Μήνις στα όρια αναβίωσης ρατσιστικών αφηγήσεων

Η Αφροδίτη της Μύλου (Λούβρο, Παρίσι)

Του Χρίστου Δ. Κατσέτου*

Οι εκδηλώσεις παροξυσμού των γερμανικών ΜΜΕ με επίκεντρο την ελληνική οικονομική δυσπραγία συνεχίζονται με έντονο ρυθμό παρά τις αντιδράσεις πολλών διανοουμένων ανά τον κόσμο. Η κρίση είναι πραγματική ενώ η βαθιά αγανάκτηση των Ευρωπαίων εταίρων -- της Γερμανίας συμπεριλαμβανομένης -- κατά της Ελλάδος είναι σε μεγάλο βαθμό δικαιολογημένη. Ωστόσο, η μήνις των Γερμανών έχει υπερβεί τα όρια.

Και έτσι φτάσαμε στην έκδοση του τελευταίου τεύχους του περιοδικού "Focus" με τον λαϊκίστικο τίτλο "Απατεώνες στην Ευρωπαϊκή οικογένεια" να κοσμεί το εξώφυλλο μαζί με μία αποκρουστική εικόνα της Αφροδίτης της Μήλου να χειρονομεί ασελγώς (προτείνοντας το μεσαίο δάκτυλο) ενδεδυμένη από την μέση και κάτω με την Ελληνική σημαία.

Ακόμη και από την οπτική ενός ουδέτερου παρατηρητή, αυτό ξεπερνά τα όρια της κακόγουστης πολιτικής σάτιρας. Αποτελεί προσβολή προς την ελληνική σημαία και την αξιοπρέπεια του ελληνικού λαού. Πέρα από το εξώφυλλο όμως, διαβάζοντας κανείς το άρθρο στο περιοδικό Focus μπορεί να διακρίνει ορισμένες άκρως ανησυχητικές αντιλήψεις συνειδητού ή υπολανθάνοντος πολιτισμικού ρατσισμού -καθόλου άσχετες με τα ιδεολογικά δόγματα που εξέφρασε κάποτε ο Alfred Rosenberg στο συγγραφικό του τερατούργημα "Ο Μύθος των 20 Αιώνων” (1934).



Από πολλές απόψεις, ο τίτλος "Απατεώνες στην Ευρωπαϊκή Οικογένεια" επαναφέρει στην μνήμη τα λόγια που είχε χρησιμοποιήσει ο γερμανός στρατηγός Karl de Suire, ο διαβόητος "σφαγέας των Καλαβρύτων" για να χαρακτηρίσει συλλήβδην τους Έλληνες-θύματά του ως λαό αποτελούμενο από "φυγόπονους, αεριτζήδες και διαφθορείς."

Στο σημείο αυτό αξίζει να παραθέσουμε ένα απόσπασμα από το έργο του W.R. Loader ¨Έλληνες Αρχαίοι και Νεότεροι” (Greeks Ancient and Modern) που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Greece & Rome το 1949 :

"Κατά την διάρκεια της πρόσφατης Γερμανικής Κατοχής στην Ελλάδα οι κατοχικές αρχές εξέδωσαν ένα πλήθος από φυλλάδια στα οποία προβαλλόταν η θέση ότι οι σύγχρονοι Έλληνες δεν έχουν τίποτα κοινό με τους αρχαίους. Τα φυλλάδια αυτά προωθούνταν στα γερμανικά στρατεύματα με σκοπό την εξαφάνιση κάθε ίχνους συμπάθειας ή θαυμασμού από μέρους του απλού στρατιώτη απέναντι στους σημερινούς Έλληνες ως απογόνους των αρχαίων Αθηναίων και Σπαρτιατών. (Είναι ευχάριστο να σημειωθεί ότι ο σκοπός αυτός δεν επιτεύχθηκε σε όλες τις περιπτώσεις).

Εν μέρει, η προπαγάνδα αυτή υπήρξε μία αναβίωση της θεωρίας του Φαλμεράγιερ ότι οι Έλληνες ως φυλή είχαν εξαφανιστεί κατά τον Μεσαίωνα, ότι το αίμα τους είχε νοθευτεί και στη συνέχεια αντικατασταθεί από εκείνο των Σλάβων εισβολέων. Ήταν επίσης σε απόλυτη συμφωνία με το δόγμα του Ναζιστικού Κόμματος, από την στιγμή που ο Rosenberg στον "Μύθο των 20 αιώνων" υποστήριξε ότι ο σύγχρονος Έλληνας είναι απλώς ένας εκφυλισμένος Λεβαντίνος ο οποίος το μόνο κοινό που έχει με τους αρχαίους Έλληνες είναι το όνομα του." (Βλ. υποσημείωση iv).


