιες εικόνες στο Σαράγεβο. Τελικώς, ήταν η σφαγή της Σρεμπρένιτσα τον Ιούλιο του 1995 που προκάλεσε τη διεθνή επέμβαση και τον τερματισμό του πολέμου.

Η αδυναμία απέδωσε ισχύ και στο Κοσσυφοπέδιο, το 1999, όταν άρχισε η εκστρατεία για την ανεξαρτησία του από τη Σερβία. Οι Κοσοβάροι ήταν τυχεροί και αυτοί, αφού ο εχθρός τους ήταν ο αντιδημοφιλής Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς. Εάν είχαν πολεμήσει μόνοι, θα είχαν σφαγιασθεί, όμως επενέβη το ΝΑΤΟ, επακολούθησαν οι βομβαρδισμοί και τον Ιούνιο του 1999 ο Μιλόσεβιτς συνθηκολόγησε.

Επιστρέφοντας στη Λιβύη, όσο περισσότερα μαθαίνουμε για το χαώδες κίνημα των εξεγερμένων τόσο ενισχύεται η βεβαιότητα ότι δεν είναι σε θέση να νικήσουν. Λύση στη Λιβύη πιθανώς σημαίνει αντικατάσταση του Καντάφι από μια κυβέρνηση συνασπισμού, στην οποία θα μετέχουν και εξεγερμένοι και «συναινετικοί» του προηγούμενου καθεστώτος, που εγκατέλειψαν τον δικτάτορα. Αραγε, η έκβαση αυτή είναι εφικτή χωρίς στρατιωτική επέμβαση; Το ερώτημα χρήζει προσοχής.

Το δυσάρεστο συμπέρασμα είναι ότι εάν κάποιος θέλει να συντηρήσει ένα δικτατορικό καθεστώς, πρέπει να συντρίψει την αντιπολίτευση στους θαλάμους βασανιστηρίων και να αστυνομεύει το Διαδίκτυο για να μη διασπείρονται εικόνες που συγκλονίζουν τον κόσμο. Η στρατηγική είναι κυνική, φαίνεται όμως ότι έχει αποτελέσματα. Πάρτε παράδειγμα το Ιράν.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_world_1_17/04/2011_439315

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Παρακαλούνται οι φίλοι που καταθέτουν τις απόψεις τους να χρησιμοποιούν ψευδώνυμο για να διευκολύνεται ο διάλογος. Μηνύματα τα οποία προσβάλλουν τον συγγραφέα του άρθρου, υβριστικά μηνύματα ή μηνύματα εκτός θέματος θα διαγράφονται. Προτιμήστε την ελληνική γλώσσα αντί για greeklish.