Για μία κριτική ψυχοκοινωνική και διαπολιτιστική προσέγγιση, θα ήθελα να παραθέσω την εύλογη και αναπόδραστη διαπίστωση του διαπρεπούς συναδέλφου Δρ. Μάριου Ευρυβιάδη του τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πάντειου Πανεπιστημίου Αθηνών:

"Οι Έλληνες μπορεί να είναι όλα όσα οι Γερμανοί υποστηρίζουν (και ακόμη χειρότερα), τουλάχιστον όμως κατά την ιστορική τους πορεία (οι Έλληνες) δεν εφεύραν ούτε θαλάμους αερίων ούτε τους έθεσαν σε χρήση 24 ώρες κάθε μέρα για πέντε χρόνια στο μέσο του 20ου αιώνα. Αυτοί οι ίδιοι Έλληνες παρεμπιπτόντως υπήρξαν οι πρώτοι που έδωσαν στους φασίστες την πρώτη τους οργανωμένη ήτταν την στιγμή που η υπόλοιπη Ευρώπη ζούσε ακόμη στον φόβο και την απελπισία."

Οι σύγχρονοι Γερμανοί πολιτικοί και δημοσιογράφοι, οι οποίοι συγκαταλέγονται στους συνεχιστές της γερμανικής κληρονομιάς, σε μεγάλο βαθμό κουβαλάνε το βαρύ φορτίο των ειδεχθών εγκλημάτων που προκάλεσαν οι άμεσοι πρόγονοί τους εις βάρος Ελλήνων πολιτών (Εβραίων και Χριστιανών) κατά την διάρκεια του Β’ ΠΠ. Ως εκ τούτου, θα όφειλαν να είναι ιδιαιτέρως προσεκτικοί ώστε να μην διολισθήσουν σε ένα νέο γύρο ρατσιστικών αφηγήσεων και νοσηρών ιδεασμών, που τόσο κατατρύχουν το πρόσφατο, σκοτεινό κεφάλαιο της γερμανικής ιστορίας.

Ο κ. Χρίστος Δ. Κατσέτος είναι καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Drexel της Φιλαδελφείας των Ηνωμένων Πολιτειών, διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Bergen της Νορβηγίας και μέλος του Βασιλικού Κολεγίου των Παθολογοανατόμων της Βρετανίας. Το αρχικό αγγλικό κείμενο με τίτλο “German wrath on Greece slips into a racialist mode reminiscent of the dark old days“ έχει δημοσιευθεί στο ηλεκτρονικό περιοδικό “Αντίβαρο” http://www.antibaro.gr/node/1274 Ο συγγραφέας ευχαριστεί τον κ. Εμμ. Καπετανάκη, απόφοιτο του Πανεπιστημίου Κρήτης και την κυρία Αθανασία Μπίσκα, δημοσιογράφο και Πρóεδρο του Κέντρου Μακεδονικών Σπουδών στη Νέα Υóρκη, για την συμβολή τους στην ελληνική απόδοση του κειμένου.

Υποσημειώσεις:
Focus, vol. 22, issue number 8, February 2010
http://www.focus.de/magazin/videos/focus-titel-betrueger-in-der-euro-familie_vid_15672.html

Alfred Rosenberg. Der Mythus des zwanzigsten Jahrhunderts, Hoheneichen Verlag, 1934
http://ia341217.us.archive.org/0/items/TheMythOfTheTwentiethCentury/Myth.pdf
Ο Αλφρέδος Ρόσενμπεργκ, από τα πιο υψηλόβάθμα στελέχη του Ναζιστικού κόμματος, Επίτροπος του Ράϊχ για την Κατακτημένη Ανατολική Ευρώπη, συμμετείχε ενεργά στην εξολόθρευση «υπάνθρωπων μειονοτήτων» (Εβραίων, Σλάβων, Ρομά κ.α.), αλλά και στην καταλήστευση των πολιτιστικών τους θησαυρών. Στην πρώτη Δίκη της Νυρεμβέργης ήταν κατηγορούμενος, καταδικάστηκε σε θάνατο δι’απαγχονισμού και εκτελέστηκε.

"Έτσι ο Le Suire δεν αρκείται σε προσβλητικές εκφράσεις για τους ντόπιους που τους θεωρεί συλλήβδην “τεμπέληδες, μαυραγορίτες και διαφθορείς,…” Hagen Fleischer, Η ναζιστική εικόνα για τους (Νέο)Ελληνες και η αντιμετώπιση του αμάχου πληθυσμού από τις γερμανικές αρχές κατοχής. Στο: Βασίλης Κρεμμύδας κ.α. (επιμ.), Αφιέρωμα στον Νίκο Σβορώνο, τόμος Β’, Ρέθυμνο, 1986

W. R. Loader. Greeks Ancient and Modern. Greece and Rome (1949), 18:121-125 (Cambridge University Press) doi: 10.1017/S0017383500010639